Στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, μια μάλλον τυπική πόλη της αμερικανικής επαρχίας, η πληθωρική προσωπικότητα της νεαρής Ζέλντα Σάιρ αποτελούσε σχεδόν τοπικό αξιοθέατο. Ηταν όμορφη, ήταν έξυπνη, ήταν τολμηρή και, πολύ φυσιολογικά, έψαχνε έναν τρόπο να ξεφύγει από τη γενέτειρά της, να γνωρίσει τον κόσμο και συγχρόνως να αφήσει τον κόσμο να τη γνωρίσει. Αυτό συνέβη όταν μπήκε στη ζωή της εκείνος ο ξανθός υπολοχαγός που περίμενε σε μια γειτονική βάση φύλλο πορείας για την Ευρώπη. Ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ είχε καταταγεί εθελοντικά για να πολεμήσει στον Α΄ Παγκόσμιο, ενώ παράλληλα έγραφε το πρώτο του μυθιστόρημα. Η Ζέλντα έφερε στη ζωή του αυτή την απαραίτητη μαγεία που τρυπώνει ανάμεσα στις γραμμές ενός συγγραφέα και μεταμορφώνει μια ωραία ιστορία σε μεγαλειώδη.
Το «Ζ: The Beginning of Everything», η νέα σειρά των Amazon Studios, φέρνει στο προσκήνιο την περίπτωση αυτής της πολύ ιδιαίτερης γυναίκας που με το ταμπεραμέντο της επηρέασε καθοριστικά το έργο του σπουδαίου συζύγου της. Οι Φιτζέραλντ υπήρξαν ένα από τα πιο περιβόητα ζευγάρια του Μεσοπολέμου, με τη βιογραφία τους να ξεχειλίζει από μυθικά περιστατικά από τα πάρτι της εποχής της τζαζ. Δύο πολύ έντονες προσωπικότητες που έλαμψαν μέσα από τον έρωτα και τους καβγάδες τους, πριν λυγίσουν τελικά, εκείνος από την ακραία κατανάλωση αλκοόλ κι εκείνη από τη σχιζοφρένεια. Στον πολύ απαιτητικό ρόλο της Ζέλντα ανταποκρίνεται θαυμάσια η Κριστίνα Ρίτσι, πετυχαίνοντας μια χαρακτηριστική νότια προφορά και ένα βλέμμα που γυαλίζει.
Εχουν γραφτεί δεκάδες βιβλία γι’ αυτήν [αναφέρουμε δύο που κυκλοφορούν στα Ελληνικά, το «Ζέλντα-Σκοτ Φιτζέραλντ, μια σχέση πάθους» (Εκδ. Κέδρος) της Ανιές Μισό και το «Ενα μπλουζ για τη Ζέλντα» (Εκδ. Μεταίχμιο) του Ζιλ Λερουά] αλλά και τραγούδια, με πιο γνωστό το «Witchy Woman» που έγραψαν γι’ αυτήν οι Eagles το 1972. Ως χαρακτήρας η Ζέλντα έχει κάνει μερικά μικρά περάσματα από πρόσφατες ταινίες, όπως το περσινό «Ενας χαρισματικός άνθρωπος» του Μάικλ Γκραντζέιτζ και το λίγο παλιότερο «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» του Γούντι Αλεν. Προσεχώς, πάντως, θα έχει μια ταινία όλη για τον εαυτό της, με την Τζένιφερ Λόρενς στον πρώτο ρόλο του «Zelda» που θα σκηνοθετήσει ο Ρον Χάουαρντ, ενώ ετοιμάζεται άλλη μία ταινία με τη Σκάρλετ Γιόχανσον, σε μια, όπως ακούγεται, διασκευή του «Ομορφοι και καταραμένοι». Προσεχώς αναμένεται και η σειρά «The Last Tycoon» που θα βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα που ο Φιτζέραλντ άφησε ημιτελές με τον θάνατό του το 1940.
Αυτή η αυξημένη κινητικότητα γύρω από το όνομα «Φιτζέραλντ» ίσως πυροδοτήθηκε από την πανάκριβη παραγωγή του «Υπέροχου Γκάτσμπι» πριν από τρία χρόνια. Το σίγουρο είναι ότι από την ταινία και μετά, τουλάχιστον στην Ελλάδα, επικρατεί ένας εκδοτικός πυρετός: μεταφράστηκε πρώτη φορά το πρώτο μυθιστόρημα του Φιτζέραλντ «Η άλλη όψη του παραδείσου» (Εκδ. Μίνωας) αλλά και οι «Ιστορίες από την εποχή της jazz» (Εκδ. Σοφίτα). Επίσης διαβάσαμε τις συλλογές «Η τελευταία των ωραίων» (Εκδ. Ροές) και «Επιστροφή στη Βαβυλώνα και άλλες ιστορίες» (Εκδ. Αγρα), τη νουβέλα «Το πλουσιόπαιδο» (Εκδ. Ποικίλη Στοά), μια νέα έκδοση του «Τρυφερή είναι η νύχτα» (εκδ. Μεταίχμιο) και φυσικά πολλές επανεκδόσεις του «Υπέροχου Γκάτσμπι» ή του «Μεγάλου Γκάτσμπι», ανάλογα με το πώς ο καθένας αντιλαμβάνεται το «Great» του πρωτότυπου τίτλου.
Οσο για τη Ζέλντα, αξίζει να αναφέρουμε ότι κάποτε εξέδωσε κι αυτή ένα μυθιστόρημα, το ημιαυτοβιογραφικό «Χαρίστε μου το βαλς» (Εκδ. Οδός Πανός), που έγραψε το 1932 ενώ νοσηλευόταν σε κλινική της Βαλτιμόρης. Το βιβλίο απέτυχε παταγωδώς, αλλά σήμερα διαβάζεται ευχάριστα, ως μια ενδιαφέρουσα, ακατέργαστη εκδοχή της γνωστής πρόζας του ίδιου του Φιτζέραλντ. ■