«Ως παιδιά, πρώτα σκαρφαλώσαμε και μετά περπατήσαμε!», εξηγεί ο ειδικός μας. Αλλά είχαμε πολλά ακόμη, πρακτικά, να ρωτήσουμε.
Ο Νίκος Λαζανάς, οδηγός βουνού, μέλος του Σωματείου Ελλήνων Οδηγών Βουνού και εκπαιδευτής ορειβασίας – αναρρίχησης της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας – Αναρρίχησης, βλέπει την αναρρίχηση πιο ρομαντικά: την παρομοιάζει με τον χορό και εστιάζει στην ελευθερία της κίνησης και της ψυχής. Μας μιλάει για τα ευχάριστα απογεύματα που περνά κανείς σκαρφαλώνοντας με την παρέα του, για τα ταξίδια σε απρόσιτες τοποθεσίες, για τη μαγεία να βλέπεις τον κόσμο από ψηλά και μας εξηγεί, ως εκπαιδευτής, γιατί όλοι μπορούν να ασχοληθούν με την αναρρίχηση βράχου.
Η αναρρίχηση χωρίζεται σε είδη;
Υπάρχει η λεγόμενη σπορ, με διαδρομές καλοασφαλισμένες, στις οποίες περνάς ωραία λίγες ώρες. Γι’ αυτό τον λόγο, τελευταία το συγκεκριμένο είδος κάποιοι το αποκαλούν και fun. Επίσης, η παραδοσιακή αναρρίχηση (ή trad από το «traditional»), όπου χρησιμοποιείς δικές σου φορητές ασφάλειες που τοποθετείς ο ίδιος και η οποία συνήθως είναι και πολλά μέτρα ύψος. Έπειτα, υπάρχει η παγοαναρρίχηση, το σκαρφάλωμα στο βουνό τον χειμώνα, το μπούλντερ (μικρές δύσκολες κινήσεις σε χαμηλό ύψος) και το deep water solo (χωρίς σκοινί, πάνω από τη θάλασσα).
Ποια είναι τα πιο διαδεδομένα;
Στην Ελλάδα όπου έχουμε πολλά βράχια, τα πιο διαδεδομένα είδη είναι η σπορ και η παραδοσιακή. Τελευταία ανθεί πολύ και το μπούλντερ. Η σπορ αναρρίχηση αναπτύχθηκε πολύ τα τελευταία χρόνια, γιατί είναι η πιο διασκεδαστική. Υπάρχουν στον βράχο μόνιμες ασφάλειες με πλακέτες και τις περισσότερες φορές πρόκειται για διαδρομές μιας σχοινιάς (γύρω στα 20 μέτρα συνήθως). Η σπορ προσείλκυσε περισσότερο κόσμο, αλλά και βοήθησε όλους μας να γίνουμε καλύτεροι κάνοντας εκεί προπόνηση. Τελευταία αυξάνεται εντυπωσιακά ο κόσμος που δοκιμάζει.
Γιατί να ξεκινήσει κάποιος αναρρίχηση;
Ένας καλός λόγος είναι για να βγει έξω, στη φύση. Είναι και αφορμή για εκδρομές σε πεδία εκτός μεγαλουπόλεων. Μέσα στην κρίση, μάλιστα, αυξήθηκε πολύ ο κόσμος και ήταν απρόσμενο. Το έβλεπαν σαν διέξοδο και εκτόνωση. Παρότι δεν είναι extreme σπορ ακριβώς, σε αναγκάζει να είσαι 100% εκεί. Έτσι σταματάς να σκέφτεσαι οτιδήποτε σε απασχολεί, αδειάζει το κεφάλι σου. Βρίσκεσαι στο βουνό, βλέπεις τον κόσμο από ψηλά, αθλείσαι παράλληλα. Επίσης, κάποιοι τη χρησιμοποιούν για να νικήσουν την υψοφοβία τους.
Νικιέται η υψοφοβία;
Όσο πιο πολύ εκτίθεσαι σε αυτήν, τόσο τη συνηθίζεις. Αλλά πρέπει να το κάνεις σταδιακά, διαφορετικά θα έχεις χειρότερα αποτελέσματα.
Πόσο επικίνδυνη είναι ως δραστηριότητα;
Με σωστή εκπαίδευση μειώνεται πάρα πολύ η επικινδυνότητα. Το να οδηγείς μηχανή σε μια πόλη είναι πιο επικίνδυνο. Στη σπορ αναρρίχηση δεν κινδυνεύεις, αν γίνουν όλα σωστά. Ειδικά ο αρχάριος στα πρώτα του βήμα ασφαλίζεται με τρόπο που, ό,τι και να κάνει, δεν θα έχει πτώση (top rope). Η solo αναρρίχηση (χωρίς σκοινί) είναι όντως ριψοκίνδυνη.
Ποιος τοποθετεί τις μόνιμες ασφάλειες, από τις οποίες κρέμεται η ζωή του αναρριχητή;
Αυτοί που σκαρφάλωσαν για πρώτη φορά στη συγκεκριμένη διαδρομή-γραμμή του βράχου. Και στην αναρριχητική ηθική δεν επιτρέπει να τις πειράζουμε, να αφαιρούμε ή να προσθέτουμε, μόνο να τις ανανεώνουμε για συντήρηση. Η αναρριχητική κοινότητα τα παρακολουθεί και όλα αναφέρονται στην ομοσπονδία. Η αναρρίχηση, άλλωστε, περιλαμβάνει ατομική ευθύνη: ο καθένας βλέπει, κρίνει και αποφασίζει πού θα σκαρφαλώσει και τι θα αναφέρει.
Χρειάζεται καλή φυσική κατάσταση;
Όχι ακριβώς. Ένας άνθρωπος που δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με καμία δραστηριότητα ή είναι παχύσαρκος λογικά θα δυσκολευτεί. Αν το θέλεις και σου αρέσει όμως, όλα τα εμπόδια ξεπερνιούνται. Έχω δει πολύ αθλητικούς ανθρώπους που δεν μπορούν να σκαρφαλώσουν και άλλους με περιττά κιλά που ανεβαίνουν άνετα.Θέληση χρειάζεται. Και όσοι δεν έχουν καλή φυσική κατάσταση αποκτούν στην πορεία, γιατί έτσι κι αλλιώς έχουν αποφασίσει να αλλάξουν τρόπο ζωής.
Τι πρέπει να κάνει κάποιος για να ξεκινήσει;
Το καλύτερο είναι να επικοινωνήσει με κάποιον σύλλογο: να πάει μια φορά σε κάποια εκδήλωση ή να γραφτεί κατευθείαν στις σχολές αναρρίχησης βράχου, για να μπορεί να λάβει και τη σχετική πιστοποίηση. Στις αναρριχητικές συναντήσεις ή στα φεστιβάλ μπορείς να κάνεις δοκιμαστικό σκαρφάλωμα για γνωριμία. Εναλλακτικά, σε κλειστή πίστα, αλλά η εμπειρία είναι εντελώς διαφορετική. Αλλιώς, ιδιωτικά με κάποιον πιστοποιημένο οδηγό βουνού, τον οποίο θα αναζητήσει από το site της ΣΕΟΒ (hmga.gr).
Η σχολή είναι απαραίτητη; Τι μαθαίνεις;
Σαφέστατα, εφόσον η δραστηριότητα έχει επικινδυνότητα. Το σκαρφάλωμα είναι στη φύση μας: ως παιδιά, πρώτα σκαρφαλώσαμε και μετά περπατήσαμε. Μετά το χάνουμε, οπότε στη σχολή μαθαίνεις τεχνικές, κυρίως για να είσαι ασφαλής. Έπειτα, την κίνηση στον βράχο. Είναι τεχνικό άθλημα, άρα ουσιαστικά μαθαίνεις και τα υλικά, και πώς τα χρησιμοποιείς.
Είναι απαραίτητος ο εξοπλισμός για έναν αρχάριο;
Όχι, μόνο παπούτσια χρειάζονται. Τα υπόλοιπα τα προσφέρει η σχολή. Αν συνεχίσεις, θα πρέπει να πάρεις τον βασικό εξοπλισμό: μποντριέ, κράνος, σκοινί, παπούτσια, σετάκια, καραμπίνερ και μια συσκευή ασφάλισης.
ΧΡΗΣΤΙΚΑ
Η εκπαίδευση στη σχολή αναρρίχησης διαρκεί 5 Σαββατοκύριακα και το κόστος κυμαίνεται από 280 έως 450 ευρώ, ανάλογα με τον σύλλογο. Ο βασικός εξοπλισμός θα σας στοιχίσει 300-500 ευρώ. Ενδεικτικά, οι τιμές στα παπούτσια ξεκινούν από 60 ευρώ, στο σκοινί από 100 ευρώ, στα σετάκια από 10-15 ευρώ το ένα (χρειάζονται από 6 έως 12). Aναζητήστε τους συλλόγους στο eooa.gr.