Μέλος της ομάδας του David Collins Studio και Senior Designer του γραφείου Ennismore –hospitality development company και design studio– η Ιωάννα Μητροπούλου, αμέσως μετά τις σπουδές της στην αρχιτεκτονική και στο interior design, αποκτά επαγγελματική εμπειρία μέσα από συνεργασίες με μεγάλα γραφεία του Λονδίνου. Αναλαμβάνει τον εσωτερικό σχεδιασμό για διάσημα brands, όπως είναι τα The Hoxtons –τα οποία αναπτύσσουν ολόκληρα concepts, δημιουργώντας ξενοδοχεία-γειτονιές, όχι απλώς ξενοδοχειακές μονάδες–, και ειδικεύεται στο luxury hospitality με ξενοδοχεία όπως το The Gleneagles Hotel στη Σκωτία. Με αφορμή τη συνεργασία της με το αρχιτεκτονικό γραφείο DNE Architects, με βάση την Αθήνα, μας μιλάει για τη δημιουργική ενέργεια που υπάρχει στην Ελλάδα, τα πρωτοποριακά έργα στα οποία έχει δουλέψει, αλλά και για τις εξελίξεις και τις τάσεις στον χώρο της φιλοξενίας.
Πώς βρεθήκατε στην Αγγλία και πώς είναι να συμμετέχει κανείς σε ένα γραφείο που συνεργάζεται με τόσο μεγάλα ξενοδοχειακά brands;
Στην Αγγλία βρέθηκα το 2007 για σπουδές στην αρχιτεκτονική. Δεν ξέρω αν στάθηκα απλώς τυχερή, πάντως με το πρώτο βιογραφικό που έστειλα, ξεκίνησα στο David Collins Studio, ένα από τα πιο γνωστά Interior Design Studios σε ολόκληρο τον κόσμο. Το πρώτο project που μου ανέθεσαν εκεί ήταν το Mandarin Oriental στην Ντόχα, το οποίο μάλιστα ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Θυμάμαι να κόβω υφάσματα για να φτιάξω τους πίνακες με τα δείγματα, για ώρες, μέρες! Ήξερα καλά όμως ότι βρισκόμουν εκεί που έπρεπε, για να μάθω από τους καλύτερους και να αξιοποιήσω την εμπειρία αυτή στο μέλλον σε έργα που θα πρωταγωνιστούν στον χώρο της φιλοξενίας.
Έχετε συνεργαστεί με τη The Hoxton, η οποία θεωρείται πρωτοπόρος ξενοδοχειακή αλυσίδα, καθώς μέσα από τις μονάδες της μεταμορφώνει υποβαθμισμένες περιοχές σε νέα τοπόσημα της πόλης.
Τα The Hoxton είναι πραγματικά μοναδικά, διότι «πλάθονται» από τις γειτονιές στις οποίες βρίσκονται. Υποβαθμισμένες ή όχι, είναι χαρακτηριστικές της πραγματικής ζωής της πόλης στην οποία ανήκουν και τα ξενοδοχεία γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της. Σε κάνουν να πιστεύεις ότι βρίσκονταν πάντα εκεί. Ήταν τα πρώτα που έσπασαν το φράγμα του ξενοδοχειακού λόμπι και απλώθηκαν στη γειτονιά, και ό,τι έχει αυτή να προσφέρει έγινε κομμάτι της The Hoxton εμπειρίας. Για να το πετύχει αυτό, έφερε τοπικούς καλλιτέχνες και δημιουργούς με έργα τους μέσα στα δωμάτια, δημιούργησε χώρο απέξω για τον πλανόδιο ανθοπώλη, ενώ στα λόμπι των ξενοδοχείων υπάρχουν έπιπλα, για παράδειγμα, από το γωνιακό μαγαζί με τις αντίκες. Θεωρώ ότι έχει πολλά να διδάξει ως concept – ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, της οποίας η δύναμη είναι η γειτονιά και το χωριό.
Επίσης, ως Senior Designer της Ennismore ειδικευτήκατε στον σχεδιασμό luxury hotel brands, με πιο πρόσφατο παράδειγμα το The Gleneagles Hotel στη Σκωτία. Τι σημαίνει «πολυτέλεια» σήμερα και πόσοι πραγματικά την προσφέρουν;
Ο όρος «πολυτέλεια» είναι ιδιαίτερα παρεξηγημένος στις μέρες μας και ειδικότερα στον χώρο της αρχιτεκτονικής και του design. Ακούγεται σαν ένας μετρήσιμος όρος που καθορίζει την τιμή της διαμονής. Οι επιχειρηματίες τον χρησιμοποιούν συχνά καταχρηστικά για να προσελκύσουν πελάτες, ενώ υπάρχει και το αντίστροφο παράδειγμα, κατά το οποίο οι πελάτες, διαβάζοντας ότι ένα ξενοδοχείο είναι πολυτελές, δεν το προσεγγίζουν διότι το θεωρούν ακριβό. Για μένα πολυτέλεια είναι η λεπτομέρεια. Η λεπτομέρεια και το συναίσθημα στον σχεδιασμό κάνουν τη διαφορά. Έπειτα χάνονται οι διαχωριστικές γραμμές, μια τέντα camping –όπως για παράδειγμα αυτές των Zannier Hotels– μπορεί να είναι πιο πολυτελής από ένα χλιδάτο resort.
Στις μέρες μας, η αισθητική των ξενοδοχείων αποτελεί μέρος της εμπειρίας που προσφέρουν. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτό.
Η αισθητική των ξενοδοχείων διαμορφώνεται με βάση την εμπειρία που θέλουμε να προσφέρουμε, το συναίσθημα που θέλουμε να προκαλέσουμε και την ιστορία που θέλουμε να αφηγηθούμε μέσα στον χώρο. Ο σχεδιασμός καταλυμάτων δεν περιορίζεται στη διαμόρφωση των χώρων. Συνθέτουμε πολύπλοκες εικόνες, οι οποίες θα ανακαλούν όμορφες αναμνήσεις. Δεν αρκούμαστε μόνο σε αυτά που αποτυπώνονται πάνω στο χαρτί, αλλά προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια εμπειρία για όλες τις αισθήσεις. Πρώτα έρχεται το δυνατό συναίσθημα και μετά ακολουθούν οι τάσεις.
Ποιες είναι οι τάσεις που διαμορφώνονται στον χώρο της φιλοξενίας σε παγκόσμιο επίπεδο;
Διανύουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο, κατά την οποία συνυπάρχουν τόσο πολλές διαφορετικές τάσεις. Είναι από τις πιο συναρπαστικές στιγμές στον χώρο. Έχουμε την άνοδο των urban hotels, των design led hostels, δηλαδή των hostels με concept, του αγροτουρισμού και του sustainable luxury, όπου ο σχεδιασμός του ξενοδοχείου βασίζεται στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης – δεν μιλάμε απλώς για πολυτελή προϊόντα περιποίησης. Επίσης υπάρχουν μεγάλες διεθνείς εταιρείες, οι οποίες στην αναζήτηση του επόμενου μεγάλου trend ταξιδιωτικής εμπειρίας μετατρέπουν πλέον πολυτελή κρουαζερόπλοια, αεροπλάνα και τρένα σε πολυτελή ξενοδοχεία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η Belmond, που αναβιώνει το ταξίδι με το «Orient-Express», και η The Ritz-Carlton, που φτιάχνει πλέον και cruise ships.
Στην Ελλάδα πώς βλέπετε να εξελίσσεται η αρχιτεκτονική των ξενοδοχείων;
Όπως ανέφερα, υπάρχει ένα απίστευτο momentum στον χώρο του hospitality. Ευκαιρίες για ανάπτυξη, ενέργεια, ιδέες και όρεξη να εξελιχθούμε υπάρχουν και στη χώρα μας. Αυτή η θετική ενέργεια με έκανε να αποφασίσω να συνεργαστώ με το νέο αρχιτεκτονικό γραφείο DNE Architects, με βάση την Αθήνα. Δουλεύουμε ήδη πάνω σε δύο boutique hotels στο κέντρο της πόλης, με πολύ ιδιαίτερο concept και χαρακτήρα.
Πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η αρχιτεκτονική στην ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας και της οικονομίας της χώρας;
Πέρα από τις φυσικές ομορφιές της Ελλάδας, ο αρχαίος πολιτισμός, η αρχιτεκτονική και η τέχνη αποτελούσαν πάντα πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Για αρκετό καιρό θεωρούσαμε ότι όλα όσα ήδη υπάρχουν είναι αρκετά. Αυτή η νοοτροπία μάς κράτησε πίσω σε πολλά επίπεδα, αλλά τώρα φαίνεται ότι ανακαλύπτουμε και πάλι τη σημασία της ποιότητας στη δημιουργία νέων υποδομών, αλλά και στην εκμετάλλευση των υπαρχουσών. Ποιότητα και προσοχή στις λεπτομέρειες. Η χώρα μας έχει πολλά να προσφέρει, πολλές ιστορίες να πει. Είμαστε ακόμα στην αρχή!
Πόσο σημαντικές είναι οι συνέργειες στο εξωτερικό; Ακούμε συχνά να συμπράττουν επαγγελματίες από πολλά διαφορετικά πεδία, προκειμένου να έχουν ένα πρωτότυπο αποτέλεσμα. Iσχύει πράγματι;
Οι συνέργειες είναι το παν όταν θέλουμε να έχουμε ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα και μια ολότελα μοναδική εμπειρία, ειδικά στον χώρο της φιλοξενίας.
Πιο συγκεκριμένα, πάντα υπήρχε μια δυνατή σχέση μεταξύ τέχνης και design, η οποία σήμερα εξελίσσεται με απρόσμενα αποτελέσματα. Αγαπημένο παράδειγμα το Le Collateral στην πόλη Αρλ, στη Γαλλία, μια μεσαιωνική εκκλησία που μετατράπηκε σε art installation/art in residence ξενοδοχείο. Πολλές φορές, τα λόμπι έχουν μετατραπεί σε γκαλερί, όμως σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχουν ξεκάθαρα όρια για το πού τελειώνει το installation και πού ξεκινάει το ίδιο το ξενοδοχείο. Επίσης, μεγάλο come back έχουν κάνει οι οίκοι μόδας, όχι μόνο στα ξενοδοχεία, αλλά και στα fine dining concepts, όπως η τέλεια επιμελημένη Osteria Gucci του Massimo Bottura στη Φλωρεντία. Τέτοιου είδους απρόσμενες συνέργειες, όπου χώρος, τέχνη, φαγητό γίνονται ένα, δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα τόσο στη χώρα μας, σίγουρα όμως δεν θα αργήσουν.