Ήταν κατά τη διάρκεια του περσινού Hack the Camp, του δημιουργικού μαραθωνίου που συνδιοργάνωνε η αμερικανική πρεσβεία, προκειμένου να βρεθούν λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα. Μια νεαρή πρόσφυγας σηκώθηκε και μίλησε με πάθος για την επιθυμία της να συνεχίσει την πανεπιστημιακή της εκπαίδευση. Ήταν φοιτήτρια οικονομικών σε πανεπιστήμιο της Δαμασκού, αλλά αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές της όταν εγκατέλειψε τη χώρα λόγω πολέμου. Η έκκλησή της για ένα καλύτερο μέλλον μέσω της εκπαίδευσης υπήρξε η έμπνευση για το πρόγραμμα που έχει φέρει τον Μαχμούτ Αλζαΐντι, το 21χρονο αγόρι από το Ιράκ με ταλέντο στη φωτογραφία, να κάθεται απέναντί μου σήμερα.
Εντυπωσιακά πορτρέτα ανθρώπων που συνάντησε στο ταξίδι του έως την Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο μέρος της φωτογραφικής δουλειάς του.
Είναι ο ένας εκ των 78 προσφύγων-υποτρόφων, οι οποίοι, στο πλαίσιο του «From Camp to Campus» –που έκανε πραγματικότητα η αμερικανική πρεσβεία με τη συνεργασία τριών Κολλεγίων (του Αμερικανικού Κολλεγίου Deree, του Anatolia της Θεσσαλονίκης και του Perrotis College)–, ξεκίνησαν να σπουδάζουν προκειμένου να κερδίσουν γνώσεις και δεξιότητες για να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον μακριά από την πατρίδα τους. Με μαθήματα που περιλαμβάνουν την εκμάθηση και την τελειοποίηση των αγγλικών τους, αλλά και τομείς που ενδιαφέρουν τους ίδιους ή έχουν σχέση με την πρότερη εκπαίδευσή τους.
Ο Μαχμούτ χαμογελάει. Ο χρόνος που περνάει στο Αμερικανικό Κολλέγιο, κάθε μέρα από τις 9 έως τη 1, είναι οι μόνες ώρες της ημέρας που δεν σκέφτεται τίποτα, δεν αγχώνεται για τίποτα, το μυαλό του καθαρίζει. Ήρθε στην Ελλάδα πριν από δύο χρόνια, μόλις στα 19 του, περπατώντας παραπάνω από έξι ώρες από την Τουρκία έως τη Θεσσαλονίκη, αφού είχε πληρώσει 2.600 ευρώ στον παράνομο διακινητή που τον οδήγησε έως εκεί. Χωρίς τους γονείς του, χωρίς αδέρφια, φίλους ή συγγενείς μαζί του, ξεκίνησε από το Ιράκ με σκοπό να βρει το μέλλον του στην Τουρκία, αλλά, όταν η πραγματικότητα εκεί τον απογοήτευσε, αποφάσισε να έρθει στην Ευρώπη, με κυριότερο στόχο να συνεχίσει την πανεπιστημιακή του εκπαίδευση – στη Βαγδάτη σπούδαζε ψυχολογία. «Δεν είχα προτίμηση στη χώρα, ήθελα απλώς να σπουδάσω. Οι περισσότεροι ήθελαν να πάνε στη Γερμανία, αλλά εγώ αισθάνθηκα αμέσως άνετα με τους Έλληνες και αποφάσισα να μείνω εδώ».
Όταν έφτασε, όμως, δεν ήξερε ελληνικά και καθόλου αγγλικά! «Ήξερα ότι δεν θα καταφέρω πολλά πράγματα αν δεν μιλάω τίποτα από τα δύο. Έτσι, ξεκίνησα να μαθαίνω μόνος μου αγγλικά. Πήγα στο Στέκι Μεταναστών στα Εξάρχεια, έκανα τα δωρεάν μαθήματα που προσφέρουν, πάλεψα και μόνος μου». Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό για κάποιον που μέχρι πρόσφατα δεν ήξερε λέξη. Ο Μαχμούτ, αυτοδίδακτος, συνεννοείται μια χαρά στα αγγλικά, έχει ξεκινήσει να γράφει, ενώ μιλάει πλέον και λίγα ελληνικά. Εγκατεστημένος από την ημέρα που έφτασε στην Αθήνα στο City Plaza, το ξενοδοχείο που οι οργανώσεις έχουν στήσει ως ξενώνα και προσφέρει δωρεάν στέγη και σίτιση, μεταφράζει πλέον για τους υπόλοιπους εκεί, και από τον Φεβρουάριο, που ξεκίνησε το πρώτο του τρίμηνο στο Deree, βελτιώνεται συνεχώς. Στόχος, αν το πρόγραμμα χρηματοδοτηθεί και για του χρόνου, να συνεχίσει τις σπουδές του, να τελειοποιήσει τα αγγλικά, να πάρει και courses ψυχολογίας, να συνεχίσει στον τομέα του και –γιατί όχι– στη φωτογραφία, στην οποία έχει αγάπη, αλλά και φυσικό ταλέντο, μια μοναδική ματιά. Οι φωτογραφίες που μου δείχνει, δυστυχώς όλες σε χαμηλή ανάλυση, καθώς αναγκάστηκε να πουλήσει όλο τον εξοπλισμό του για να βρει χρήματα για να έρθει στην Ελλάδα, και έκτοτε φωτογραφίζει μόνο με δανεικές φωτογραφικές μηχανές, είναι εντυπωσιακά πορτρέτα. Άνθρωποι που συνάντησε τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία και στην Ελλάδα, αλλά και συγκάτοικοί του στο City Plaza, ηλικιωμένοι σε κάποιο καφενείο της Τουρκίας, γυναίκες στα camp της Αθήνας, παιδιά που παίζουν μαζί του στους διαδρόμους του ξενοδοχείου.
Η μικρή γειτόνισσα του Μαχμούντ στο City Plaza παίζει με τα «βαφτικά» της μαμάς της.
«Αν είσαι καλός άνθρωπος, τα πράγματα σου πάνε καλά»
«Είμαι ευχαριστημένος. Η Ελλάδα είναι ωραία χώρα και οι Έλληνες καταπληκτικοί άνθρωποι. Είμαι δύο χρόνια εδώ και δεν είχα ποτέ πρόβλημα με κανέναν, έχω καταφέρει κάποια πράγματα. Το μόνο που θέλω τώρα είναι να συνεχιστεί το πρόγραμμα, ώστε να συνεχίσω τις σπουδές μου, και μια part time δουλειά, για να μπορέσω να αγοράσω μια φωτογραφική μηχανή». Πώς το πήρες απόφαση να έρθεις τότε, μόνος σου, σε μια ξένη χώρα; «Πίστευα –και πιστεύω– ότι, αν είσαι καλός άνθρωπος, τα πράγματα με κάποιον τρόπο σού πάνε καλά, γνωρίζεις καλούς ανθρώπους και σε βοηθούν. Αυτό ακριβώς συνέβη σ’ εμένα. Καλοί άνθρωποι με βοήθησαν πάρα πολύ…» ■
