Με αφορμή την κατασκευή σε ολλανδικό ναυπηγείο του σούπερ γιοτ «Aster», το «Κ» χαρτογραφεί την επανάκαμψη της αγοράς πολυτελών σκαφών, έπειτα από ολιγόχρονη ύφεση.
«Ο λόγος πίσω από την αυξημένη ζήτηση είναι ότι οι άνθρωποι προσπαθούν να ξεφύγουν από την καθημερινότητα. Όταν ανοίγεσαι στη θάλασσα με ένα γιοτ, απολαμβάνεις την ιδιωτικότητά σου, είναι ο ιδανικός τρόπος να χαλαρώσεις με την οικογένειά σου». Η δήλωση του Johan Kaasjager, των ολλανδικών ναυπηγείων Heesen Yachts, στο πρακτορείο Reuters περιγράφει μια ενδιαφέρουσα πλευρά της ακμάζουσας εδώ και λίγα χρόνια αγοράς των γιοτ, στην οποία η χώρα του διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Το «Aster» είναι ένα σούπερ γιοτ μήκους 50 μέτρων.
Ο φακός του διεθνούς ειδησεογραφικού πρακτορείου περιηγήθηκε στις εγκαταστάσεις των ναυπηγείων και κατέγραψε ενδιαφέρουσες στιγμές της διαδικασίας ναυπήγησης ενός νέου πολυτελούς πλεούμενου. Το «Aster» είναι ένα σούπερ γιοτ μήκους 50 μέτρων (τα γιοτ φτάνουν σε μήκος τα 37 μέτρα, τα σούπερ γιοτ έχουν μήκος μεταξύ 37 και 60 μέτρων, τα mega γιοτ είναι πάνω από 60 μέτρα), που θα διαθέτει τρία lounges, ισάριθμα εστιατόρια, ένα υπαίθριο τζακούζι, ένα μπαρ και έξι πολυτελείς καμπίνες. Στις εγκαταστάσεις του ναυπηγείου Heesen στην πόλη Ος προστέθηκε πρόσφατα μια αποβάθρα, που λόγω του μήκους της (90 μέτρα) κέρδισε επάξια την ονομασία «Ο καθεδρικός». Εκεί θα κατασκευαστεί το 80μετρο «Cosmos», το μεγαλύτερο γιοτ που έχει αναλάβει ποτέ το ναυπηγείο, το βιβλίο παραγγελιών του οποίου είναι γεμάτο έως και το 2020. Δεν είναι το μόνο ολλανδικό ναυπηγείο στις αποβάθρες του οποίου αντηχούν οι φωνές και τα εργαλεία των εργατών που ολοκληρώνουν μέρα τη μέρα νέα σκαριά.
Η Ολλανδία οφείλει εν πολλοίς τη «χρυσή εποχή» της σε θαλασσοπόρους και ναυπηγούς που την ανέδειξαν ως τη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη του 17ου αιώνα. Σήμερα οι Ολλανδοί επενδύουν ξανά σε άξιους τεχνίτες, διεκδικώντας ένα κομμάτι της αγοράς πολυτελών σκαφών, η οποία γνωρίζει τα τελευταία χρόνια σημαντική άνθηση. Η αξία των σούπερ γιοτ που κατασκευάστηκαν στα ολλανδικά ναυπηγεία αυξήθηκε από 662 εκατ. ευρώ το 2014 σε 1,2 δισ. ευρώ το 2017, σύμφωνα με στοιχεία των SuperΥacht Times. Όσο για τη μέση αξία ενός νέου γιοτ, διαμορφώθηκε στα 57 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 10% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Γιότ από όλο τον κόσμο
Μετά την ύφεση που κορυφώθηκε το 2008, η αγορά επανακάμπτει σταθερά. Κατά 27% αυξήθηκαν οι πωλήσεις νέων σούπερ γιοτ το 2017 (183 σκάφη) σε σχέση με το 2016 – το 80% αυτών είναι γιοτ μήκους μικρότερου των 50 μέτρων και 18 ήταν αυτά με μήκος μεταξύ 60 και 80 μέτρων. Στην πρώτη θέση με τις περισσότερες πωλήσεις νεοναυπηγηθέντων γιοτ βρίσκεται η Ιταλία (88 από τα 183) και στη δεύτερη η Ολλανδία με 23. Αν όμως η σύγκριση γίνει με βάση τη χωρητικότητα (tonnage) των νέων γιοτ, τότε Ιταλία και Ολλανδία σχεδόν «ισοβαθμούν», ενώ η Γερμανία –που θριαμβεύει στις πωλήσεις mega γιοτ μήκους κατά μέσο όρο 83 μέτρων– είναι τρίτη, παρότι το 2017 τα ναυπηγεία της πούλησαν μόλις 4. Ένα μικρό μερίδιο στην αγορά πολυτελών σκαφών κατέχει και η Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν στα διεθνή ύδατα, μπαίνοντας με αξιώσεις στον χάρτη της κρουαζιέρας γιοτ, όπως το 57 μέτρων «O’ Mathilde», το 85 μέτρων «O’ Ptasia» (από τα 200 μεγαλύτερα στον κόσμο), το 52 μέτρων «O’ Neiro», όλα κατασκευασμένα στα ναυπηγεία της εταιρείας Golden Yachts, ιδιοκτησίας Πάρη Δράγνη.
Υπολογίζεται ότι διεθνώς το 2018 θα παραδοθούν έως και 180 νέα σκάφη, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, ενώ την προηγούμενη τετραετία τα νεοπαράδοτα γιοτ δεν ξεπερνούσαν τα 140-150 ετησίως, συνολικής αξίας περίπου 4 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι SuperYacht Times, έως τα μέσα Ιουλίου του 2018 είχαν αγοραστεί 74 νεοναυπηγηθέντα γιοτ άνω των 30 μέτρων, γεγονός που επιτρέπει προβλέψεις για πωλήσεις έως και 160 νέων σκαφών μέχρι το τέλος του χρόνου. Αύξηση κατά 16% παρουσίασαν το 2017 οι πωλήσεις και μεταχειρισμένων γιοτ, ενώ το α΄ εξάμηνο του 2018 έχουν πουληθεί 135 μεταχειρισμένα γιοτ, γεγονός που επιτρέπει αισιόδοξες εκτιμήσεις για πωλήσεις έως και 250 μέχρι το τέλος του χρόνου.
Κορυφαίοι πελάτες είναι οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι (έχουν μερίδιο 40% της αγοράς). Με αξιώσεις ακολουθούν οι Βρετανοί και οι Ασιάτες, κυρίως νεόπλουτοι Ταϊλανδοί, Ινδονήσιοι, Μαλαισιανοί και κάτοικοι Σιγκαπούρης. Μεγάλες δυνατότητες παρουσιάζει φυσικά η αγορά της Κίνας, η οποία όμως ακόμα δεν φαίνεται να καταγράφει μεγάλη ζήτηση για πολυτελή σκάφη.
Εν τω μεταξύ, οι εταιρείες ναυπήγησης έχουν ρίξει το βάρος τους στην κατασκευή customised γιοτ – κατόπιν παραγγελίας. Στα ναυπηγεία κυριαρχούν σχέδια πολυτελών σκαριών μεγάλου μήκους, με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, πισίνες, καταρράκτες, ελικοδρόμια και υπερπολυτελείς καμπίνες, σαλόνια και καταστρώματα. Πολλοί κατασκευαστές, τέλος, αρχίζουν να προσανατολίζονται προς τη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, αντικαθιστώντας το πετρέλαιο με την ηλιακή ενέργεια. ■