Ελληνική αρχιτεκτονική διεθνώς

Ελληνική αρχιτεκτονική διεθνώς

5' 46" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στο ημιυπόγειο μιας κεντρικής λεωφόρου στην Aνοιξη, στα βόρεια προάστια της Αθήνας, οι υπολογιστές γεμίζουν με πολύπλοκες κατόψεις έργων στην Κροατία, στη Βενετία και στο Ντουμπάι. «Την αρχιτεκτονική τη ζεις. Καμία άλλη τέχνη δεν διαθέτει τα εργαλεία που σε κάνουν να τη βιώνεις καθημερινά», λέει στο «Κ» η Ρία Βογιατζή. Μια φυσική εξωστρέφεια χαρακτηρίζει την προσωπικότητα αλλά και την επαγγελματική πλεύση της 39χρονης αρχιτέκτονος, η οποία μαζί με τον 45χρονο Αλέξανδρο Ξένο, συνέταιρό της στη δουλειά αλλά και στη ζωή, ίδρυσαν μαζί το 2003 την εταιρεία Elastic. Στο πλευρό τους βρίσκεται πλέον μια ομάδα νεαρών επαγγελματιών. 

Ενα από τα έργα-κλειδιά του γραφείου αυτό το διάστημα είναι το 5 αστέρων Queen’s Beach Hotel στο Μαυροβούνιο, μια επένδυση που υπολογίζεται στα 150 εκατ. ευρώ. Η ελληνική εταιρεία κέρδισε το έργο σε διεθνή διαγωνισμό, ως αρχιτεκτονικό γραφείο της αλυσίδας πολυτελών resorts  Aman. Η ανέγερση του ξενοδοχείου σ’ ένα σύμπλεγμα το οποίο περιλαμβάνει δύο ακόμη μονάδες της Aman, το νησάκι Sveti Stefan (με ιστορικές αναφορές από τον 15ο αιώνα) και τη Villa Milocer (χτισμένη το 1934 για τη βασίλισσα Μαρία Καραγεώργεβιτς, χρησιμοποιήθηκε αργότερα και από τον Τίτο), σηματοδοτεί, όπως λέει η Βογιατζή, «ένα “καινούργιο πρόσωπο” για τη διεθνή αλυσίδα».

Η Elastic σχεδίασε ένα κτίριο στο οποίο κυριαρχεί το πράσινο (με μεταφυτεύσεις δέντρων από το ίδιο οικόπεδο) αλλά και το υδάτινο στοιχείο. Τη διακόσμηση του έργου, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο, ανέλαβαν οι σταρ designers George Yabu και Glenn Pushelberg με έδρα τη Νέα Υόρκη, ενώ το πράσινο κομμάτι δουλεύει το αρχιτεκτονικό landscape γραφείο Island Planning Corporation (IPC) του Μαϊάμι. Τον φωτισμό επεξεργάζεται ο Θωμάς Γραβάνης. 

Tο έκτο γραφείο της Aman

Η «dream team» που δημιουργεί σήμερα τη νέα πρόταση για την «επόμενη γενιά» των απανταχού Aman junkies (όπως είναι διεθνώς γνωστοί οι λάτρεις των διακριτικών resorts) σηματοδοτεί μια «καθαρόαιμη» επιτυχία για τη Βογιατζή και τον Ξένο, των οποίων η κοινή πορεία ξεκινάει από τα 18 και τα 25, αντίστοιχα. Μετά την αποφοίτησή τους από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το ζευγάρι αρχίζει την πρώτη του επαγγελματική περίοδο με «δυνατά», σε εγχώριο επίπεδο, έργα, όπως το προπονητικό κέντρο της ΑΕΚ στα Σπάτα και τα γραφεία της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας στο Γουδί. Ακολουθεί όμως η μεγάλη της κρίσης σιωπή.  

Μέχρι τη μέρα που ένας παλιός πελάτης καλεί τους δυο τους να εργαστούν ως αρχιτέκτονες εφαρμογής σ’ ένα έργο της Aman στο Μαυροβούνιο, μέρος της αλυσίδας που εμπνεύστηκε και ξεκίνησε ο Ινδονήσιος γκουρού ξενοδόχος Αντριαν Ζέκα το 1988. Η εταιρεία, η οποία ανήκει πλέον στον Ρώσο επιχειρηματία Βλάντισλαβ Ντορονίν, έχει συνεργαστεί με σημαντικούς αρχιτέκτονες, όπως ο Αυστραλός Κέρι Χιλ. Λίγο αργότερα, ένα από τα πέντε αρχιτεκτονικά γραφεία με τα οποία συνεργάζεται η Aman αδυνατεί να αναλάβει ένα άλλο project στην ίδια περιοχή. Η Βογιατζή αναλαμβάνει δράση και «βομβαρδίζει», όπως λέει χαρακτηριστικά, τον Ζέκα με ηλεκτρονικά μηνύματα, ζητώντας μια ευκαιρία. «Θύμωσε πολύ μαζί μου. Μου είπε: “Θα σου δώσω 10 μέρες και θα μου ετοιμάσεις προτάσεις για τρεις βίλες. Αν μου αρέσουν, θα γίνεις το έκτο γραφείο της Aman”», θυμάται η ίδια.

Το ζεύγος πετάει για Σιγκαπούρη, «με όνειρα φορτωμένα μέχρι τον ουρανό», όπως λένε. «Οταν έγινε η παρουσίαση, όλο το επιτελείο του ήταν εκεί. Εμείς, ένα γραφείο δύο ατόμων στη γειτονιά μας, είχαμε την τεράστια ευκαιρία να χτυπήσουμε ένα τέτοιο έργο και τα παίζαμε όλα για όλα, γιατί στην Ελλάδα δεν υπήρχε μέλλον. Είχαμε τρία παιδιά, αλλά όχι άλλη δουλειά». Η Ρία Βογιατζή θυμάται ότι, ενώ μιλούσε, ο Ζέκα παρέμενε σιωπηλός και το επιτελείο του ήταν ανέκφραστο. «Καμία αντίδραση. Οταν όμως τελείωσα, σηκώθηκε πάνω, μας χειροκρότησε και μας είπε: “Συγχαρητήρια, είστε το 6ο γραφείο της Aman”».

Τo palazzo του Τζορτζ και της Αμάλ

Ακολούθησε ο ρόλος των technical advisors, με επέκταση αργότερα σε θέματα αρχιτεκτονικής και διακόσμησης, στο Aman Venice, γνωστό ως Palazzo Papadopoli. Διατηρητέο, χτισμένο πάνω στο Μεγάλο Κανάλι της Βενετίας τον 16ο αιώνα, είναι το τελευταίο palazzo στο οποίο δόθηκε άδεια για χρήση ως ξενοδοχείο και περιλαμβάνει μια αίθουσα με οροφή ζωγραφισμένη από τα πινέλα του Τζιαμπατίστα Τιέπολο. Το 2014 δέχτηκε τα «πυρά» των παπαράτσι όταν φιλοξένησε την τελετή γάμου της Αμάλ Αλαμουντίν και του Τζορτζ Κλούνεϊ. 

«Η Aman επιμένει ότι πρέπει να αφιερώσεις πολύ χρόνο για να εξοικειωθείς με την τοπική αγορά και τις μαστοριές του κάθε τόπου, για να μπορείς να αποδώσεις το ύφος της χώρας σε ένα ξενοδοχείο χωρίς να είναι μια φθηνή απομίμηση», λέει η Βογιατζή, η οποία συνεργάστηκε με την ιστορική Barovier & Toso του Μουράνο για τα φωτιστικά του Aman Venice.  

Αν η Βογιατζή εμπλέκεται περισσότερο στο ντιζάιν, ο Ξένος εστιάζει στις μελέτες, στην επίβλεψη και στην εφαρμογή. Ανάμεσα στα 14 έργα που «τρέχουν» μαζί αυτό το διάστημα βρίσκεται ένα ερευνητικό, αθλητικό και συνεδριακό κέντρο στα Σπάτα για λογαριασμό ελληνικής εταιρείας. Την ίδια στιγμή, στο νησάκι Jumeirah Bay στο Ντουμπάι, όπου ο Ιταλός αρχιτέκτονας Antonio Citterio έχει σχεδιάσει ένα πολυτελές ξενοδοχείο και κατοικίες για τον οίκο Bulgari, το ελληνικό γραφείο ανέλαβε τη δημιουργία μιας βίλας. Ενα άλλο project είναι το πρώτο boutique ξενοδοχείο στη Λεμεσό, ενώ ξεκινάει επίσης η κατασκευή του AD Hotel απέναντι από το Μουσείο Ακρόπολης, για λογαριασμό του ιδρυτή της Coco-Mat, Παύλου Ευμορφίδη. «Επηρεασμένο» από την αρχιτεκτονική του Αρη Κωνσταντινίδη, το κτίριο θα παραπέμπει στην Αθήνα των ’60ς, «μεταφρασμένη» σε σύγχρονα υλικά.

Κανονικοί άνθρωποι

Τα παραπάνω έργα θα προστεθούν σε βραβευμένες «δουλειές» της Elastic, όπως η πολυσυζητημένη ανακαίνιση της όψης του κτιρίου που σήμερα στεγάζει το Coco-Mat Hotel στην Αθήνα –έργο του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη το 1935–, μια δουλειά που βρέθηκε υποψήφια στα European Hotel Design Awards το 2016, δίπλα σε διεθνείς αλυσίδες όπως η Marriott. Πιο πρόσφατα, η ανακαίνιση του εστιατορίου «Μεσογαία» στην ξενοδοχειακή μονάδα Sofitel Athens Airport διακρίθηκε στα ελληνικά Tourism Awards 2017.

Στο μεταξύ, η Aman επιθυμεί την ενδυνάμωση του brand του ελληνικού αρχιτεκτονικού στούντιο μέσω ενός γραφείου εκτός συνόρων. «Ενα μικρό γραφείο στο Λονδίνο για συναντήσεις θα ήταν κάτι ψεύτικο. Αν έχω πελάτη έναν “διεθνή παίκτη”, προτιμώ να τον φέρω εδώ, να δει ότι είμαστε κανονικοί άνθρωποι που δουλεύουμε μέρα με τη μέρα και το σπίτι μας είναι δίπλα και, όπως φροντίζουμε τα παιδιά μας, έτσι φροντίζουμε και τα έργα μας», λέει από τη μεριά της η Βογιατζή.

Πέρα από μια έμφυτη δύναμη, το ζεύγος «πιστώνει» ένα μέρος της επιτυχίας του στο γενικότερο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. «Στην Ελλάδα μαθαίνεις τη σύνθεση, πώς να σκέφτεσαι για να συνδέσεις ένα πόμολο με μια πόλη», λέει εκείνη. «Δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε γιατί η διδασκαλία ήταν τόσο θεωρητική και ανοιχτή, χωρίς να στοχεύει στην εξειδίκευση», προσθέτει εκείνος. «Ομως, αν μπορείς να αντέξεις, για παράδειγμα, τις ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες, μετά το εξωτερικό είναι παιχνίδι».

Τι χρειάζεται να διαθέτει κανείς για να διανύσει μια τόσο μεγάλη διαδρομή; «Θέλει κατανόηση, καλή θέληση, να αφήνεις χώρο στον άλλον. Δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ μας. Χρειάζεται να είσαι φυσιολογικός άνθρωπος», σημειώνει ο Ξένος. «Πρέπει απλώς να είσαι ο εαυτός σου και, όταν έρχονται ευκαιρίες και τις αρπάζεις με τόλμη, υπάρχει πιθανότητα να γίνει κάτι εξωπραγματικό», προσθέτει η Βογιατζή. «Οταν πιστεύεις σε αυτό που κάνεις, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το να πετύχεις». ■

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή