Νομίζω ότι θα πρέπει να ξεκινήσω αυτό το κείμενο δίνοντας συγχαρητήρια σε όλους τους Έλληνες άνδρες. Σε όλα αυτά τα εκατομμύρια αρσενικών που έχουν σταθεί υποδείγματα ηθικής, ωριμότητας, πολιτισμού, αυτοσυγκράτησης μπροστά στα θέλγητρα συναδέλφων, συνεργατών, υφισταμένων γένους θηλυκού. Σε όλους τους Έλληνες άνδρες, γιατί αυτοί δεν άπλωσαν ποτέ το χέρι, αυτοί δεν στρίμωξαν σε μια γωνιά του γραφείου ή του μπαρ ή της αίθουσας συσκέψεων την εκπαιδευόμενη, τη συνεργάτιδα, τη νεοπροσλαμβανόμενη, εκβιάζοντας σεξουαλικές υπηρεσίες και προσφέροντας ως αντάλλαγμα την εδραίωση της θέσης εργασίας ή την ανέλιξη στην ιεραρχία.
Στην Ελλάδα δεν συνέβησαν ποτέ όλα αυτά τα τερατώδη τα οποία πληροφορούμαστε από τα μέσα ενημέρωσης από τη στιγμή που ξέσπασε το σκάνδαλο Γουάινσταϊν, όταν άνοιξε ο ασκός του Αιόλου και οδήγησε στα πρωτοσέλιδα αστέρες του Χόλιγουντ και της βιομηχανίας του θεάματος, προβεβλημένα στελέχη δημοσιογραφικών οργανισμών, πολιτικούς, αλλά και ανθρώπους από τον χώρο της μόδας ως ενόχους σεξουαλικής παρενόχλησης. Στην Ελλάδα δεν έχει δημοσιοποιηθεί κάποια ανάλογη ιστορία, δεν έχει υπάρξει ελληνική συμμετοχή στο κίνημα #metoo. Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε με ασφάλεια ότι καμία γυναίκα, από την υπάλληλο του σουβλατζίδικου της γειτονιάς, την προπονήτρια βόλεϊ του τοπικού συλλόγου, τη νοσηλεύτρια και την τραπεζική υπάλληλο έως τις αμαζόνες της πασαρέλας, τις συναδέλφους στις αίθουσες σύνταξης των δημοσιογραφικών οργανισμών, τις ηθοποιούς και εργαζόμενες στις παραγωγές μυθοπλασίας, τις τραγουδίστριες και μουσικούς των κέντρων διασκέδασης, δεν έπεσε θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης. Αν δεν ήταν έτσι, με όλο τον σάλο που έχει προκληθεί διεθνώς, θα το είχαμε μάθει! Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα;
Θυμάμαι, σχεδόν δύο δεκαετίες νωρίτερα, φοιτήτρια ακόμα, να ακούω φήμες για καθηγητές που απαιτούσαν έμμεσα ή άμεσα σεξουαλικές χάρες από νεαρές φοιτήτριες με ανταμοιβή έναν καλύτερο βαθμό. Στα δημοσιογραφικά γραφεία κυκλοφορούν ιστορίες –κάποιες από τις οποίες ανήκουν πια στην κατηγορία των «αστικών μύθων», χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι δεν έχουν δόσεις αλήθειας– σχετικά με περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης από προϊσταμένους ή και συναδέλφους. Στην ελληνική τηλεόραση είναι αρκετοί όσοι κάπου άκουσαν, έμαθαν, είδαν ότι νεαρές ή και πιο ώριμες γυναίκες έπρεπε να ικανοποιήσουν τη σεξουαλική πείνα του παραγωγού, του σεναριογράφου, του σκηνοθέτη προκειμένου να εξασφαλίσουν κάποιον ρόλο ή εργασία ή απλώς επειδή θεωρούσε ότι ήταν δικαίωμά του. Κοινώς, την εικόνα περιγράφει μάλλον γλαφυρά η λαϊκή παροιμία «ο κόσμος το ’χει τούμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι».
Και, για να μη θεωρηθεί ότι αοριστολογώ ή πετάω το μπαλάκι στις «άλλες», μου έχει συμβεί κι εμένα. Στα πρώτα χρόνια μου στη δουλειά, τηλεοπτικός παραγωγός θεώρησε ότι στο πλαίσιο επαγγελματικής συνάντησης μπορούσε να με φλερτάρει επιθετικά φέρνοντας το σώμα και τα χέρια του υπερβολικά κοντά μου, πριν αναγκαστεί να οπισθοχωρήσει ατάκτως.
Νομίζω λοιπόν ότι υπάρχει σεξουαλική παρενόχληση στην Ελλάδα. Οι γυναίκες όμως φοβούνται να μιλήσουν. Είτε ενέδωσαν στον σεξουαλικό εκβιασμό είτε όχι, φοβούνται ότι θα στιγματιστούν, ότι θα χάσουν τη δουλειά τους, ότι θα γίνουν αντικείμενα ειρωνείας ή χλευασμού. Τον περασμένο Οκτώβριο, η ηθοποιός Άσια Αρτζέντο, από τις πρώτες γυναίκες θύματα του Χάρβεϊ Γουάινσταϊν που μοιράστηκε την τραυματική εμπειρία της, μετακόμισε από την πατρίδα της, την Ιταλία, στη Γερμανία για λίγο καιρό, αφότου δέχτηκε λεκτικές επιθέσεις από συμπατριώτες της λόγω των αποκαλύψεών της. «Εδώ (σ.σ. στην Ιταλία) οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν. Θα σου πουν “εντάξει, απλώς ένα άγγιγμα στο στήθος ήταν”», δήλωσε σε συνέντευξή της. Αυτήν ακριβώς την αντιμετώπιση θεωρώ ότι πιθανολογούν πως θα έχουν και οι Ελληνίδες. Γι’ αυτό και κρατούν το στόμα τους κλειστό και παραχώνουν ό,τι συνέβη σε κάποιο συρτάρι της μνήμης τους, μαζί με τον θυμό και τις ενοχές τους. Ίσως όμως αυτά τα συρτάρια ήρθε η ώρα να ανοίξουν και να αρχίσει να ξηλώνεται το πουλόβερ… ■