«Ποτέ άλλοτε το παρελθόν δεν τροφοδότησε με τόσο πρωτοποριακά μηνύματα το μέλλον», θα μου πει η Αικατερίνη Καμηλάκη, τ. διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία διετέλεσε και πρόεδρος της Επιτροπής Χειροτεχνίας του υπουργείου Ανάπτυξης. Η ερευνήτρια και λαογράφος αγωνίζεται να καταδείξει ότι η χειροτεχνία έχει τη δύναμη να ανοίξει αναπάντεχους επιχειρηματικούς δρόμους με σοβαρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. «Ο παραμελημένος κλάδος των χειροτεχνών –που θα μπορούσε να απασχολήσει πάνω από 60.000 άτομα– ανακτά σήμερα τη στρατηγική σημασία του και η άλλοτε παρεξηγημένη τοπικότητα αποκτά νέα διάσταση. Τα νησιά μας έχουν μοναδικό πολιτιστικό απόθεμα και είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι νέοι νησιώτες παραμένουν ή επιστρέφουν στον τόπο τους για να ασχοληθούν με παραδοσιακές τέχνες και ντόπια υλικά με περιβαλλοντικό πρόσημο».
Το παγκόσμιο κλίμα ενδυνάμωσης της χειροτεχνίας έχει αφυπνίσει και τον κρατικό μηχανισμό. Οι 19 δομές κατάρτισης που δρομολογούνται από το υπουργείο Πολιτισμού σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, με πιλοτική εφαρμογή στην υφαντική, την ξυλοτεχνία και την αγγειοπλαστική, δίνουν το αισιόδοξο μήνυμα και γεννούν ελπίδες για ουσιαστική στήριξη. Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και το δίκτυο συνεργασίας «Νήσων Περίπλους», μια προσπάθεια αναπτυξιακών φορέων και ομάδων τοπικής δράσης σε νησιά με στόχο τη στήριξη νέων που ασχολούνται με τον πολιτισμό.
Είναι πλέον ξεκάθαρο πως πανάρχαιες τέχνες όπως η υφαντική, η κεραμική, η καλαθοπλεκτική, η μαρμαροτεχνία –χάρη στις οποίες επιβίωναν για αιώνες οι νησιωτικές κοινότητες– γίνονται ξανά ορατές και διεκδικούν μια θέση στην παραγωγική διαδικασία.
Έξι νέοι άνδρες, από έξι διαφορετικά νησιά με ανεκτίμητη πολιτιστική παρακαταθήκη, μας υποδέχθηκαν στους χώρους τους, μας ξενάγησαν στα εργαστήριά τους και μας εξήγησαν πώς συνδέονται με τις ρίζες τους, αντιστέκονται στο εφήμερο κέρδος και αντλούν δύναμη ψυχής από την παράδοση, διεκδικώντας παράλληλα μια ισχυρή παρουσία στον χάρτη της οικονομικής ανάπτυξης του τόπου τους.
Διαβάστε περισσότερα στο νέο τεύχος του «Κ» που κυκλοφορεί στις 25 Αυγούστου μαζί με την Καθημερινή της Κυριακής.