Μετά τη μικρή περιπέτεια με το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, τα γυρίσματα του BBC στον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο ολοκληρώθηκαν χωρίς άλλα απρόοπτα – η βρετανική σειρά του Παρκ Τσαν Γιουκ («Old Boy», «Η τελευταία εκδίκηση» κ.ά.), που θα προβληθεί το 2019, αποτελεί τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος «Η μικρή τυμπανίστρια» του Τζον Λε Καρέ (το βιβλίο είναι εξαντλημένο, θα επανακυκλοφορήσει σε λίγους μήνες, όπως μας ενημέρωσαν οι εκδόσεις Bell) και άτυπο ριμέικ της ομώνυμης ταινίας του 1984, όταν στους πρώτους ρόλους βρίσκονταν η Νταϊάν Κίτον αλλά και ο Γιώργος Βογιατζής. Εδώ πρωταγωνιστεί ο Μάικλ Σάνον, ο Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ και η Φλόρενς Πιου, με τους δύο τελευταίους (δίπλα δίπλα στην εικόνα) να απασχολούν τα βρετανικά ταμπλόιντ για τις ρομαντικές σκηνές που μοιράστηκαν στον ναό του Ποσειδώνα.
Ο θόρυβος που προκλήθηκε γύρω από τα γυρίσματα στο ακρωτήριο του Σουνίου αναζωπύρωσε τη συζήτηση για το κατά πόσο μπορεί η Ελλάδα να αποτελέσει συστηματικά πόλο έλξης για παραγωγές από το εξωτερικό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τη «Μικρή τυμπανίστρια» συνεχίζεται μια παράδοση διεθνών γυρισμάτων στα μέρη μας, που μπορεί να μην είναι μεγάλη, αλλά που μας έχει χαρίσει κάποιες καλές ταινίες, ορισμένα όμορφα πλάνα και μερικές ιστορίες για να θυμόμαστε.
Ο Ρότζερ Μουρ, σε ένα διάλειμμα των γυρισμάτων του «Για τα μάτια σου μόνο», έπαιξε τάβλι με τον σεναριογράφο Μάικλ Γουίλσον (αριστερά) και τον ηθοποιό Τοπόλ. © Keith Hamshere/Getty Images/Ideal image
Η Ελλάδα είχε φιλοξενήσει μεγάλες παραγωγές τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 («Το παιδί και το δελφίνι», «Τα κανόνια του Ναβαρόνε», «Αλέξης Ζορμπάς» κ.ά.), ενώ μερικά χρόνια αργότερα επισκέφτηκε τη χώρα μας και ο εμβληματικός Τζέιμς Μποντ, με τη μορφή του Ρότζερ Μουρ, για τα γυρίσματα του «Για τα μάτια σου μόνο» (1981). Η παραγωγή εγκαταστάθηκε αρχικά στην Κέρκυρα για μια σειρά εξωτερικών γυρισμάτων, κλασικών στη φιλμογραφία του «007», και ακολούθως μετέβη στα Μετέωρα – ίσως θυμάστε τη σκηνή της αναρρίχησης, στην οποία ο Μουρ αντικαταστάθηκε από έναν κασκαντέρ. Πριν από λίγα χρόνια ο Βρετανός ηθοποιός σε μια συνέντευξή του θυμήθηκε εκείνα τα γυρίσματα και σχολίασε πόσο τον τρομοκρατούσε το ύψος από τα βράχια των Μετεώρων! Το μεγαλύτερο πρόβλημα βέβαια ήταν η αντίδραση των μοναχών, που προσπάθησαν να σαμποτάρουν την παραγωγή, διαμαρτυρόμενοι για τις βίαιες εικόνες που συνήθως προβάλλονται στις ταινίες του Τζέιμς Μποντ. Τη λύση έδωσε η ελληνική δικαιοσύνη, που έκρινε ότι η δικαιοδοσία των μοναχών περιορίζεται εντός των μοναστηριών τους.
Ο Μουρ έμεινε τέσσερις μήνες στην Ελλάδα και, όπως βλέπουμε στη φωτογραφία, έμαθε μέχρι και τάβλι. Πολλά χρόνια μετά τον Τζέιμς Μποντ ήρθαν στη χώρα μας για γυρίσματα και άλλοι ήρωες της περιπέτειας, από τον Τζέισον Μπορν (Ματ Ντέιμον) μέχρι τη Λάρα Κροφτ (Αντζελίνα Τζολί).
Ο Βίγκο Μόρτενσεν και η Κίρστεν Ντανστ στην Ακρόπολη, στα γυρίσματα της ταινίας «Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου». © Timnick Films/AFP/visualhellas.gr
«Στις έξι μέρες τους στην Αθήνα ο Τσέστερ και η Κολέτ πήγαν δύο φορές στην Ακρόπολη με τον Μπλε Οδηγό τους», γράφει η Πατρίσια Χάισμιθ. Ο Τσέστερ (Βίγκο Μόρτενσεν) και η Κολέτ (Κίρστεν Ντανστ), που στη φωτογραφία απολαμβάνουν την εμπειρία των γυρισμάτων στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, στη μεταφορά του γνωστού μυθιστορήματος «Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου» (εκδ. Άγρα) στη μεγάλη οθόνη από τον Χοσεΐν Αμίνι. Ο Βρετανοϊρανός σκηνοθέτης έγινε ένας από τους ελάχιστους διαχρονικά που κατάφεραν να εξασφαλίσουν άδεια για γυρίσματα στον Παρθενώνα.
Ο Αμίνι είχε κατά το παρελθόν επισκεφτεί πολλάκις τη χώρα μας ως επισκέπτης, εξαίροντας τη φυσική της ομορφιά αλλά και τη σπουδαιότητα των αρχαιολογικών θησαυρών του τόπου. Εκτός από την Ακρόπολη, γυρίστηκαν σκηνές (ακολουθώντας την πλοκή του βιβλίου) και στο λιμάνι του Πειραιά, στην Πλάκα και στο Μοναστηράκι, στα Χανιά, στο Ηράκλειο και στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού. «Για έναν ηθοποιό γίνεται πολύ πιο εύκολο όταν γυρίζει μια σκηνή και βρίσκεται πραγματικά μέσα στον Παρθενώνα ή μέσα στην Κνωσό», είχε σχολιάσει ο Μόρτενσεν, ενώ ο παραγωγός της ταινίας Τιμ Μπίβαν είχε πει χαριτολογώντας ότι «αν βρεις τις σωστές τοποθεσίες, το μόνο που μένει είναι να στήσεις την κάμερα».
Ο Ίθαν Χοκ (στη μέση) παίζει μπάλα στην αυλή του σπιτιού του Πάτρικ Λι Φέρμορ στην Καρδαμύλη, στα γυρίσματα του «Πριν τα μεσάνυχτα».
Από τις Σποράδες («Mamma Mia!») μέχρι την Κεφαλονιά («Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι») και την Αμοργό («Απέραντο γαλάζιο»), τα νησιά είναι, φυσιολογικά, ο βασικότερος πόλος έλξης των διεθνών παραγωγών. Ωστόσο, ίσως η πιο «ελληνική» ταινία της σύγχρονης εποχής γυρίστηκε στη Μάνη. Μια ταινία με Έλληνες συντελεστές και ηθοποιούς, γραμμένη επί τούτου, ώστε μέσα από τη λάμψη και το φως του τοπίου της Πελοποννήσου να ολοκληρωθεί ο περίφημος κινηματογραφικός έρωτας του Ίθαν Χοκ και της Ζιλί Ντελπί. Στο «Πριν τα μεσάνυχτα» (2013) οι δύο ήρωες κάνουν διακοπές στην Ελλάδα, φιλοξενούμενοι στο μαγευτικό σπίτι ενός Βρετανού συγγραφέα ονόματι Πάτρικ – πρόκειται για μια εκδοχή του Πάτρικ Λι Φέρμορ (είχε πεθάνει δύο χρόνια νωρίτερα). Το σπίτι που βλέπουμε στην ταινία είναι πράγματι το σπίτι του στην Καρδαμύλη, στο οποίο όντως συνήθιζε να φιλοξενεί φίλους.
Πριν από μερικά χρόνια η βιογράφος του Φέρμορ, Άρτεμις Κούπερ, μου είχε πει ότι ο συγγραφέας κουβέντιαζε για οτιδήποτε με τους φιλοξενουύμενούς του, αλλά ποτέ για πολιτική και για αθλητικά. Δεν ξέρω δηλαδή αν θα του άρεσε που η πλακόστρωτη αυλή του μετατράπηκε για τις ανάγκες του σεναρίου σε ποδοσφαιρικό γήπεδο, όπως βλέπουμε να συμβαίνει στη φωτογραφία. ■