Το καλοκαίρι του ’40 τα αεροσκάφη της Λουφτβάφε βομβαρδίζουν τη Βρετανία, αλλά, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στην πραγματικότητα, καταφέρνουν να κάμψουν την αντίσταση της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας. Οι ναζί καταλαμβάνουν το Λονδίνο και κρεμούν τα λάβαρα με τις σβάστικες στο παλάτι του Μπάκιγχαμ. Σε ένα τέτοιο σύμπαν μάς μεταφέρει η νέα βρετανική σειρά «SS-GB» (βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Λεν Ντέιτον), που προβάλλεται από το Cosmote Cinema 4. Πρωταγωνιστής είναι ο Ντάγκλας Αρτσερ (Σαμ Ράιλι), ένας Βρετανός ντετέκτιβ της Σκότλαντ Γιαρντ, ικανός και ανερχόμενος, ο οποίος κρατάει αποστάσεις τόσο από τους κατακτητές όσο και από την Αντίσταση. Είναι δυνατή μια τέτοια στάση; Το μόνιμα δυσοίωνο ύφος του Αρτσερ μάς προκαλεί να προβληματιστούμε. Αλλωστε, η υπόθεση της δολοφονίας που καλείται να διαλευκάνει αποδεικνύεται ότι έχει πολιτικές προεκτάσεις, φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με ισορροπίες έτοιμες να θρυμματιστούν. Σε κάθε περίπτωση, η νουάρ ατμόσφαιρα της σειράς είναι απολαυστική.
Το «τι θα γινόταν αν» είναι μια κλασική βάση στη μυθοπλασία και ειδικά η δημιουργία μιας εναλλακτικής πραγματικότητας κατά την οποία οι ναζί κερδίζουν τον πόλεμο έχει υπάρξει αφετηρία δεκάδων σεναρίων.
Tο ιαπωνικό Σαν Φρανσίσκο
Το 1962 ο Φίλιπ Ντικ αλλοίωσε τη μεταπολεμική πραγματικότητα παρουσιάζοντας μια ανθρωπότητα βουτηγμένη στον εφιάλτη: στον «Ανθρωπο στο ψηλό κάστρο» (εκδ. Τόπος) οι Εβραίοι έχουν «αντιμετωπιστεί», ο αφρικανικός πληθυσμός έχει αφανιστεί, η Μεσόγειος έχει αποξηρανθεί και ο κόσμος είναι μοιρασμένος σε γερμανικές και ιαπωνικές κτήσεις – το Σαν Φρανσίσκο που γνωρίζουμε στο βιβλίο βρίσκεται στις Pacific States of America.
Το twist της ιστορίας είναι ότι υπάρχει ένα βιβλίο που περιγράφει την ελπίδα ή, αλλιώς, το πώς θα ήταν ο κόσμος αν οι Σύμμαχοι είχαν κερδίσει τον πόλεμο.
Στο αναποδογύρισμα αυτό της ιστορίας ο Ντικ προσθέτει διάφορες πινελιές, όπως ότι ορισμένοι χαρακτήρες εμπιστεύονται τυφλά τους χρησμούς του περίφημου κινέζικου βιβλίου Ι Τσινγκ – σύμφωνα με τον θρύλο, ο ίδιος ο Ντικ βασίστηκε στις απαντήσεις του Ι Τσινγκ για την πλοκή του βιβλίου.
Το δαιδαλώδες μυθιστόρημα μεταφέρθηκε (με αρκετές και σημαντικές αλλαγές) στην τηλεόραση από το Amazon Studios το 2015 και σήμερα βρισκόμαστε εν αναμονή της τρίτης σεζόν.
Αν έχανε ο Ρούζβελτ
Στην ίδια κατηγορία μπορούμε να εντάξουμε και το «Η συνωμοσία εναντίον της Αμερικής» (εκδ. Πόλις) του Φίλιπ Ροθ – το ερώτημα που εξετάζεται εδώ είναι τι θα γινόταν αν στις εκλογές του ’40 ο Ρούζβελτ έχανε (όχι από τον Ουέντελ Ουίλκι, τον οποίο στην πραγματικότητα κέρδισε, αλλά) από τον Τσαρλς Λίντμπεργκ.
Τον ήρωα που άνοιξε νέους ουράνιους δρόμους όταν το 1927 διέσχισε χωρίς στάση τον Ατλαντικό με το μονοθέσιό του, τον άνθρωπο, επίσης, που θαύμαζε τον Χίτλερ και είχε τιμηθεί από τη ναζιστική Γερμανία. Πώς θα ήταν ο κόσμος αν το 1940 αναλάμβανε τα ηνία των ΗΠΑ ένας άντρας ναζιστικής ρητορικής με αντισημιτικές απόψεις; Η αυτοβιογραφική διάσταση του βιβλίου (ο νεαρός Φίλιπ που παρατηρεί ανήσυχα τις εξελίξεις είναι, υποτίθεται, ο ίδιος ο Ροθ) το κάνει να μοιάζει αληθινό. Το μεγαλύτερο (ίσως) παράσημο μιας ιστορίας μυθοπλασίας. ■