Τα κοχύλια είναι παντοτινά…

Τα κοχύλια είναι παντοτινά…

2' 11" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα κοχύλια σαν μάθημα σχολικό

Το κοχύλι (ή όστρακο) είναι το σκληρό κέλυφος που καλύπτει μικρούς, ασπόνδυλους οργανισμούς που, επειδή είναι μαλακοί, τους ονομάσαμε «μαλάκια». Τα μαλάκια εμφανίστηκαν πριν από 600 εκατομμύρια χρόνια! Ζουν από τα βάθη των ωκεανών μέχρι τις κορυφές των Άλπεων, αλλά και στα γλυκά και υφάλμυρα νερά των ποταμών και των λιμνών. 

Τα κοχύλια στην οικονομία

Για πολλούς αιώνες, ένα είδος κοχυλιού με το όνομα «πορφύρα» χρησίμευε για την πορφυρή βαφή των ενδυμάτων και των χιτώνων των Ρωμαίων και Βυζαντινών αυτοκρατόρων. Στα ειδικά εργαστήρια, τα «πορφυρεία», έσπαζαν τα κοχύλια, τα έβραζαν και έπαιρναν το εκχύλισμά τους. Για ένα γραμμάριο βαφής χρειάζονταν 10.000 πορφύρες, γι’ αυτό το χρώμα ήταν πανάκριβο.

Κοχύλι και μαργαριτάρι

Το μαργαριτάρι παράγεται από ορισμένα δίθυρα μαλάκια των θαλασσών και των λιμνών όταν μπει στο κέλυφός τους ξένο σώμα, π.χ. ένας κόκκος άμμου. Τότε το τυλίγουν με μια μαύρη ουσία, την κογχυολίνη, και με απανωτά στρώματα «μαργάρου», μιας σκληρής ουσίας με φωτεινή λάμψη, δημιουργούν τη γνωστή στρογγυλή μαργαριταρένια πέρλα, συνήθως σε λευκό, κρεμ ή ροζ χρώμα.

Τα κοχύλια σαν σχήματα

Τα κοχύλια χωρίζονται:

• σε δίθυρα, με δύο κελύφη, όπως τα μύδια,

• σε γαστερόποδα, με ένα ελικοειδές όστρακο, όπως τα σαλιγκάρια

• σε μονοπλακοφόρα, με ένα κυκλικό όστρακο, και πολυπλακοφόρα

• σε σκαφόποδα, με όστρακο σαν χαυλιόδοντα

• σε κεφαλόποδα, με όστρακο που διαιρείται σε θαλάμους, όπως ο ναυτίλος.

Έχουμε όστρακα που θυμίζουν σκούφο, αυτί, πυραμίδα, αχλάδι, βίδα, σπαθί, βαρέλι, αυγό, βεντάλια, βάρκα, κουπί, καρδιά, ασπίδα ή περικεφαλαία…

 

Τα κοχύλια σαν φυσικό χρήμα

Το όστρακο ως μέσο συναλλαγής το συναντάμε σε διάφορες φυλές της Αφρικής και σε ιθαγενείς της Αμερικής, όπως οι αρχαίοι Αζατέκοι του Μεξικού. Στα νησιά του Ειρηνικού χρησιμοποιήθηκε σαν νόμισμα το κοχύλι «κυπραία μονέτα»: μια κότα κόστιζε 50 κυπραίες και μια αγελάδα 300 κυπραίες.

Τα κοχύλια στην ιστορία

Τα κοχύλια έχουν παίξει σπουδαίο ρόλο στη ζωή του ανθρώπου σε όλες τις εποχές. Η επιστηµονική µελέτη τους ξεκινά στην αρχαία Ελλάδα τον 4ο αιώνα π.Χ. από τον Αριστοτέλη και τον Θεόφραστο. 

Τα κοχύλια στην αρχιτεκτονική

Στην εποχή της Αναγέννησης, σε πολλά κτίρια υπήρχαν αετώματα σε μορφή κοχυλιών. Το ωραιό-τερο όμως είναι το «Σπίτι των κοχυλιών» στην Ισπανία, του 16ου αιώνα, καλυμμένο με εκατοντάδες σκαλισμένα όστρακα.

Λογοτεχνία και κοχύλι

Αμέτρητοι ξένοι και Έλληνες πεζογράφοι και ποιητές έγραψαν για κοχύλια:

«Πώς να χωρέσει ο ουρανός σε μια κοχύλα ρόδινη…»

(Οδ. Ελύτης, Ήλιος ο πρώτος)

«Τα μάτια σου δύο τραγικά κοχύλια…»

(Γ. Σεφέρης, Τρία κρυφά ποιήματα)

Ζωγραφική και κοχύλι

Πολλοί ζωγράφοι χρησιμοποίησαν το κοχύλι στους πίνακές τους. Πιο γνωστός είναι ο Ιταλός αναγεννησιακός ζωγράφος Σάντρο Μποτιτσέλι, με το περίφημο έργο του «Η γέννηση της Αφροδίτης», όπου η θεά της ομορφιάς αναδύεται από τη θάλασσα μέσα σε ένα κτένι, που το φυσούν ο Ζέφυρος και η Αύρα προς την ακτή της Κύπρου.

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή