Η δημοσιοποίηση από το BBC της λίστας με τους υψηλότερα αμειβόμενους παρουσιαστές του, τον περασμένο Ιούλιο, αποκάλυψε ότι τα δύο τρίτα όσων κέρδισαν τον τελευταίο χρόνο πάνω από 150.000 λίρες ήταν άνδρες, ενώ μεταξύ των πρώτων δέκα μόνο μία ήταν γυναίκα. Από την κορυφή της λίστας, ο Κρις Έβανς χαμογελούσε βάζοντας στον τραπεζικό του λογαριασμό 2.200.000 λίρες ετησίως, ενώ η Κλόντια Γουίνκλμαν, η μόνη γυναίκα στη δεκάδα, έπρεπε να αρκεστεί σε 500.000 λίρες! Έπειτα από τις οργισμένες αντιδράσεις των παρουσιαστριών και κάποιων ανδρών συναδέλφων τους, αλλά και την αποδοκιμασία του κοινού, ο γενικός διευθυντής του BBC, Τόνι Χολ, δηλώνει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα στον τομέα της μισθολογικής ανισότητας. Οι άνδρες παρουσιαστές, δε, ενημερώνονται ότι ίσως χρειαστεί να γίνουν περικοπές στους μισθούς τους, ώστε να πλησιάσουν εκείνους των γυναικών συναδέλφων τους! Η μισθολογική διαφορά αποκαλύπτεται ότι φτάνει το 9%. Στις αρχές του Ιανουαρίου η ανταποκρίτρια του BBC στην Κίνα, Κάρι Γκρέισι, υποβάλλει την παραίτησή της σε ένδειξη διαμαρτυρίας, κατηγορώντας το BBC για «μυστικοπαθή και παράνομη μισθολογική πολιτική». Λίγες εβδομάδες αργότερα καταθέτει για το θέμα στην αρμόδια επιτροπή του βρετανικού Κοινοβουλίου, ενώ όλο και περισσότερες εργαζόμενες στον οργανισμό εντάσσονται στην Ομάδα Γυναικών του BBC, για να πιεστεί η διοίκηση να αλλάξει πολιτική. Στην συντριπτική τους πλειονότητα, ωστόσο, διατηρούν την ανωνυμία τους. Αυτός ήταν ο όρος που έθεσε και σε εμάς γνωστή παρουσιάστρια του BBC, πολυβραβευμένη δημοσιογράφος, με θητεία σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, πριν συμφωνήσει να μιλήσει στο «Κ» για τη δική της εμπειρία ως εργαζόμενη στο BBC. «Είναι πολύ σημαντικό να κρατήσετε κρυφή την ταυτότητά μου. Είμαι freelancer και φοβάμαι ότι μπορεί να χάσω τη δουλειά μου. Αυτή τη στιγμή προσπαθώ να διαπραγματευτώ την αμοιβή μου», έγραφε το mail με τις απαντήσεις της. Τι ήταν αυτό που την οδήγησε να συνταχθεί με τις συναδέλφους της Ομάδας Γυναικών του BBC; «Ανακάλυψα ότι ο άντρας που κάνει την ίδια εργασία μ’ εμένα αμείβεται κατά τουλάχιστον 50% περισσότερο. Είμαι λυπημένη και θυμωμένη. Επίσης, με απογοητεύει το γεγονός ότι εν έτει 2018 κάτι τέτοιο εξακολουθεί να συμβαίνει».
Η κατάσταση ήταν ίδια και στους άλλους δημοσιογραφικούς οργανισμούς όπου εργαστήκατε στο παρελθόν;
Για να είμαι ειλικρινής, δεν γνωρίζω. Οι αποκαλύψεις σχετικά με τους μισθούς τον Ιούλιο, όταν το BBC αναγκάστηκε να δημοσιοποιήσει τη λίστα με τους εργαζομένους του που κερδίζουν περισσότερα από 150.000 λίρες, ήταν πραγματικό σοκ για πολλούς από εμάς που ανακαλύψαμε τις διαφορές στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών που κάνουν την ίδια δουλειά. Είναι πάντα δύσκολο να γνωρίζεις αν αμείβεσαι λιγότερο από τον άνδρα που κάνει παρόμοια δουλειά μ’ εσένα· είναι άβολο να τον ρωτήσεις, μπορεί να μη σου πει την αλήθεια, και έτσι στο παρελθόν δεν ήξερα αν αμειβόμουν το ίδιο ή όχι. Ίσως αφελώς πολλές από εμάς υποθέταμε ότι οι απολαβές μας ήταν ίδιες. Από τον Ιούλιο και μετά, όμως, έχουμε προσπαθήσει σκληρά να ανακαλύψουμε αν λαμβάνουμε τα ίδια χρήματα με τους άνδρες. Μέρος της συμφωνίας μας, ωστόσο, είναι ότι δεν θα πρέπει να είναι θέμα των γυναικών να ερευνήσουν αν το BBC αμείβει ισότιμα τους εργαζομένους του. Η μισθολογική ισότητα προβλέπεται από τον νόμο και το BBC και οι υπόλοιποι εργοδότες έχουν νομική υποχρέωση να εξασφαλίσουν ότι αμείβουν άνδρες και γυναίκες το ίδιο για την ίδια εργασία.
Η Κάρι Γκρέισι κατέθεσε ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής ότι το BBC είναι ανίκανο να διορθώσει τη μισθολογική ανισότητα. Συμφωνείτε;
Συμφωνώ απολύτως. Από τη στιγμή που η Κάρι με θάρρος μίλησε δημόσια για το πρόβλημα, έχουν γίνει γνωστές πολλές ανάλογες περιπτώσεις γυναικών. Οι υπεύθυνοι του BBC έχουν χάσει την εμπιστοσύνη μας εξαιτίας του τρόπου που αντέδρασαν. Τώρα πιστεύω ότι χρειαζόμαστε ένα ανεξάρτητο σώμα, το οποίο θα έχει την εμπιστοσύνη όλων των εργαζομένων του BBC.
Γιατί οι περισσότερες γυναίκες εργαζόμενες στα μίντια σιωπούν ή μιλούν ανώνυμα για το θέμα, όπως εσείς;
Φοβάμαι ότι θα βλάψει την καριέρα μου. Είμαι freelancer παρουσιάστρια. Το συμβόλαιό μου θα μπορούσε να τερματιστεί ανά πάσα στιγμή. Όταν ανέφερα για πρώτη φορά το θέμα της μισθολογικής ανισότητας, το αφεντικό μου με ρώτησε: «Δεν θέλεις πια να παρουσιάζεις την εκπομπή;». Οι γυναίκες φοβούνται ότι θα χαρακτηριστούν «ταραξίες» ή «δύσκολες». Πρόκειται για έναν πολύ ανταγωνιστικό τομέα, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που το BBC -και υποθέτω και άλλα μέσα ενημέρωσης- κατόρθωσε να εφαρμόζει ανενόχλητα την ανισότητα στις αμοιβές. Τώρα πολλές γυναίκες μιλούν δημόσια, μας ευνοούν οι αριθμοί. Αυτό μου έχει δώσει το κουράγιο να αγωνίζομαι για τη μισθολογική ισότητα σε προσωπικό επίπεδο, αλλά ακόμη νιώθω ότι, αν μιλούσα δημόσια γι’ αυτό, θα θύμωνα το αφεντικό μου και θα έβλαπτα την καριέρα μου. Ίσως αυτό να είναι η τελευταία μου επιλογή, αλλά ειλικρινά ελπίζω να μη φτάσουν εκεί τα πράγματα.
Οι γυναίκες του BBC κατόρθωσαν να ξεκινήσουν μια σοβαρή δημόσια συζήτηση για το πρόβλημα. Ποιο είναι το επόμενο βήμα;
Θέλουμε να εργαστούμε σκληρά με το BBC, ώστε να φτάσουμε σε ένα εποικοδομητικό πλάνο. Νομίζω ότι πρέπει πρώτα να αναγνωρίσει ότι υπάρχει πραγματικό πρόβλημα με τη μισθολογική ισότητα σε όλα τα τμήματα του οργανισμού, όχι απλώς στους παρουσιαστές, αλλά και στο προσωπικό της παραγωγής που εργάζεται σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και στον υπόλοιπο κόσμο. Τότε πρέπει να στελεχώσουμε μια ανεξάρτητη επιτροπή, που θα αξιολογήσει τις καταγγελίες σχετικά με τις αμοιβές και θα εξετάσει αντικειμενικά τους μισθούς σε όλη την επιχείρηση. Η λύση δεν είναι το μάνατζμεντ του οργανισμού να προσπαθήσει να δικαιολογήσει τις αποφάσεις που πήρε στο παρελθόν.
Έχετε την υποστήριξη των ανδρών συναδέλφων σας;
Ναι, περισσότερο απ’ όσο μπορούσαμε να φανταστούμε. Πολλοί άνδρες επίσης ανησυχούν ότι, αν μιλήσουν δημόσια, αυτό θα επηρεάσει την καριέρα τους, αλλά πολλοί συνάδελφοί μας υποστηρίζουν την ισότητα και έχουν θορυβηθεί από την κατάσταση.
Διαπιστώνετε ανισότητα και στον αριθμό των γυναικών που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης στην ιεραρχία του οργανισμού;
Πολλές γυναίκες έχουν ανακινήσει τα θέματα των προαγωγών, των δικαιωμάτων των μητέρων και την αντίληψη του «ανδρικού κλαμπ» που επικρατεί. Όμως, το πρώτο πράγμα που πρέπει να διορθώσουμε είναι η μισθολογική ανισότητα. Στη συνέχεια ελπίζω ότι τα υπόλοιπα ζητήματα θα λυθούν ευκολότερα. ■