«Η συμμετοχή του τουρισμού στο ΑΕΠ έχει ξεπεράσει το 25%», τονίζει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Airotel, Αλέξανδρος Βασιλικός. Με το ελληνικό ξενοδοχείο να λειτουργεί ως κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας, μας μιλάει για την ανάγκη στρατηγικού προγραμματισμού –τώρα που ανταγωνιστικοί προς εμάς τουριστικοί προορισμοί ανακάμπτουν–, εξωστρέφειας προς τις ξένες αγορές, αυστηρής εποπτείας των βραχυχρόνιων μισθώσεων, αλλά και στήριξης των νέων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη διασύνδεση της τεχνολογίας με τον τουρισμό.
Τι πιστεύετε ότι θα κρίνει το πόσο καλά θα πάει η επόμενη σεζόν;
Κοιτάξτε, δεν υπάρχει μαγική συνταγή. Τα πράγματα είναι απλά. Το κλειδί που ανοίγει την πόρτα των επιτυχιών είναι η ανταγωνιστικότητα. Μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Επιτυχία στον τουρισμό σημαίνει ανταγωνιστικό ξενοδοχείο, ώστε να μπορεί να επιτυγχάνει την άριστη σχέση τιμής και ποιότητας υπηρεσιών. Όμως το ελληνικό ξενοδοχείο παραμένει ένας εύκολος στόχος για τα δημόσια έσοδα και η υπερφορολόγηση ροκανίζει την ανταγωνιστικότητά μας. Καθώς ανακάμπτουν τουριστικοί προορισμοί όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία κ.ά., αυτό θα το βρούμε μπροστά μας. Πρέπει εγκαίρως να ληφθούν αποφάσεις που θα θωρακίζουν το ξενοδοχείο, διότι με το «βλέποντας και κάνοντας» είναι πιθανό να βρεθούμε μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις και τότε θα είναι αργά για μέτρα στήριξης. Επιτέλους, κάποτε πρέπει να αποδεχθούμε τη σοφία της παροιμίας που λέει ότι «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν».
Οι αφίξεις πάντως, τη μία χρονιά μετά την άλλη, σπάνε ρεκόρ. Αυτό δεν είναι το ζητούμενο για τον Έλληνα ξενοδόχο;
Η πραγματικότητα και η αντίληψη που διαμορφώνεται γι’ αυτήν δεν είναι πάντα το ίδιο πράγμα. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, σε πολλές περιοχές ο συνολικός αριθμός των διανυκτερεύσεων δεν συνάδει με τον αριθμό των αφίξεων. Μπορεί στην κοινωνία να υπάρχει διάχυτη η εντύπωση πως οι ξενοδόχοι τα έχουν όλα λυμένα, αλλά πρόκειται για virtual reality. Η αλήθεια είναι πως ένα μεγάλο κομμάτι των αφίξεων χάνεται κάπου στην «γκρίζα ζώνη» της παραοικονομίας και της παραξενοδοχίας. Γι’ αυτό η ευημερία των αφίξεων είναι ένα πρώτο θετικό –καθαρά ποσοτικό– στοιχείο, αλλά πρέπει να μας προβληματίσουν ανά περιοχή τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αριθμών και να αποτελέσουν τη βάση για έναν στρατηγικό προγραμματισμό.
Καταλαβαίνω πως αναφέρεστε κυρίως στις πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων. Εκεί δεν μπήκε τελικά μια τάξη;
Έγινε ένα πρώτο βήμα, δηλαδή να γίνει ένα σχετικό μητρώο, αλλά σίγουρα απέχουμε πολύ από το να μιλάμε για τάξη. Αταξία υπάρχει, και μάλιστα διπλής μορφής. Από τη μια έχουμε επιχειρηματικούς κολοσσούς που επενδύουν σε ακίνητα που τα διαθέτουν σε βραχυχρόνιες μισθώσεις, παριστάνοντας τους ξενοδόχους χωρίς τα βάρη και τις ευθύνες των ξενοδόχων. Αυτό σημαίνει αθέμιτος ανταγωνισμός, διότι η ειδυλλιακή εικόνα πως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αφορούν τον Γιάννη που φεύγει έναν μήνα το καλοκαίρι για το χωριό του και νοικιάζει το διαμέρισμά του είναι ένας αστικός μύθος. Από την άλλη, η ασυδοσία του φαινομένου έχει μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Τα ενοίκια εκτινάχθηκαν στα ύψη. Σε περιοχές με ζήτηση μένουν άστεγοι οι δάσκαλοι, οι στρατιωτικοί, οι γιατροί, αφού δεν βρίσκουν σπίτια οι άνθρωποι. Αλλοιώνεται η φυσιογνωμία ολόκληρων συνοικιών και δημιουργούνται εύλογες ανησυχίες για τη δημόσια ασφάλεια. Όταν κανένας δεν ελέγχει κανέναν, τότε μέσα σε μια πολυκατοικία με οικογένειες ποιος μπορεί να κοιμηθεί ήσυχος, όταν δεν γνωρίζει ποιοι φιλοξενούνται στο διπλανό του διαμέρισμα;
Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει;
Το αυτονόητο: αυστηρή ρύθμιση και αποτελεσματική εποπτεία. Όπως συμβαίνει σε όλους τους μεγάλους ευρωπαϊκούς προορισμούς που δεν αφήνουν το τουριστικό τους προϊόν στην τύχη του.
Επιστρέψατε προ ολίγων εβδομάδων από τη WTM, τη μεγάλη διεθνή τουριστική έκθεση του Λονδίνου. Τι κλίμα εισπράξατε και τι μηνύματα πήρατε για το 2019;
Όλοι γνωρίζουμε τη σημασία της βρετανικής αγοράς για την ελληνική ξενοδοχία και είναι ενθαρρυντικό το θετικό κλίμα που εισπράξαμε για την Ελλάδα, στον απόηχο των προσπαθειών που έχουν καταβληθεί από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Υπάρχει σίγουρα θετικό υπόβαθρο για την επόμενη τουριστική χρονιά, αλλά υπάρχουν και πολλοί κίνδυνοι. Οι δύο από αυτούς που φαίνεται να μπορούν, ίσως, να επηρεάσουν αρνητικά είναι η επάνοδος ανταγωνιστικών προορισμών της ευρύτερης γειτονιάς μας, αλλά και η επίδραση του Βrexit είτε πρακτικά είτε στην ψυχολογία των ταξιδιωτών.
Συμπληρώσατε έναν χρόνο στην προεδρία του ΞΕΕ. Με βάση την εμπειρία αυτού του χρόνου, ποιες είναι οι προτεραιότητές σας;
Κινούμαστε σε τρεις κατευθύνσεις ταυτόχρονα. Η πρώτη αφορά τον ρόλο του ΞΕΕ ως θεσμικού συμβούλου της πολιτείας. Συνεισφέρουμε με τεκμηριωμένες θέσεις και προτάσεις στη διαμόρφωση των δημόσιων πολιτικών για τον τουρισμό, με στόχο μια μακροπρόθεσμη στρατηγική βιωσιμότητας που θα απαντά, μεταξύ άλλων, και σε δύο μεγάλα ζητούμενα: την καταπολέμηση της εποχικότητας της τουριστικής δραστηριότητας και την άμβλυνση των γεωγραφικών ανισορροπιών στην τουριστική ανάπτυξη μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Γι’ αυτό κι έχουμε αναδείξει τη σημασία των υποδομών και προς τα εκεί θα πρέπει να στραφούν όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία των εθνικών και των κοινοτικών πόρων.
Η δεύτερη κατεύθυνση αφορά τη στρατηγική επιλογή μας για ένα ξενοδοχείο ανοιχτό στην κοινωνία. Το ελληνικό ξενοδοχείο έγινε μέσα στην κρίση ο κινητήρας που έβαλε μπροστά τις μηχανές της ελληνικής οικονομίας. Δημιουργούμε δουλειές, εισοδήματα, τζίρους σε συναφείς και σχετιζόμενους κλάδους, δημόσια έσοδα. Η συμμετοχή του τουρισμού στο ΑΕΠ έχει ξεπεράσει το 25%. Την ίδια στιγμή, γινόμαστε όχημα για να κερδίσουν το στοίχημα της εξωστρέφειας και του ανοίγματος σε νέες αγορές και άλλοι σημαντικοί τομείς της οικονομίας, όπως για παράδειγμα ο πρωτογενής τομέας. Το ΞΕΕ στήριξε και στηρίζει με το πρόγραμμα του «Ελληνικού Πρωινού» την οργανική διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα της χώρας με το ξενοδοχείο, με αυτονόητα οφέλη. Συνεχίζουμε και με άλλα προγράμματα, όπως η «υιοθεσία» του Συνδέσμου Νεοφυών Τουριστικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, δηλαδή νέες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη διασύνδεση της τεχνολογίας με τον τουρισμό ολοκλήρωσαν ήδη τη φάση της εκκόλαψης της αρχικής ιδέας και είναι ώριμες πλέον, με τη δική μας βοήθεια, για την είσοδό τους στην αγορά, τόσο την εσωτερική όσο και τη διεθνή, αφού η τεχνολογία δεν γνωρίζει σύνορα.
Και η τρίτη κατεύθυνση αφορά τη διαρκή επικοινωνία με τα μέλη μας. Η γνώση είναι δύναμη. Επικαιροποιούμε διαρκώς το επίπεδο γνώσης του Έλληνα ξενοδόχου, παρέχουμε έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση για τις εξελίξεις και τις τάσεις στην παγκόσμια αγορά, ώστε να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις μεγάλες προκλήσεις των καιρών. Στην κατεύθυνση αυτή, το ΞΕΕ διοργάνωσε στις 24 Νοεμβρίου το 2ο Διεθνές Φόρουμ Φιλοξενίας στο Metropolitan Expo, με κορυφαίους ομιλητές, Έλληνες και ξένους, οι οποίοι παρουσιάζουν τις διεθνείς τάσεις και τις νέες εξελίξεις της παγκόσμιας ξενοδοχειακής αγοράς.
Πρόσφατα, στην Κρακοβία εκλεγήκατε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της HOTREC. Τι σημαίνει αυτό για σας, για το ΞΕΕ και το ελληνικό ξενοδοχείο;
Πράγματι, είχα την τιμή να εκλεγώ παμψηφεί στην Εκτελεστική Επιτροπή της HOTREC (Συνομοσπονδία των Εθνικών Ενώσεων Ξενοδοχίας, Εστίασης και Αναψυχής των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η οποία εκπροσωπεί 1,9 εκατ. επιχειρήσεις. Η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των μικρών και των μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων της Ελλάδας για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της χώρας είναι προτεραιότητα που θα υπηρετήσουμε με τη συμμετοχή του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου στην Εκτελεστική Επιτροπή της Συνομοσπονδίας. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία να βρισκόμαστε στην καρδιά του κορυφαίου θεσμικού εκπροσώπου της ευρωπαϊκής ξενοδοχίας, τόσο για την προάσπιση των συμφερόντων του κλάδου όσο και για την ενεργό συμμετοχή της χώρας στη διαμόρφωση των εξελίξεων της ευρωπαϊκής τουριστικής αγοράς.