Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης

10' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στο σταυροδρόμι Ελβετίας, Γερμανίας και Γαλλίας, η πόλη των σαράντα μουσείων είναι προορισμός για φιλότεχνους όλο τον χρόνο.

Μακριά από θάλασσα, όμως διαθέτει και λιμάνι. Κοσμοπολίτικη, μα και με μια αίσθηση ελβετικού χωριού. Αυτή είναι η Βασιλεία, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, ένας καλοκουρδισμένος κόμβος για σύγχρονους νομάδες, μια διεθνής μητρόπολη σε μέγεθος τσέπης, με υψηλό δείκτη ποιότητας ζωής, αλλά και, αντίστοιχα, υψηλό κόστος διαβίωσης.

Φτάνοντας στο τριεθνές EuroAirport, από το οποίο εξυπηρετείται διά αέρος η πόλη, αντιλαμβάνεται κανείς ότι αυτό συμβολίζει την αγαστή συνύπαρξη των τριών γειτονικών κρατών. Το αεροδρόμιο καλύπτει τις πτητικές ανάγκες των δύο καντονιών που συναποτελούν την ευρύτερη περιοχή της Βασιλείας, καθώς επίσης της νότιας Αλσατίας (Γαλλία) και της δυτικής Βάδης-Βυρτεμβέργης (Γερμανία). Κατ’ αντιστοιχία είναι ευδιάκριτη σε κάθε βήμα και η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στη γερμανική μεθοδικότητα, τη γαλλική φινέτσα και την αψεγάδιαστη ελβετική καθαρ(ι)ότητα.

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης-1

Το γραφικό μέτωπο των κτιρίων της παλιάς πόλης σχεδόν αγγίζει τον ποταμό Ρήνο. (Φωτογραφία: Dagmar Schwelle/laif)

Νωχελικά φωλιασμένη στις όχθες του Ρήνου, η Βασιλεία εξακολουθεί να ευνοεί φύσει και θέσει τη διέλευση ατόμων και τη διακίνηση αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των έργων τέχνης, εξ ου και τα πολλά παλαιοπωλεία, γκαλερί και μουσεία της. Θεωρείται η καλλιτεχνική πρωτεύουσα της Ελβετίας, δεδομένου ότι από το 1970 φιλοξενεί κάθε Ιούνιο (φέτος 13-16/6) την Art Basel, την κορυφαία art fair παγκοσμίως, που τα τελευταία χρόνια έχει διευρυνθεί με παράλληλες «δορυφορικές» διοργανώσεις σε Mαϊάμι και Χονγκ Κονγκ. Φημίζεται, επίσης, ως βάση αρκετών φαρμακευτικών εταιρειών, αλλά αποτελεί, μεταξύ άλλων, και την έδρα της Ελβετικής  Ένωσης Τραπεζών.

Ένα γεμάτο 48ωρο περιλαμβάνει σίγουρα στάσεις σε κάποια από τα σαράντα και πλέον μουσεία, βόλτες στις όχθες του Ρήνου και στα στενά της παλιάς πόλης, αλλά και παύσεις για γαστρονομικές απολαύσεις. Από τις γλυκές, μη χάσετε τα διάσημα μπισκοτοειδή Basler Läckerli (θα τα βρείτε στο ισόγειο και στο μικρό café του ορόφου στην Gerbergasse 57, στο πλάι του Café Spitz στην Greifengasse 2 και στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό SBB) και τις σοκολάτες του Χοcolatl (Marktgasse 6). Από τις αλμυρές ξεχωρίζουν οι κλασικές ελβετικές σπεσιαλιτέ fondue, raclette και rösti, που συνδυάζουν λιωμένα τυριά, πατατοφαγία και… ανανά (για συνοδευτικό)! Από τα καλύτερα σημεία για να τις γευτεί κανείς είναι το ελαφρά ρουστίκ εστιατόριο Elsbethenstübli (Elisabethenstrasse 34), ενώ ποικιλία street food και καλλιτεχνικά happenings συγκεντρώνουν κόσμο έως αργά κάτω από τον τεράστιο θόλο της Markthalle (Steinentorberg 20).

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης-2

Στο εσωτερικό αίθριο του μεσαιωνικού Δημαρχείου (Rathaus). (Φωτογραφία: AFP/VISUALHELLAS.GR)

Σε κάθε περίπτωση, μια πρώτη εξερεύνηση στη μεσαιωνική παλιά πόλη (Altstadt) περιλαμβάνει ένα πέρασμα από την πυργοειδή πύλη-τοπόσημο Spalentor και περιπλάνηση στα λιθόστρωτα δρομάκια μέχρι τη Marktplatz, όπου κυριαρχεί η ζωηρόχρωμη πρόσοψη του δημαρχείου του 16ου αιώνα. Λίγο παραπάνω υψώνεται ο Münster, o καθεδρικός ναός του 11ου αιώνα, που ξαναχτίστηκε μετά τον σεισμό του 1356. Στο εσωτερικό του αναπαύεται ο αναγεννησιακός ανθρωπιστής Erasmus, που έζησε για αρκετά χρόνια της ζωής του στο «γόνατο» του Ρήνου.

Από το φυλλώδες Münster Pfalz, τον ανοιχτό χώρο πρασίνου στην πίσω πλευρά του ναού, προσφέρεται υπέροχη θέα στον ποταμό και στην απέναντι πλευρά της Kleinbasel, ενώ μια μικρή πύλη οδηγεί στα ήσυχα μοναστηριακά περιστύλια, διακοσμημένα με περίτεχνες επιτύμβιες στήλες μελών προνομιούχων οικογενειών της Βασιλείας από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα ανάβασης στους δύο γοτθικούς πύργους για ακόμα πιο πανοραμική οπτική. Μετά την κατάβαση, ενδείκνυται μια στάση για τα λαχταριστά ανοιχτά σάντουιτς brötli –η ευφάνταστη ελβετική εκδοχή των tapas–, συνοδεία αφιλτράριστης μπίρας Ueli, στα όρθια ή σε τραπεζάκια έξω στο Brötli-Bar (Gerbergasse 84).

 

ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΓΙΑ ΦΙΛΟΤΕΧΝΟΥΣ

Στη βόρεια πλευρά, κοντά στα σύνορα με τη Γερμανία, το τραμ Νο 6 κάνει στάση ακριβώς έξω από την ξακουστή Fondation Beyeler (Baselstrasse 101, Riehen). Η εκπληκτική αυτή ιδιωτική συλλογή μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, που συγκεντρώθηκε επιμελώς από τους επιφανείς εμπόρους τέχνης Ernst και Ηildy Beyeler, αναπτύσσεται σε ένα μακρυτενές, χαμηλό, φωτεινό κτίριο, που φέρει την υπογραφή του Ιταλού αρχιτέκτονα Renzo Piano, μέσα σε ένα αγγλικού τύπου πάρκο με θέα στους γύρω λόφους.

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης-3

Το Sommercasino συγκεντρώνει ανήσυχα νεανικά πνεύματα, που αναζητούν έναν εναλλακτικό χώρο καλλιτεχνικής έκφρασης. (Φωτογραφία: Basel Tourismus)

Οι περιοδικές εκθέσεις που οργανώνονται τακτικά αποτελούν πρώτης τάξεως εικαστικά γεγονότα. Αυτό το διάστημα παρουσιάζονται δύο αλληλοσυμπληρούμενες, αφιερωμένες στον Pablo Picasso: ένα καλειδοσκοπικό πανόραμα (έως τις 5/5) με έργα από τη μόνιμη συλλογή του ιδρύματος, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί προέκταση της μεγάλης περιοδικής έκθεσης (έως τις 26/5) με πίνακες και γλυπτά του κορυφαίου καλλιτέχνη από την «μπλε» και τη «ροζ» περίοδο (1901-1906).

Στο απέναντι πεζοδρόμιο της Baselstrasse, στο Νο 88, εντοπίζεται το Künstlerhaus, όπου ξεδιπλώνεται το ονειρικό σύμπαν της Ελβετίδας εικαστικού Claire Ochsner, μέσα από διάφορα πολύχρωμα κινητικά γλυπτά. Στη συνέχεια, για όσους δεν τους πτοεί το περπάτημα, προτείνεται το «κατέβασμα» της εφαρμογής «24 Stops» στο smartphone ή στο tablet τους, ένας περίπατος για φιλότεχνους, μήκους 5 χλμ., που συνδέει τη Fondation Beyeler με το Vitra Campus. Η διαδρομή αριθμεί 24 σημεία, που συμπληρώνονται από εγκαταστάσεις δημόσιας τέχνης του Γερμανού γλύπτη Tobias Rehberger, οι οποίες σηματοδοτούν το εξοχικό τοπίο στην αδιόρατη συνοριακή γραμμή μεταξύ Ελβετίας και Γερμανίας.

 

ENAΣ ΚΟΣΜΟΣ… VITRA

Αναμφισβήτητα, τo Vitra Campus (Charles-Eames Strasse 2, Weil am Rhein) αποτελεί έναν επίγειο παράδεισο για τους λάτρεις του design. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο σύνολο σύγχρονης αρχιτεκτονικής και ταυτόχρονα για έναν πλήρως λειτουργικό χώρο παραγωγής, που φέρνει σε επαφή τις εμπορικές και πολιτιστικές πτυχές του περιώνυμου ελβετικού κατασκευαστή επίπλων. Η περιήγηση ξεκινάει από τον φουτουριστικό πυροσβεστικό σταθμό, ένα από τα πρώτα –υλοποιημένο σε φυσική μορφή– έργα της Zaha Hadid, και ακολουθεί μια κυκλική πορεία που εμπερικλείει το πολυγεωμετρικό Vitra Haus των Herzog & de Meuron, όπου συστεγάζονται το showroom-ναυαρχίδα, το εργαστήριο παραγωγής της εμβληματικής lounge chair του οίκου, μαζί με το café και το πωλητήριο.

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης-4

Xαλαρώνοντας έξω από το εμβληματικό Vitra Haus, σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό δίδυμο Herzog & de Meuron. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)

Στο starchitect πάνθεον έρχεται με ογκοπλαστική μαεστρία να προστεθεί ο Frank Gehry με το Vitra Design Museum (έως τις 10/3 τρέχει η περιοδική έκθεση «Victor Papanek: Τhe Politics of Design») και το συμπληρωματικό Vitra Design Museum Gallery, αλλά και ο Τadao Ando με το λιτό συνεδριακό κέντρο Pavilion. Το καρέ συμπληρώνεται με την πιο πρόσφατη άφιξη, και πάλι από τους εκ Βασιλείας ορμώμενους Herzog & de Meuron, με τον εκθεσιακό χώρο Vitra Schaudepot, όπου παρατίθενται χαρακτηριστικά έπιπλα και φωτιστικά της συλλογής των 20.000 και πλέον αντικειμένων βιομηχανικού σχεδιασμού του Vitra Design Museum. Υπάρχει δυνατότητα για οργανωμένες ξεναγήσεις στα αγγλικά και στα γερμανικά, που ολοκληρώνονται, όταν ο καιρός το επιτρέπει, με επιτόπιο πικνίκ (οι σχετικές προμήθειες παρέχονται σε ένα αυθεντικό Airstream τροχόσπιτο, που έχει μετατραπεί σε café-κιόσκι).

Για την επιστροφή, τo λεωφορείο Νο 55 κάνει μόλις 15 λεπτά μέχρι τον Badischer Banhof, τον σιδηροδρομικό σταθμό που εξυπηρετεί το γερμανικό δίκτυο. Από εδώ πολλά τραμ οδηγούν πίσω στο κέντρο, διασχίζοντας τον ανοιχτό θόλο του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου (Messe) της πόλης, που έχει σχεδιαστεί επίσης από το γραφείο των Herzog & de Meuron. Aνάμεσα στις διάφορες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα εδώ ετησίως, αναμένεται το προσεχές διάστημα (21-26/3) η ανανεωμένη Baselworld, η μεγαλύτερη έκθεση ρολογιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Κοκτέιλ,  finger food και απαράμιλλη θέα στη νυχτερινή Βασιλεία προσφέρει ο 31ος όροφος του ουρανοξύστη Messeturm, όπου εδρεύει το Bar Rouge (Messeplatz 10), ενώ σύγχρονα θεάματα παραστατικών τεχνών και μουσικής φιλοξενούνται στον πολυχώρο Kaserne (Klybeckstrasse 1b).

 

ΤΙNGUELY ΚΑΙ KUNSTMUSEUM

Ο μαραθώνιος, όμως, των μουσείων με όλα τα μέσα συγκοινωνίας –αλλά και με ηλεκτροκίνητα πατίνια, διαθέσιμα δωρεάν σε διάφορα σημεία της πόλης– δεν τελειώνει εδώ. Απεναντίας, συνεχίζεται, εκκινώντας από το αφιερωματικό μουσείο στον γλύπτη Jean Tinguely. To κτίριο, σχεδιασμένο στο γνώριμο ύφος του Μario Botta, στεγάζει πολλά από τα λεγόμενα «μεταμηχανικά» γλυπτά του Tinguely, που προτρέπουν τους επισκέπτες να τα περιεργαστούν ποικιλοτρόπως, να τα αγγίξουν και να τα θέσουν σε κίνηση, ακόμα και να σκαρφαλώσουν πάνω σε ορισμένα.

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης-5

Τα προβοκατόρικα έργα του Jean Tinguely λειτουργούν διαδραστικά με τους επισκέπτες. (Φωτογραφία: RIEGER Bertrand /Hemis/AFP/VISUALHELLAS.GR)

Είναι πράγματι πολύ διασκεδαστικό να βλέπει κανείς συνονθυλεύματα επιμελώς συναρτημένων μεταλλικών εξαρτημάτων να αρχίζουν –σε τακτά χρονικά διαστήματα ή με το πάτημα ενός κουμπιού– να τινάζονται και να στροβιλίζονται, ακτινοβολώντας σαρκασμό από κάθε γωνιά. Τo ίδιο συναίσθημα γεννιέται και στη θέαση του σιντριβανιού Tinguely στην Theaterplatz, μόνο που εδώ οι μεταλλικές φιγούρες συνομιλούν μεταξύ τους εκσφενδονίζοντας πίδακες νερού.

Στην απέναντι πλευρά του ποταμού, κοντά στον πύργο-πύλη St. Alban-Tor, διακρίνεται μέρος των οχυρώσεων της παλιάς τειχισμένης πόλης. Στη γραφική αυτή συνοικία, στους χώρους ενός παλιού χαρτοποιείου με λειτουργικό τροχό νερού, στεγάζεται το Μουσείο Χαρτιού και Τυπογραφίας (Basler Papiermühle, St. Alban-Tal 37), από τα πιο ενδιαφέροντα μουσεία της πόλης. Η παρεχόμενη δυνατότητα βιωματικής συμμετοχής στα εργαστήρια παραγωγής χαρτιού αποτελεί ταυτόχρονα ιδανική ευκαιρία για μύηση στα μυστικά της δημιουργίας ενός εντύπου: από τη γραφή και τη στοιχειοθεσία μέχρι την εκτύπωση και τη βιβλιοδεσία του.

Η κατεξοχήν, όμως, εικαστική κιβωτός της Βασιλείας παραμένει το Kunstmuseum Basel (St. Alban-Graben 16 & 20), με την πιο περιεκτική συλλογή δημόσιας τέχνης στη χώρα. Όλα ξεκίνησαν όταν το 1661 περιήλθε στην ιδιοκτησία του δήμου το περίφημο cabinet of curiosities (αίθουσα παραδοξοτήτων) του συλλέκτη Basilius Amerbach, με τη μεγαλύτερη συλλογή πινάκων του Γερμανού πορτρετίστα του 16ου αιώνα, Hans Holbein του νεότερου. Μεσολάβησαν προσθήκες, με τα εκθέματα σύγχρονης τέχνης να διογκώνονται αναζητώντας στέγη σε αυτοτελές κτίριο (St. Alban-Rheinweg 60), λίγο πιο κάτω από το κεντρικό.

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης-6

Η έκθεση «Naked! The Art of Nudity» στο Antikenmuseum περιλαμβάνει αρχαιοελληνικά εκθέματα. (Φωτογραφία: Ruedi Habegger, Antikenmuseum Basel and Ludwig Collection)

Aπό το 2016, το παλαιότερο βασικό μοντερνιστικό κτίριο Hauptbau, μαζί με το πρόσφατο μεταμοντέρνο Neubau, διά χειρός του αρχιτεκτονικού γραφείου Christ & Gantenbein, επικοινωνούν μεταξύ τους με μια υπόγεια σήραγγα, συγκροτώντας μια πολυδύναμη πινακοθήκη, όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει από πίνακες και σχέδια των Μεγάλων Δασκάλων του 15ου αιώνα μέχρι Paul Klee. Από τις 30 Μαρτίου αναμένεται κοσμοσυρροή λόγω της περιοδικής έκθεσης «The Cubist Cosmos: From Picasso to Léger». Επιπλέον, στο γειτονικό Antikenmuseum (St. Alben-Graben 5) έως τις 28/4 η έκθεση «Νaked! The Art of Nudity» ρίχνει φως σε κάθε όψη της τέχνης του γυμνού στον αρχαίο κόσμο, με προεκτάσεις σε θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη δημόσια σφαίρα.


// ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ //

Aυτό που κάνει το Basler Fasnacht ιδιαίτερα ξεχωριστό είναι ο συνδυασμός ενός εορταστικού γεγονότος μεγάλης κλίμακας, οργανωμένου με ελβετική ακρίβεια, που ταυτόχρονα φέρει ένα κατά κάποιον τρόπο ανατρεπτικό, σχεδόν ντανταϊστικό ύφος. Το καρναβάλι της Βασιλείας αποτελεί συστατικό στοιχείο της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης και, λόγω της ποιότητας που το διακρίνει, έχει εγγραφεί στη λίστα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Κάθε χρόνο, για 72 ώρες, ήτοι τις «τρεις ωραιότερες ημέρες του χρόνου», ολόκληρη η Βασιλεία παραδίδεται στη μυσταγωγική του ενέργεια.

Βασιλεία: Μαραθώνιος τέχνης-7

Φωτογραφία: Basel Tourismus

Τη φετινή χρονιά, οι εκδηλώσεις ξεκινούν στις 11 Μαρτίου, με την παραδοσιακή πομπή του «Morgestraich» στις τέσσερις το πρωί! Με τα φώτα στο κέντρο της πόλης σβηστά, μια θάλασσα από χιλιάδες Fasnächtlers (σ.σ. συμμετέχοντες), με τα piccoli και τα τύμπανά τους, περιμένουν στο σκοτάδι να τους δοθεί το σήμα για να «προελαύσουν» με σταθερό ρυθμό, φορώντας φανοστάτες κεφαλής και κρατώντας ζωγραφιστά φαναράκια με πολύχρωμα καρναβαλικά θέματα – μια μαγική στιγμή. Την προηγούμενη ημέρα (10/3) συνιστάται η απαραίτητη προθέρμανση στα επερχόμενα καρναβαλικά δρώμενα με μια βραδινή εξόρμηση μέχρι το Liestal, 17 χλμ. νοτιοανατολικά της Βασιλείας, για τη μοναδική πραγματικά εμπειρία του Chienbäse, του εθίμου της παρέλασης φλεγόμενων ξύλινων αρμάτων εν μέσω ενός αλαλάζοντος πλήθους, στην προσπάθειά του να αποφύγει το τσουρούφλισμα από τις εκτινασσόμενες σπίθες!

|| Aπό 11 έως 14 Μαρτίου, baslerfasnacht.info. Πληροφορίες για το Chienbäse θα βρείτε στο chienbaese.ch.

 

ΜΕΤΑΒΑΣΗ

• Από την Αθήνα θα φτάσετε στη Βασιλεία με απευθείας πτήσεις της easyJet και της Aegean (από 17/4). Ενδεικτική τιμή για μέσα Μαρτίου: από 80 ευρώ με επιστροφή. Εναλλακτικά, μέσω Ζυρίχης με Swiss και Aegean και έπειτα με τρένο σε περίπου 1½ ώρα.

• Από το EuroAirport, το λεωφορείο 50 καλύπτει τη σύντομη διαδρομή μέχρι τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό SBB, όπου διακλαδώνεται ένα εκτεταμένο δίκτυο γραμμών τραμ.

ΔΙΑΜΟΝΗ

• Sorell Hotel Merian (Rheingasse 2, sorellhotels.com). Σε κομβικό σημείο, πάνω στον Ρήνο, με θέα στο κλασικό μέτωπο της νότιας πλευράς και έμφαση στο well-being. Τις ηλιόλουστες ημέρες, το πρωινό σερβίρεται στη βεράντα του Café Spitz. Aπό 120 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

• Nomad Design & Lifestyle Hotel (Brunngässlein 8, nomad.ch). Σκανδιναδικού τύπου boutique ξενοδοχείο με 65 δωμάτια, που συνδυάζουν ξύλινες και εμφανούς σκυροδέματος επιφάνειες, διανθισμένα με ντιζάιν πινελιές. Aπό 130 ευρώ το δίκλινο.

• Hotel Wettstein (Grenzacherstrasse 8, hotelwettstein.ch). Value for money επιλογή, σε βολικό σημείο στην πλευρά της Kleinbasel. Με έναν εσωτερικό κήπο και δυνατότητα δωρεάν ενοικίασης ποδηλάτων. Από 100 ευρώ το δίκλινο με απλό πρωινό.

ΤΙP

Κάθε κράτηση σε ξενοδοχείο της πόλης συνοδεύεται από μια κάρτα απεριορίστων μετακινήσεων με όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής, συμπεριλαμβανομένης της διαδρομής από και προς το αεροδρόμιο, ενώ παράλληλα προσφέρει έκπτωση 50% στο εισιτήριο εισόδου σε πολλά μουσεία και άλλα αξιοθέατα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή