Η Ιταλίδα Francesca Zaccone σπούδασε Νεοελληνική Λογοτεχνία και Μετάφραση στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης, όπου κάνει και το διδακτορικό της. Παράλληλα εργάζεται ως μεταφράστρια. Αυτόν τον καιρό μεταφράζει στα ιταλικά το «Συναξάρι του Ανδρέα Κορδοπάτη», του Θανάση Βαλτινού. Η Ewa Roza Janion κατάγεται από την Πολωνία και εργάζεται ως καθηγήτρια στο κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας. Ο Αμερικανός Christopher Scott είναι διδακτορικός φοιτητής στο Τμήμα Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Μπέρκλεϊ. O συμπατριώτης του Brian Sneeden κάνει το διδακτορικό του στην αγγλική γλώσσα στο πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ και είναι ποιητής. Τους βρήκα στα… θρανία του πρώτου Θερινού Σχολείου Καβάφη που πραγματοποιήθηκε στο ιστορικό κτίριο το οποίο στεγάζει το Ίδρυμα Ωνάση και τη Βιβλιοθήκη του, στην Πλάκα. Θεματικός πυρήνας αυτής της ενδιαφέρουσας επιστημονικής συνάντησης ήταν ο Καβάφης στον κόσμο. Και σκοπός της να διερευνήσει το έργο του στο ευρύτερο λογοτεχνικό και πολιτισμικό πλαίσιο, να τον επανεξετάσει ως εξέχουσα προσωπικότητα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και να επανεκτιμήσει τον αντίκτυπό του στον ελληνικό και διεθνή πολιτισμό. Το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο και οι αιτήσεις συμμετοχής πλησίασαν τις 80. Επελέγησαν 15 άνθρωποι από διαφορετικές αφετηρίες και με διαφορετικές διαδρομές, αλλά με κοινό παρονομαστή το πάθος τους για την ποίηση του Κ. Π. Καβάφη.
Η Fransesca ήρθε σε επαφή με τα ποιήματά του ως φοιτήτρια. «Μια καθηγήτριά μου στη Ρώμη μού εμφύσησε την αγάπη της για τον Καβάφη». Αγαπημένο της ποίημα; «Δεν θα πρωτοτυπήσω. Είναι “Η Ιθάκη”». Κι αν καλούνταν να απαντήσει στο ερώτημα «γιατί πρέπει να διαβάσει κανείς Καβάφη;», τι θα έλεγε; «Γιατί μιλάει για μας. Οι περισσότεροι θα βρούμε τουλάχιστον ένα ποίημά του στο οποίο θα αναγνωρίσουμε κάτι που έχουμε αισθανθεί αλλά δεν μπορούσαμε να το εκφράσουμε, ούτε καν να το αρθρώσουμε σε σκέψη…»
«Στην Πολωνία ο Καβάφης είναι αρκετά γνωστός, αλλά ειδικά τα ερωτικά ποιήματά του προκαλούν ακόμη σχετική αμηχανία, για λόγους κοινωνικούς και πολιτικούς», με ενημερώνει η Ewa Roza. Η ίδια λατρεύει «την ειρωνεία του, το πώς οικοδομεί την ποίησή του πάνω σε αντιθέσεις» και ετοιμάζει ένα βιβλίο που στοχεύει στο να αλλάξει όσο το δυνατόν περισσότερο αυτή την προκατάληψη. «Θέλω να φωτίσω το έργο του, να το φέρω στον δημόσιο διάλογο, να συστήσω τον Καβάφη σε όσους δεν τον γνωρίζουν».
Ο Christopher αγαπά την ποίηση όσο και τον κινηματογράφο – αυτό είναι το δικό του πεδίο. Έχει ελληνική ρίζα –οι γονείς της μητέρας του μετανάστευσαν στο Μόντρεαλ από την Πελοπόννησο– και τα ποιήματα του Καβάφη ήταν ανέκαθεν για εκείνον «ένα παράθυρο στον ελληνικό πολιτισμό». «Επιστρέφει» συχνά στο «Θυμήσου σώμα» και στο «Εκόμισα εις την Τέχνη». Και βουρκώνει κάθε φορά που τα διαβάζει.
Ο Brian αγάπησε τον Καβάφη μαζί με τον Ελύτη, τον Σεφέρη και τον Σικελιανό. «Τα ποιήματά τους ήταν δρόμοι που διάβηκα πριν αρχίσω να γράφω και ο ίδιος ποίηση», λέει. Από το έργο του Αλεξανδρινού ξεχωρίζει το «Η πόλις». «Ήταν μια αποκάλυψη! Με βοήθησε να κατανοήσω και τον εαυτό μου, και τον κόσμο γύρω μου». Στο ερώτημα «Γιατί Καβάφης;» εκείνος θα απαντούσε: «Γιατί γράφει για τα βασικά, τα πρωταρχικά μυστήρια της ζωής μας: τον θάνατο, τον έρωτα – και το σεξ, φυσικά! (Γελάει) Μπορεί να περιγράφει έναν Ρωμαίο αυτοκράτορα, αλλά εσύ θα νιώσεις ότι μιλάει για σένα…»
Την επιμέλεια του Θερινού Σχολείου Καβάφη 2017, που διοργανώθηκε από το Αρχείο Καβάφη και το Ίδρυμα Ωνάση, είχαν ο Δημήτρης Παπανικολάου (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) και ο Στάθης Γουργουρής (Πανεπιστήμιο Κολούμπια Νέας Υόρκης), με συμμετέχοντες καθηγητές τη Ναταλί Μελά (Πανεπιστήμιο Κορνέλ), τη Μαρία Μπολέτση (Πανεπιστήμιο του Λέιντεν), τον Γρηγόρη Τζουσδάνη (Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο) και τον Patrick McGuinness (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης). Ραντεβού το επόμενο καλοκαίρι! ■