Τα παιδιά υποδέχονται στο χώρο του εργαστηρίου η Πέρσα Παπαγεωργίου, η Φλώρα Σπύρου και η Αφροδίτη Σορώτου. Κάθονται κυκλικά όλοι μαζί στο πάτωμα. Συστήνονται. Ησυχία και ανυπομονησία, περιέργεια.
«Τι περιμένετε από τη σημερινή συνάντηση;», ρωτούν τα παιδιά.
«Ήρθαμε να κάνουμε κάτι που έχει σχέση με βιβλία, ποιητές, λέξεις, ποιήματα» απαντούν.
«Έχετε σκεφτεί ποτέ τι είναι ποίηση;»
«Είναι όταν οι λέξεις συνδυάζονται με μία ιδέα, μία έννοια, ένα συναίσθημα, μία εμπειρία», οι πρώτες αντιδράσεις.
«Οι λέξεις υπάρχουν εκεί για όλους μας. O καθένας μας, λοιπόν, που θέλει να γράψει ένα ποίημα, δεν έχει παρά να διαλέξει από όλες αυτές τις λέξεις που υπάρχουν, εκείνες που ταιριάζουν στην έμπνευσή του», εξηγεί η Αφροδίτη.
«Εγώ πιστεύω ότι είναι σωστό να εμπνεόμαστε και από κάποιον άλλο, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι τον αντιγράφουμε», σχολιάζει η Ελευθερία.
«Γιατί χρειάζεται η ποίηση στη ζωή μας;» είναι η επόμενη ερώτηση.
«Μα, για να ζήσουμε δε χρειαζόμαστε μόνο ψωμί και νερό. Χρειαζόμαστε και την τέχνη», ακούμε.
Σιγά-σιγά, καθώς καθένας λέει τη δική του ιδέα, ανακαλύπτουμε ότι η ποίηση υπάρχει παντού γύρω μας: στη φαντασία μας, στα παραμύθια, στις ιστορίες, στην ανάσα, στον καθαρό αέρα, στις αναμνήσεις από την παιδική ηλικία και το παρελθόν, στον ήλιο, στο φεγγάρι. Σε κάτι που έγινε, κάτι που συμβαίνει, αλλά και κάτι που θα γίνει στο μέλλον.
Όσο για το ποιος μπορεί να γίνει ποιητής, μαθαίνουμε –όχι χωρίς κάποια έκπληξη– ότι καθένας μας θα μπορούσε να είναι ποιητής! «Ξεκαθαρίσαμε πάντως πως μπορεί να γράφω ποίηση για να καλύψω μια δική μου ανάγκη, για να καταγράψω απλώς κάτι προσωπικό. Δεν είναι απαραίτητο να θέλω να το μοιραστώ με τους άλλους, γι’ αυτό υπάρχουν ποιήματα που μπορεί να μη διαβαστούν ποτέ από κανέναν εκτός από τον ίδιο τον ποιητή», τονίζεται.
Καθώς η ώρα περνάει, η συνάντηση αλλάζει… χαρακτήρα. Η Πέρσα κάθεται τώρα στο γραφείο και παριστάνει ένα νεαρό ποιητή, ο οποίος, όμως, δεν μπορεί να γράψει. Τι συμβαίνει; Τι είναι αυτό που τον εμποδίζει; Έχει μπροστά του ένα σωρό βιβλία και λέξεις, όμως τι άλλο χρειάζεται;
«Φαντασία»! «Λέξεις»! «Αναμνήσεις»! «Τεχνικές»! «Συγκέντρωση»! «Υπομονή»! «Θάρρος»! «Να μην ντρέπεται να γράψει γι’ αυτό που θέλει», «Θέμα» – χρειάζεται να βρει κανείς και για τι πράγμα θέλει να μιλήσει, ακόμη κι αν αυτό είναι η δυσκολία του να εκφραστεί. Ίσως χρειάζεται και ένα «προσχέδιο, όπου θα κρατά σημειώσεις, για να το χρησιμοποιήσει στη συνέχεια για να γράψει αυτό που θέλει».
Και αφού τα παιδιά δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους για να βοηθήσουν τον ποιητή, έρχεται η ώρα να χωριστούν σε τρεις ομάδες και να διαβάσουν διαφορετικά ποιήματα: το «Όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού», του Γιάννη Ρίτσου, τη «Ρωμιοσύνη» του ίδιου και την «Ξανθούλα» του Διονύσιου Σολωμού. Η συζήτηση… φουντώνει. Ακούγονται οι γνώμες όλων, καθένας δίνει τη δική του ερμηνεία. Εδώ δεν υπάρχει «σωστό» ή «λάθος». Και στη συνέχεια… ώρα για δραματοποίηση. «Δε θα ξαναπούμε το ποίημα. Θα το “παίξουμε”», λένε οι οδηγίες. Και αυτό ακριβώς γίνεται. Στήνεται το σκηνικό, μοιράζονται οι ρόλοι, παρουσιάζεται το έργο στις άλλες δύο ομάδες.
Χειροκροτήματα!
Η συνάντηση ολοκληρώνεται με ένα γράμμα. Αυτό που όλα τα παιδιά μαζί θα γράψουν στο νέο ποιητή για να τον βοηθήσουν να ξεκινήσει τη διαδρομή του στον απέραντο κόσμο της ποίησης, ξεπερνώντας κάθε δυσκολία.
Γράμμα των παιδιών στο νέο ποιητή*
«Είναι ωραίο να γράφεις ποιήματα για να τα διαβάσουν οι άλλοι. Θα ήταν μια καλή ευκαιρία για σένα για να γίνεις ποιητής. Οι άνθρωποι μπορεί να πάρουν γνώσεις από τα ποιήματά σου. Θα μπορέσεις να διδάξεις τους άλλους με τα ποιήματά σου. Μπορεί να τους βοηθήσεις να μην αισθάνονται μόνοι. Όπως κι εσύ, έτσι και οι άλλοι μπορούν να πάρουν λέξεις από σένα και να γράψουν τα δικά τους ποιήματα, ώστε να μπορούν να εκφραστούν καλύτερα και να καταλάβουν αυτά που έχουν σχέση με την τέχνη. Κι έτσι, να εκφράσουν πράγματα που σκέφτονται, που νιώθουν και που τους απασχολούν».
* Κάθε παιδί λέει μία ιδέα, η οποία καταγράφεται, μέχρι που σχηματίζεται το γράμμα.
Άραγε, θα μπορούσε να υπάρχει ένας διαφορετικός τρόπος για να διδάσκεται η ποίηση στο σχολείο, εκτός από το «διαβάζω» – «αντιγράφω» ένα ποίημα, αναρωτιόμαστε καθώς φεύγουμε από το Εργαστήρι, μετά το τέλος αυτής της ξεχωριστής «συνάντησης».
Δείτε το βίντεο
Το πρόγραμμα «Τα παιδιά ανοίγουν την “Πόρτα” στην ποίηση διοργάνωσε η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και το Εργαστήρι Θεάτρου Πόρτα-Ξένια Καλογεροπούλου. Με οδηγό τη σκέψη, το σώμα, το ρυθμό και τη μουσικότητα του λόγου και με όχημα το παιχνίδι, τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με μεγάλους Έλληνες ποιητές και έψαξαν να βρουν στο έργο τους λέξεις, εικόνες, ιστορίες, φανερά και κρυφά σημάδια, σκέψεις και σκέψεις και στοχασμούς.