Η έναρξη της σχολικής χρονιάς θυμίζει αναχώρηση για ταξίδι. Στο τέλος κάθε ταξιδιού, πάντως, σημασία έχει τι ζήσαμε, όχι τι κουβαλάμε στις βαλίτσες μας.
Τις προάλλες, χαζεύοντας στο διαδίκτυο, αποφάσισα να κάνω ένα υποτιθέμενο τεστ απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας. Οι ερωτήσεις προέρχονταν από την τράπεζα θεμάτων της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας και αφορούσαν την ελληνική γλώσσα, ιστορία και πολιτισμό. Η επιτυχία στο τεστ είναι μία από τις προϋποθέσεις για τους αλλοδαπούς που επιθυμούν να πολιτογραφηθούν Έλληνες. Μπορεί να ήμουν απλώς άτυχος ή η επιλογή των ερωτήσεων να μην ήταν και τόσο αντιπροσωπευτική, αλλά απέτυχα οικτρά: δεν είμαι Έλληνας!
Το ίδιο απόγευμα, παρηγορήθηκα διαβάζοντας για τις βάσεις στις Πανελλαδικές. Έλληνας μπορεί να μη γινόμουν, αλλά τις επιστημονικές φιλοδοξίες που προσπαθούσε να μου εμφυσήσει ο θείος Νώντας προ ετών θα μπορούσα να τις πραγματοποιήσω επιτέλους – αρκεί να εμφανιζόμουν στις εξετάσεις. Όπως κατάλαβα, και το όνομά μου μόνο να έβαζα στα τεστ, όλο και κάπου θα περνούσα.
Το τεστ εξάλλου προέρχεται από το λατινικό «testa» = το πήλινο δοχείο, ένα κομμάτι ψημένου πηλού, το τούβλο, η ξερή γη. Μήπως χρειαζόμαστε πιο επίκαιρα τεστ για το φετινό καλοκαίρι, που τόσα καινούργια μάς έμαθε; Κάτι τέτοιο ας πούμε;
«Το καλοκαίρι του φόβου» είναι:
Α. Μπλοκμπάστερ του 1970 με φονικούς καρχαρίες.
Β. Tο φετινό καλοκαίρι.
Γ. Αστυνομικό του Γιάννη Μαρή.
Το SUP είναι:
Α. Όρθια κωπηλασία.
Β. Μηχάνημα αναπνευστικής υποβοήθησης.
Γ. Εφηβική αργκό για το «σαπίζω».
Πλησιάζετε μια αιθέρια ύπαρξη σε μπαρ:
Α. Ωραία μάσκα φοράς!
Β. Μήπως έχεις αντισηπτικό;
Γ. Μόλις πήρα αποτελέσματα.
Τετραμελής οικογένεια στρογγυλοκάθεται δίπλα σας στην παραλία. Εσείς:
Α. Αρχίζετε να βήχετε δυνατά.
Β. Τα μαζεύετε και φεύγετε.
Γ. Βγάζετε ένα λογύδριο για την κοινωνική ευθύνη.
Η απόσταση ασφαλείας είναι:
Α. Το 1,5 μέτρο.
Β. Δυστοπικό μυθιστόρημα της Σαμάνθα Σβέμπλιν.
Γ. Το νέο πολυσυζητημένο κλαμπ της Παραλιακής.
Ένα χαρακτηριστικό απόγευμα στα τέλη του Αυγούστου. Βγαίνετε από τη θάλασσα και:
Α. Παραγγέλνετε ένα Άπερολ Σπριτς περιμένοντας το ηλιοβασίλεμα.
Β. Παρακολουθείτε την ενημέρωση Χαρδαλιά.
Γ. Κάνετε τη σιέστα σας πριν από το ξενύχτι.
Λαμβάνετε ένα SMS στο κινητό σας μετά τα μεσάνυχτα. Πιθανολογείτε πως είναι:
Α. Συστάσεις αποφυγής συνωστισμού από την Πολιτική Προστασία.
Β. Πρόσκληση και λεπτομέρειες για την ακριβή τοποθεσία του μυστικού πάρτι στη Φτελιά.
Γ. Το χθεσινό φλερτ.
Στο εστιατόριο, το γκαρσόνι σάς πλησιάζει ευγενικά και σας λέει:
Α. Καλή σας απόλαυση!
Β. Μπορείτε να σαρώσετε το QR για να δείτε το μενού μας.
Γ. Να σας ενημερώσω ότι μας έχει τελειώσει το αντισηπτικό.
Το «Καλημέρα, μεσάνυχτα» είναι:
Α. Μυθιστόρημα της Τζιν Ρις.
Β. Φράση που ακούς στα μπαρ της Πάρου.
Γ. Μεγάλη λαϊκή επιτυχία της Πόλυς Πάνου.
Επιστρέφετε στο γραφείο μετά την άδειά σας. Σας υποδέχονται με τη φράση:
Α. Τεστ κάνατε;
Β. Καλό χειμώνα!
Γ. Κι εσείς στο εξοχικό τη βγάλατε φέτος;
Το «Με κομμένη την ανάσα» είναι:
Α. Σημαντική ταινία της γαλλικής νουβέλ βαγκ.
Β. Σύμπτωμα που οδηγεί στο νοσοκομείο.
Γ. Δικαιολογία που χρησιμοποιούν οι ταξιτζήδες που δεν φοράνε μάσκα.
Οι μεταφορικές χρήσεις ιατρικών όρων ήταν ανέκαθεν αγαπητές στα πιο μαύρα καθεστώτα. Λέξεις όπως «εξετάσεις», «τεστ», «δοκιμασίες» έχουν δυσοίωνη, απειλητική χροιά. Πόσω μάλλον φέτος, που παραπέμπουν περισσότερο στην ασθένεια παρά στη μάθηση.
Ο συγγραφέας Αλεχάντρο Σάμπρα έγραψε το 2014 ένα παράξενο, παιχνιδιάρικο και μελαγχολικό μυθιστόρημα με αφορμή τη δομή του συστήματος εξετάσεων που εφάρμοζε η Χιλή από το 1967 έως το 2002 για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια. Χρησιμοποιώντας τη φόρμα των σχολικών τεστ, καταφέρνει να μιλήσει για την αγάπη, τους οικογενειακούς δεσμούς, την απελπισία, τον οίκτο και τη στείρα εκπαίδευση, που συχνά μας οδηγεί στον συμβιβασμό και στην τυφλή υπακοή. Αναφέρεται πρωτίστως στη Χιλή του δικτάτορα Πινοσέτ, στην οποία μεγάλωσε, αλλά δεν αμφιβάλλει πως το παρελθόν συνεχίζει να στοιχειώνει το παρόν.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να «πληρώσουμε τα κενά» –όπως είναι ο τίτλος του τρίτου κεφαλαίου του Σάμπρα– επιλέγοντας λέξεις που συμπληρώνουν αρτιότερα τις φράσεις.
«40. Οι φοιτητές αγωνίζονται …… μπουν στο πανεπιστήμιο, …… σπουδάσουν και όχι …… στοχαστούν.
Α. για να για να για να
Β. για να για να για να
Γ. για να για να για να
Δ. για να για να για να
Ε. για να για να για να
42. Οι φοιτητές πηγαίνουν στο πανεπιστήμιο για να …… όχι για να ……
Α. κοιμηθούν….. πεθάνουν
Β. εφοδιαστούν….. στοχαστούν
Γ. σπουδάσουν….. διαμαρτυρηθούν
Δ. κλάψουν….. γράψουν
Ε. κουρευτούν….. κοκορευτούν
43. Κι αν τους μείνει/ουν …… γι’ αυτό υπάρχει ……
Α. ελπίδα….. η πραγματικότητα
Β. απογοήτευση….. το τουπέ
Γ. ψευδαισθήσεις….. το κενό
Δ. πέτρες….. η αστυνομία
Ε. νευρώνες….. το κρακ»*
*«Τεστ δεξιοτήτων», Alejandro Zambra, μτφ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος.