Μέχρι κάποια ηλικία ευχόμαστε να εξαφανιστεί. Το προ-εμμηνορρυσιακό σύνδρομο, οι πόνοι και η δυσφορία που προκαλεί είναι μερικά από αυτά που μας κάνουν να αντιπαθούμε την περίοδό μας. Οταν όμως πλησιάζουν τα πρώτα -ήντα και η απειλή της εμμηνόπαυσης είναι πια ορατή, οι περισσότερες νοσταλγούμε ακόμη κι αυτά τα ενοχλητικά συμπτώματα.
Η εμμηνόπαυση είναι δυστυχώς συνδεδεμένη στο μυαλό πολλών γυναικών με ένα τέλος. Οχι μόνο της αναπαραγωγικής περιόδου, αλλά και της θηλυκότητας, της νεότητας, της καλής υγείας. Η πραγματικότητα δεν είναι απαραίτητα αυτή. Οπως λέει στο «Κ» ο γυναικολόγος-μαιευτήρας Νίκος Μουρελάτος, παρότι οι αλλαγές στο σώμα και στην ψυχολογία μιας γυναίκας είναι πολλές, «η καλή διάθεση, η προφύλαξη, η στήριξη του περιβάλλοντος βοηθούν πολύ ώστε να γίνει ομαλά η μετάβαση».
Δέρμα και οστά τα πρώτα θύματα
Τι είναι εμμηνόπαυση, τι κλιμακτήριος, ποιες αλλαγές μάς περιμένουν, τι να προσέχουμε; Η εμμηνόπαυση είναι η φάση κατά την οποία οι ωοθήκες σταματούν εντελώς να παράγουν οιστρογόνα. Στις Ελληνίδες έρχεται κατά μέσο όρο από τα 48 έως τα 52 έτη. Το διάστημα από τη στιγμή που η γυναίκα αρχίζει να παρατηρεί ανωμαλίες στην περίοδο έως και την πλήρη εμμηνόπαυση είναι η κλιμακτήριος και συνήθως κρατάει από ένα έως τρία χρόνια, με πιο συνηθισμένη διάρκεια τα δύο. Στο διάστημα της κλιμακτηρίου οι γυναίκες παρατηρούν αλλαγές στο δέρμα, στο σώμα, στα οστά, στον μεταβολισμό, ακόμη και στην ψυχολογία τους.
Στο δέρμα η εμμηνόπαυση συνοδεύεται από ξηρότητα, χαμηλή ελαστικότητα, ρυτίδες. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στα οστά. Τα οιστρογόνα βοηθούν τη συγκράτηση του ασβεστίου – όταν αυτά σταματούν, σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργείται οστεοπόρωση. Οπως λέει όμως ο κ. Μουρελάτος, δεν είναι απαραίτητο να την παρουσιάσουν όλες οι γυναίκες. «Η εμφάνιση της οστεοπόρωσης εξαρτάται περισσότερο από τη γενετική τους προδιάθεση παρά από τη διατροφή ή άλλους εξωτερικούς παράγοντες. Γι’ αυτό και είναι σημαντική η κληρονομικότητα. Αν η μητέρα σας είχε οστεοπόρωση, είναι πιο πιθανό να εμφανίσετε κι εσείς».
Απαραίτητες οι επισκέψεις στον γυναικολόγο
Ο μεταβολισμός επηρεάζεται και αυτό συνήθως σημαίνει αύξηση του βάρους και μάλιστα σε συγκεκριμένα σημεία, όπως η μέση και η κοιλιά. Κι εδώ πάντως δεν υπάρχει στάνταρ. Κάποιες παίρνουν βάρος, άλλες χάνουν, ανάλογα με την προδιάθεση. Αυτό που είναι σίγουρο είναι η ξηρότητα του κόλπου, καθώς και η αύξηση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, διότι τα οιστρογόνα προστατεύουν τα αγγεία. Δέκα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση, μια γυναίκα έχει πλέον τις ίδιες πιθανότητες για έμφραγμα ή εγκεφαλικό με έναν άντρα.
Αυτό που είναι το πιο σημαντικό είναι οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση να συνεχίσουν να επισκέπτονται τακτικά τον γυναικολόγο. Εως τα 60 το τεστ ΠΑΠ γίνεται κάθε χρόνο, από τα 60 έως τα 70 ανά διετία, ενώ αν τα αποτελέσματα είναι καλά, μετά τα 70 μπορεί να αραιώσει περισσότερο. Αυτό που δεν πρέπει να αμελούν σε καμία περίπτωση και να το επαναλαμβάνουν κάθε χρόνο ή και συχνότερα είναι ο ενδοκολπικός υπέρηχος που ελέγχει για καρκίνο ωοθηκών, ο κίνδυνος για τον οποίο αυξάνεται με τα χρόνια, με πιο πιθανή ηλικία εκδήλωσης τα 69-71. Το ίδιο συμβαίνει και με τον καρκίνο του στήθους, άρα μην αμελείτε ποτέ τη μαστογραφία. Με λίγη προσοχή, πολλή καλή διάθεση και τη βοήθεια της επιστήμης, η εμμηνόπαυση μπορεί να γίνει –αν όχι ευχάριστη– σίγουρα πιο απλή υπόθεση. ■