Τι είναι όμως οι μικροοργανισμοί;
Πλάσματα τόσο μικρού μεγέθους, που μόνο με μικροσκόπιο μπορούμε να τα παρατηρήσουμε. Στη φύση υπάρχουν 5 είδη μικροοργανισμών: τα βακτήρια, οι μύκητες, οι ιοί, τα φύκη και τα πρωτόζωα. Κάποια είναι ακίνδυνα, όπως τα βακτήρια, που αποσυνθέτουν και μετατρέπουν τα νεκρά φύλλα των δέντρων σε θρεπτικά συστατικά. Κάποια άλλα είναι βλαβερά, όπως ο ιός της γρίπης ή τα βακτήρια στο στόμα μας, που κάνουν τα ούλα μας να ματώνουν.
Η επιστήμη που μελετά τους μικροοργανισμούς ονομάζεται μικροβιολογία.
Πατέρας της θεωρείται ο Γάλλος χημικός Λουί Παστέρ που, μεταξύ άλλων, απέδειξε ότι είναι οι μικροοργανισμοί που μετατρέπουν το μούστο σε κρασί, κάνουν το γάλα να ξινίζει, μα και εμάς να αρρωσταίνουμε. Θέλοντας να βρει έναν τρόπο να εξολοθρεύσει τους πιο βλαβερούς από αυτούς, επινόησε την παστερίωση για τη συντήρηση του γάλακτος (ήπια θέρμανση του γάλακτος για μερικά λεπτά), δημιούργησε το πρώτο εμβόλιο για την αντιμετώπιση της λύσσας, ενώ ήταν από τους πρώτους που υποστήριξαν ότι είναι αναγκαίο να υπάρχουν αντισηπτικές μέθοδοι στα χειρουργεία, ώστε να μειώνονται οι κίνδυνοι των μολύνσεων από τα μικρόβια.
Διάσημοι μικροοργανισμοί
Ένα διάσημο βακτήριο είναι ο στρεπτόκοκκος, που μας προκαλεί πονόλαιμο. Ένας διάσημος μύκητας είναι η μούχλα. Και ένας διάσημος ιός η ανεμοβλογιά. Σημειώστε ότι οι ιοί είναι παράσιτα, που σημαίνει πως αδυνατούν να επιβιώσουν από μόνοι τους (δεν είναι πραγματικά ζωντανά όντα). Για να ζήσουν και να αναπαραχθούν, πρέπει να εισχωρήσουν και να αποικίσουν το σώμα κάποιου άλλου ατόμου (με λίγα λόγια την πατήσαμε).
Μικροοργανισμοί και στα τρόφιμα
• Το γιαούρτι είναι ένα ζωντανό τρόφιμο (το λέει και η διαφήμιση), που παράγεται από γάλα και προβιοτικά βακτήρια. Οι ζωντανοί μικροοργανισμοί του γιαουρτιού βοηθούν το έντερό μας να λειτουργεί καλύτερα.
• Η μαγιά αποτελείται από σακχαρομύκητες, που παράγουν διοξείδιο του άνθρακα κατά τη ζύμωση και κάνουν το ψωμί στο φούρνο να φουσκώνει.
• Η μούχλα είναι μύκητες που αναπτύσσονται στην επιφάνεια τροφίμων που βρίσκονται σε αποσύνθεση και μπορεί να αρρωστήσουμε αν τους φάμε.
Πηγή βλαβερών μικροοργανισμών είναι και το ωμό κρέας, το οποίο θα πρέπει να μαγειρεύουμε σωστά αν θέλουμε να είμαστε ασφαλείς.
Για να προστατεύσουμε εμάς και τους άλλους από τους βλαβερούς μικροοργανισμούς, να μερικά από τα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε:
• Πλένουμε καλά τα χέρια μας, ιδιαίτερα πριν από το φαγητό και μετά τη χρήση της τουαλέτας.
• Καλύπτουμε πάντα το στόμα μας πριν φτερνιστούμε.
• Αποφεύγουμε την κατανάλωση φαγητών που δεν είναι φρέσκα ή δεν έχουν μαγειρευτεί σωστά.
Και όμως, τους χρωστάμε τη ζωή μας!
Το οξυγόνο της ατμόσφαιρας φαίνεται να δημιουργήθηκε πριν από 3 δισεκατομμύρια χρόνια ως απόβλητο του μεταβολισμού πρωτόγονων θαλάσσιων μικροοργανισμών. Χρησιμοποιώντας το νερό και την ηλιακή ενέργεια, κυανοφύκη και κυανοβακτήρια ήταν τα πρώτα που άρχισαν να παράγουν οξυγόνο και να το ελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα!