Τα νούμερα είναι συντριπτικά. Το 2015 η Αθήνα υποδέχθηκε 4.200.000 επισκέπτες. Το 2016 ο αριθμός αυξήθηκε κατά 400.000, ενώ πέρυσι έφτασε μια ανάσα από τα 5 εκατομμύρια τουρίστες. Την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου ο Δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης εμφανίστηκε βέβαιος ότι η πρωτεύουσα θα σπάσει μέσα στο 2018 το φράγμα των 5 εκατομμυρίων.
Τα καλά νέα δεν σταματούν εδώ: οι επισκέπτες «city breakers», όσοι δηλαδή έρχονται για σύντομες ή λιγότερο σύντομες διακοπές αποκλειστικά στην Αθήνα, αυξήθηκαν από 220.000 το 2013 στο 1,4 εκατ. το 2017. Πρακτικά πέρυσι διπλασιάστηκαν σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ για το διάστημα 2013-2018 εμφανίζονται περίπου εξαπλάσιοι. Την ίδια στιγμή, ισχυροί παίχτες της διεθνούς τουριστικής βιομηχανίας, όπως η Four Seasons και η Hyatt «κατεβαίνουν» για πρώτη φορά στην ελληνική πρωτεύουσα προχωρώντας σε σημαντικές επενδύσεις. Ακριβώς: η Αθήνα ζει τη δική της τουριστική άνοιξη.
Κι όμως. Όλα αυτά τα πολύ ευχάριστα δεν μας εμποδίζουν να επαναλάβουμε τον αυτοκαταστροφικό μας εαυτό. Δεν έχετε παρά να κατέβετε στο λιμάνι του Πειραιά. Χρησιμοποιήστε τον Ηλεκτρικό και προσπαθήστε να φτάσετε με τις βαλίτσες σας στο σημείο που είναι αγκυροβολημένο το πλοίο σας. Αν δεν ντρέπεστε πολύ, κοιτάξτε το βλέμμα απόγνωσης των ξένων επισκεπτών μας. Η περίφημη πεζογέφυρα, που θα έλυνε το πρόβλημα πρόσβασης στο λιμάνι για τους πεζούς που φτάνουν στον Πειραιά με το τρένο, σταμάτησε να λειτουργεί το 2012, όταν ξεκίνησαν τα έργα κατασκευής του μετρό. ‘Εκτοτε, Έλληνες και ξένοι είναι υποχρεωμένοι να διασχίζουν ό,τι έχει απομείνει από τη μικρή πλατεία Οδησσού, δίπλα από το κτίριο του σταθμού· να χωρέσουν σε μια αυτοσχέδια διαδρομή γεμάτη εμπόδια και σκουπίδια. Περίπτερα-γίγαντες με ξεχειλισμένο εμπόρευμα που κρύβουν το μοναδικό ίχνος πολιτισμού σε ακτίνα δεκάδων μέτρων (ένα συμπαθητικό σιντριβάνι), πάγκοι μικροπωλητών κάτω από ξεχαρβαλωμένες ομπρέλες θαλάσσης, άλλος πάγκος με εφημερίδες και περιοδικά, επαίτες, το πιο βρόμικο εκδοτήριο εισιτηρίων στο βόρειο ημισφαίριο, έξι «μπλε» κάδοι ανακύκλωσης που κάνεις τα πάντα για να μην τους ακουμπήσεις, κινητές βόμβες λίγδας και βρόμας χρόνων.
Αυτήν την εικόνα παρουσιάζει το πεζοδρόμιο μπροστά από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας στο Σύνταγμα.Τα παρκαρισμένα μηχανάκια και τα χυμένα λάδια δεν διακρίνονται στη φωτογραφία.
«Όταν τελειώσουν τα έργα»…
Αυτή είναι η εικόνα στο επίνειο της ελληνικής πρωτεύουσας, ένα σημείο από το οποίο διέρχονται εκατομμύρια τουρίστες κάθε καλοκαίρι λίγο πριν ζήσουν το όνειρό τους σε κάποιο νησί του Αιγαίου. Και δεν έχει βρεθεί ένας άνθρωπος σε υπεύθυνη θέση για να κινητοποιήσει διοίκηση και υπαλλήλους, για να πει «φτάνει, ως εδώ»!
Η επικοινωνία μας με τον Δήμο Πειραιά δεν μας άφησε μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας. «Ο Δήμος Πειραιά καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες, προκειμένου η πόλη να είναι καθαρή και λειτουργική. Δυστυχώς υπάρχουν σημεία, κυρίως στον περιβάλλοντα χώρο των μεγάλων εργοταξίων, όπως σε αυτό έξω από τον σταθμό του ΗΣΑΠ στο λιμάνι, τα οποία παρουσιάζουν αρνητική εικόνα. Εκτός των έργων, έχει αυξηθεί το φαινόμενο των παράνομων μικροπωλητών κάτι το οποίο, όπως είναι αντιληπτό, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει η Δημοτική Αστυνομία χωρίς τη συνδρομή των υπολοίπων συναρμόδιων υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε πραγματοποιήσει πολλαπλές συναντήσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου με τις κατάλληλες συνέργειες να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Ήδη σε συγκεκριμένα σημεία η εικόνα είναι βελτιωμένη. Πιστεύουμε ότι με την ολοκλήρωση των έργων και την αποκατάσταση των εργοταξίων θα βελτιωθεί σημαντικά η κατάσταση, και η πόλη του Πειραιά όπως και το μεγάλο λιμάνι της χώρας θα αποκτήσουν την εικόνα που πρέπει». Και μέχρι τότε;
Μοναστηράκι, η μεγάλη ντροπή
Στο κέντρο της Αθήνας τα προβλήματα καθαριότητας δεν λείπουν, δυστυχώς. Η τριτοκοσμική κατάσταση που επικρατεί στην πλατεία Μοναστηρακίου προκαλεί απελπισία. Και ντροπή. Ο Αντιδήμαρχος Καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων Γιώργος Μπρούλιας, αναγνωρίζει το πρόβλημα. «Έχουμε επιστρατεύσει ένα νέο, υπερσύγχρονο πιεστικό μηχάνημα από δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο καθαρίζει με τη χρήση ατμού στους 90 βαθμούς». Πόσες φορές τη μέρα; «Δυστυχώς, λόγω της πολυκοσμίας δεν μπορούμε να καθαρίζουμε με αυτού του είδους τα μηχανήματα περισσότερες από μια φορά την ημέρα, τα ξημερώματα». Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η δαπεδόστρωση της πλατείας με κυβόλιθους δημιουργεί επιπλέον προβλήματα στον καθαρισμό της, ενώ, όπως λέει στο «Κ», άνθρωποι του Δήμου βρίσκονται στην πλατεία και κόβουν πρόστιμα τόσο σε πολίτες όσο και σε καταστηματάρχες, εφόσον ρυπαίνουν.
Κλασική αθηναϊκή επιγραφή στην καρδιά της Αθήνας (Μοναστηράκι). Άλλη μια σπαζοκεφαλιά για τους επισκέπτες μας.
Εντύπωση (καθόλου ευχάριστη) προκαλεί και η αδιανόητη εικόνα του πεζοδρομίου μπροστά από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας στην πλατεία Συντάγματος. Παρκαρισμένα μηχανάκια, χυμένα λάδια (;), μπογιές από παλαιότερες «ακτιβιστικές» δράσεις, καρτοτηλέφωνα που έχουν να καθαριστούν από ανθρώπινο χέρι εδώ και χρόνα. Εδώ ο κύριος Γιώργος Μπρούλιας βάζει στο τραπέζι το θέμα της ατομικής ευθύνης. Συμφωνούμε, αλλά αυτό δεν απαλλάσσει τον Δήμο από τις δικές του πελώριες ευθύνες. Δυστυχώς, ο κατάλογος δεν σταματάει εδώ. «Χωρίς αμφιβολία η Αθήνα είναι μια ζωντανή πόλη και υπάρχουν στιγμές αληθινής απόλαυσης για έναν επισκέπτη της», μου λέει ο κύριος Γιάννης Σταματάκης, Ελληνοαμερικάνος που έρχεται κάθε χρόνο στην Αθήνα. «Αλλά είναι κρίμα θέματα καθαριότητας να ραγίζουν αυτήν την εικόνα και άνθρωποι που πιθανότατα να επέστρεφαν για μια δεύτερη επίσκεψη να μην το κάνουν τελικά, γιατί η τελευταία τους ανάμνηση μπορεί να ήταν ένας ξεχειλισμένος κάδος απορριμμάτων ή μια σειρά γκράφιτι που έκρυβαν μια ενημερωτική επιγραφή ή ένα ωραίο κτίριο».
Εκεί, όμως, που και ο πιο έμπειρος ταξιδιώτης θα τα «χρειαστεί» είναι ο ξεχωριστός πλανήτης που ακούει στο όνομα «ΚΤΕΛ». Πώς θα φτάσει; Πού θα πάει; Κηφισό; Λιοσίων; Πλατεία Αιγύπτου; Κι αν η κακή τύχη τον σπρώξει στον μεγαλύτερο από τους τρεις (Κηφισός) θα έχει την πιο βαθιά βαλκανική εμπειρία για την οποία θα μπορούσε ποτέ να ελπίζει. Υπάρχει, βέβαια, και η εναλλακτική του σιδηροδρομικού σταθμού Λαρίσης, αλλά το σύμπαν των ΚΤΕΛ είναι πραγματικά άφθαστο. ■