Η αναζήτηση της αθανασίας, της αιώνιας ζωής, το μυστικό της μακροζωίας, το ελιξίριο της νεότητας, η κυριαρχία του ανθρώπου ενάντια στον χρόνο· διαχρονικά, λίγα ζητήματα μας έχουν απασχολήσει περισσότερο. Από την ομηρική παράδοση μέχρι τους μοντέρνους υπερήρωες και τα φιλμ επιστημονικής φαντασίας, από τον μύθο του Φάουστ μέχρι τους μεσαιωνικούς θρύλους και τις αφηγήσεις του Τόλκιν ή του Μάρτιν, από τον Ντόριαν Γκρέι μέχρι τα «Ταξίδια του Γκιούλιβερ» και τον Doctor Who, από την «Πηγή της ζωής» του Αρονόφσκι μέχρι τα «Κοκάλινα ρολόγια» του Μίτσελ και τον κόσμο του Λάβκραφτ, από τον σπουδαίο «Αθάνατο» του Μπόρχες μέχρι τις θεμελιώδεις αφηγήσεις των θρησκειών.
Η φύση μας μας επιβάλλει να σκαλίζουμε μύθους περί αιωνιότητας, όμως την ίδια στιγμή μάς προστατεύει: πάντα προσδίδουμε στην αθανασία ψεγάδια. Πώς αλλιώς; Είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις που η παράταση της προβλεπόμενης διάρκειας της ζωής είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Δεν αποτελεί εξαίρεση η πρόταση της Χάνια Γιαναγκιχάρα (γνωστή από το πολυσυζητημένο μπεστ σέλερ της «Λίγη ζωή») μέσα από το ντεμπούτο μυθιστόρημά της «Οι άνθρωποι στα δέντρα» (2013), που μόλις κυκλοφόρησε στη χώρα μας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Η νεαρή Αμερικανίδα (γεν. 1975) από τη Χαβάη μάς μεταφέρει στο 1950 και στο νησί Ιβου'ίβου της Μικρονησίας, εκεί όπου μια επιστημονική ομάδα έφτασε κοντά στη λύση του μεγάλου μυστικού της μακροζωίας.
Η Εύα και οι άλλοι
Στο «Οι άνθρωποι στα δέντρα», λοιπόν, οι Αμερικανοί επιστήμονες συνάντησαν στο εσωτερικό του νησιού μια γυναίκα («την είπαμε, προβλέψιμα, ως την πρώτη γυναίκα του είδους της, Εύα») και κατόπιν αρκετούς ακόμα ανθρώπους που έμοιαζαν υγιείς, αλλά συγχρόνως φέρονταν σαν να στερούνταν βασικές δεξιότητες. Το πιο ενδιαφέρον, όμως, ήταν ότι «ένας άνδρας που φαινόταν να είναι 65, στην πραγματικότητα ήταν 131», γεγονός που κατά τα φαινόμενα οφειλόταν σε ένα σπάνιο είδος χελώνας. Ο γιατρός Νόρτον Περίνα αποφασίζει να σκοτώσει μια τέτοια χελώνα και να μελετήσει το κρέας της στο εργαστήριό του στις ΗΠΑ. Η απόφασή του αυτή προκαλεί μια σειρά γεγονότων, μια σειρά θριάμβων και καταστροφών.
Ορλάντο στους αιώνες
Σε κείμενο των New York Times για το μόλις δημοσιευμένο «Ορλάντο» της Βιρτζίνια Γουλφ, κατά σύμπτωση τέτοιες μέρες πριν από 90 χρόνια, το μυθιστόρημα χαρακτηρίστηκε μεταξύ άλλων η «εφαρμογή της θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν στη συγγραφή» – διαφωτιστικό το επίμετρο από την περσινή επανέκδοση του βιβλίου στα ελληνικά (εκδ. Gutenberg). Ο Ορλάντο εμφανίζεται στην ελισαβετιανή περίοδο ως ένα αγόρι 16 χρονών και μερικούς αιώνες αργότερα, στο τέλος του βιβλίου, έχει γίνει μια 36χρονη γυναίκα. Ο ήρωας/ηρωίδα επιβάλλεται μεγαλοπρεπώς στον χρόνο και στο φύλο, μια εντυπωσιακής σύλληψης αλληγορία από τη Γουλφ, η οποία αφιέρωσε το μυθιστόρημα στη φίλη και ερωμένη της Βίτα Σάκβιλ-Γουέστ. Η σχέση των δύο γυναικών είναι το θέμα της ταινίας «Vita and Virginia» (φωτογραφία), που αναμένεται το επόμενο διάστημα.
Αθανασία για λίγους
Στον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας, χάρη στην απεριόριστη ελευθερία που προσφέρει το είδος σε κάθε δημιουργό, έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί δεκάδες προσεγγίσεις της αθανασίας. Σε μία από τις πιο πολυσυζητημένες σειρές της σεζόν, το «Alter Carbon» (Netflix), οι άνθρωποι μεταφέρουν τη μνήμη και τη συνείδησή τους σε νέα σώματα, επιβιώνοντας με αυτόν τον τρόπο επ’ αόριστον. Θεωρητικά τουλάχιστον, γιατί η δυνατότητα της αιώνιας ζωής στο έτος 2384 αφορά κυρίως μια οικονομική ελίτ· σημαντική λεπτομέρεια που ορίζει τον δυστοπικό χαρακτήρα της σειράς. Πρόκειται για μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ρίτσαρντ Κ. Μόργκαν – στα ελληνικά κυκλοφορεί με τον τίτλο «Θνητοί θεοί» από τις εκδόσεις Anubis. ■