Στο κέντρο της Αθήνας, σε ένα δρομάκι κάθετο στην οδό Φυλής –«μια γειτονιά με κακή φήμη, που όμως την αδικεί», όπως λέει–, έχει φτιάξει το δικό του σύμπαν: ένα διαμέρισμα με έπιπλα τα οποία στην πλειονότητά τους τα μάζεψε από τον δρόμο και τα… περιέθαλψε (τα καθάρισε, τα επιδιόρθωσε, τα έβαψε) και με μια μεγάλη βεράντα, πνιγμένη στις πρασινάδες. Το αγαπά πολύ το σπίτι του. «Από πιτσιρικάς ήμουν του σπιτιού. Δεν έπινα, δεν κάπνιζα, δεν πήγαινα στα κλαμπ. Έτσι και σήμερα. Δεν πολυβγαίνω. Διαβάζω, κάνω γυμναστική, ρεμβάζω, μαγειρεύω για φίλους. Δεν φτιάχνω πολλά φαγητά, τα μαμαδίστικα δεν τα ξέρω, αλλά όλοι συμφωνούν ότι τα ψητά μου είναι εξαιρετικά και οι πατάτες φούρνου μου πεντανόστιμες. Μάλλον επειδή βάζω πολλά μυρωδικά…»
Αφορμή για τη συνάντησή μας είναι μια γιορτινή παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (6, 29 και 30 Δεκεμβρίου, 5 και 7 Ιανουαρίου), με τον ίδιο να διασκευάζει και να σκηνοθετεί επτά από τα πιο δημοφιλή παραμύθια του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν («Ο ξύλινος στρατιώτης», «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», «Τα κόκκινα παπούτσια», «Ο χιονάνθρωπος», «Το έλατο», «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι», «Το μαγικό κουτί»), συνδυάζοντας τη γοητεία της κλασικής μουσικής με τη μαγεία του θεάτρου. Τι ακριβώς θα δούμε στο Μέγαρο; «Πήρα αυτά τα επτά παραμύθια, ένωσα με κάποιον τρόπο τις ιστορίες και τους ήρωές τους και θα τα παρουσιάσουμε με τη Μαρία Ναυπλιώτου, τη Λένα Παπαληγούρα και τον Νίκο Κουρή. Μαζί μας θα είναι 18μελής ορχήστρα, την οποία θα διευθύνει ο Παναγιώτης Βλάχος. Είναι μια παράσταση για παιδιά αλλά και για μεγάλους. Και για μένα είναι μια ευκαιρία να μπω λίγο περισσότερο στο κλίμα των Χριστουγέννων».
Τα παιδικά σου Χριστούγεννα πώς ήταν;
Τα θυμάμαι μαγικά. Είμαι σίγουρος ότι δεν ήταν. (Γέλια) Αλλά έτσι τα έβλεπα τότε κι έτσι τα ανακαλώ στη μνήμη μου. Πιο έντονα θυμάμαι την αίσθηση του χαλιού, όταν περπατούσα ξυπόλυτος στο σπίτι, και τα πολύχρωμα λαμπάκια στο δέντρο όταν κλείναμε τα υπόλοιπα φώτα.
Δεν βλέπω να έχεις στολίσει πάντως το σπίτι σου…
Όχι. Αν δεν ζούσα μόνος ή αν είχα παιδιά ή αν ήμουν σε μια πιο χαλαρή φάση, χωρίς τόσο πολλή δουλειά και άγχος, ίσως το έκανα. Τώρα μου φαίνεται πιο πολύ μπελάς παρά χαρά ο γιορτινός διάκοσμος.
«Αν δεν ζούσα μόνος», είπες. Σου λείπει η μοιρασμένη ζωή;
Την έχω ζήσει και υπήρξα τυχερός σ’ αυτό. Έχω πάρει πολλή αγάπη. Ίσως περισσότερη από όση μου αναλογεί. Αλλά, το ξέρεις καλά, το να βρεις έναν άνθρωπο για να μοιραστείς τη ζωή σου είναι λαχείο. Είναι το μόνο που δεν μπορείς να κυνηγήσεις. Από την άλλη, ίσως είναι νομοτελειακό να μην μπορείς να τα έχεις όλα – και επαγγελματική καταξίωση, και προσωπική ευτυχία. Κι εγώ δεν είμαι πλεονέκτης. Είμαι ήδη χορτάτος κι από τα δύο. Δεν έχω λύσσα ούτε για το ένα ούτε για το άλλο.
Το πέρασμά σου στη σκηνοθεσία πώς το αποτιμάς; Έχεις πια δοκιμαστεί σε αρκετές παραστάσεις.
Πράγματι, έχουν περάσει αρκετά χρόνια που σκηνοθετώ. Κι αρχίζω να συμφιλιώνομαι με την ιδέα ότι μπορεί κάποια στιγμή να κάνω μόνο αυτό, το οποίο, άλλωστε, σταδιακά καταλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερο χώρο. Έγινε χωρίς να το έχω ονειρευτεί, χωρίς να το έχω επιδιώξει. Απλώς προέκυψε. Κι αποφάσισα να το δοκιμάσω, γιατί δεν ήθελα να έχω απωθημένα.
Θεωρείς ότι είσαι πιο επιτυχημένος ως ηθοποιός ή ως σκηνοθέτης;
Δεν θέλω να αυτοπροσδιορίζομαι με όρους επιτυχίας ή αποτυχίας. Ό,τι κάνω το προσεγγίζω με αγάπη και μοχθώ πολύ για να το πετύχω. Αντικειμενικά, πάντως, όταν σκηνοθετώ ένα έργο, αυτό που συμβαίνει είναι μεγαλύτερο από ό,τι όταν απλώς παίζω.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση έως τώρα για τον σκηνοθέτη Νανούρη;
Το «Χειρόγραφο». Είχα αγχωθεί τρομερά λόγω του θέματος. Η Χάρις Αλεξίου μού είχε εμπιστευθεί τη ζωή της. Είχα τρομερή αγωνία. Φοβόμουν μήπως η έκθεση της έκανε κακό. Ευτυχώς, διαψεύστηκα.
Σου πηγαίνουν οι γυναικείοι χαρακτήρες όταν σκηνοθετείς…
Κι εγώ το έχω συνειδητοποιήσει. Είναι πιο πολύπλοκος, πιο δαιδαλώδης ο γυναικείος ψυχισμός, άρα και πιο ενδιαφέρων. Ίσως να έχω κι άλλα θέματα μέσα μου, με τη μάνα μου, για παράδειγμα (γελάει), αλλά δεν το πολυψάχνω. Είναι μεγάλη πρόκληση να ψάξεις μέσα στην ψυχή μιας γυναίκας. Και σίγουρα θα βρεις περισσότερα πράγματα τα οποία εκείνη θα μπορεί να εξωτερικεύσει σε σύγκριση με έναν άνδρα.
Με τη μητέρα σου, μια και το ανέφερες, τι θέμα μπορεί να έχεις; Είναι υπερπροστατευτική;
Όχι, κάθε άλλο, ούτε ευνουχιστική. Αλλά κι εγώ δεν είμαι ο γιος που θα πάω να πάρω ταπεράκι με φαγητό.
Ζουν στην Αθήνα οι γονείς σου;
Ναι, και μάλιστα πολύ κοντά μου. Αλλά δεν συναντιόμαστε όσο θα περίμενε κανείς. Διατηρώ μια απόσταση…
Μακριά κι αγαπημένοι;
Όχι μόνο αυτό. Είναι ένας αμυντικός μηχανισμός. Από παιδί έτρεμα στη σκέψη ότι θα τους έχανα. Και νομίζω –πες το ψευδαίσθηση, αν θέλεις– ότι, αν δεν τους βλέπω συχνά, θα αντέξω πιο εύκολα τον πόνο της απώλειας…
Έχεις βιώσει πολλές απώλειες;
Αν εννοείς θάνατο αγαπημένου προσώπου, όχι. Αλλά, έτσι κι αλλιώς, την απώλεια ένας ηθοποιός του θεάτρου τη βιώνει έντονα.
Τι εννοείς;
Στο θέατρο κυοφορείς κάτι για μήνες, προσπαθείς, πονάς, το γεννάς. Αυτό ζει για λίγο, κάνει τον κύκλο του κι έπειτα πεθαίνει, χάνεται για πάντα. Δεν μοιάζει με άλλες τέχνες, όπως ο κινηματογράφος ή η ζωγραφική: μια ταινία ή ένας πίνακας είναι απτά, παραδίδονται από γενιά σε γενιά. Το θέατρο είναι εφήμερο, είναι αέρας, όπως η ζωή. Γι’ αυτό και σε εξοικειώνει με την ιδέα του θανάτου, σε κάνει πιο ταπεινό.
Τα μίντια σου έχουν φερθεί καλά;
Κατά περίπτωση. Έχω ακούσει τα καλύτερα και τα χειρότερα. Προσπαθώ να είμαι χαλαρός και στους ύμνους, και στο… μαστίγωμα.
Πρέπει ένας καλλιτέχνης να εκφέρει άποψη για θέματα πλην της τέχνης του; Είδες τι έγινε με τη Νατάσσα Μποφίλιου…
Τόσο μπούλινγκ, τόση χυδαιότητα γιατί εξέφρασε τη γνώμη της για κάτι; Ήταν εξοργιστικό αυτό που συνέβη. Κι από την άλλη, μια άποψη, ακόμα κι όταν σε βρίσκει εκ διαμέτρου αντίθετο, δεν ακυρώνει την καλλιτεχνική αξία ενός ανθρώπου.
Πάντως κι εσύ, όπως η Νατάσσα, έχεις το θάρρος της άποψής σου. Πώς είδες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια;
Και μόνο το γεγονός ότι ακόμα, στην εκπνοή του 2017, κάποιοι αντιτίθενται στο σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια είναι τραγικό. Ποιος θα ορίζει ποιον θα αγαπήσουμε εσύ κι εγώ και πώς θα ζήσουμε τη ζωή μας; Και δεν είναι μόνο το σύμφωνο συμβίωσης. Υπάρχει και ο γάμος. Από τη στιγμή που όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας –άνδρες, γυναίκες, μαύροι, άσπροι, ομοφυλόφιλοι και ετεροφυλόφιλοι– έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις, πρέπει να απολαμβάνουμε και τα ίδια δικαιώματα.