O καλύτερος οινοχόος για το 2019 και συνιδιοκτήτης του Οinoscent winebar, Άρης Σκλαβενίτης, συστήνει σπάνιες ή λιγότερο γνωστές γηγενείς ποικιλίες, που αξίζει να αναζητήσουμε σε κάποια κοντινή κάβα ή στα ταξίδια μας στην Ελλάδα.
Άσπρο Ποταμίσι, Μύκονος: Το Άσπρο Ποταμίσι είναι μια ποικιλία που συναντάμε στις Κυκλάδες, με πιο συγκεκριμένα παραδείγματα την Τήνο και τη Μύκονο. Ως ποικιλία δεν μας έχει δείξει τις δυνατότητές της ακόμη, καθώς για την ώρα οινοποιείται πολύ περιορισμένα. Ο Γιώργος Ξυδάκης, από την ομώνυμη μικροοινοποιία της Μυκόνου, οδοντίατρος στο επάγγελμα, ασχολήθηκε –αρχικά ερασιτεχνικά– από το 2001 με τοπικές ποικιλίες με σκοπό την αναβίωσή τους. Έχει αρώματα ώριμων πυρηνόκαρπων φρούτων, λουλουδιών και κάποια ορυκτά στοιχεία, ενώ η οξύτητά του είναι έντονη. Ταιριάζει με λεμονάτο κοτόπουλο και πατάτες, με δεντρολίβανο.
Μονεμβασιά, Πάρος: Η Μονεμβασιά είναι μια ποικιλία που παράγεται μακριά από την Πελοπόννησο, όπου βρίσκεται το τοπωνύμιο. Τη βρίσκουμε στην Πάρο. Πιο συγκεκριμένα, το οινοποιείο Μωραΐτη εδώ και χρόνια έχει αναβιώσει την ποικιλία, που αποδίδει με εξαιρετικά αποτελέσματα. Η Μονεμβασιά είναι η μόνη λευκή ποικιλία, που συμμετέχει σε λευκά, ερυθρά και γλυκά κρασιά ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης). Έχει αρώματα εσπεριδοειδών, λευκόσαρκων φρούτων με ορυκτό χαρακτήρα, μέτριο σώμα και δροσιστική οξύτητα. Απολαύστε τη με μαριναρισμένα λευκά ψάρια.
Σεριφιώτικο, Σύρος: Άλλη μία κυκλαδίτικη ποικιλία, αν και ερυθρωπή, που παράγει ποιοτικά λευκά κρασιά. Το Σεριφιώτικο οινοποιείται στο νησί της Σέριφου αλλά και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων. Στη Σύρο, ο Νίκος Χατζάκης, στο οινοποιείο Σύρου, παράγει εξαιρετικά δείγματα της ποικιλίας. Το Sherrif Fatman είναι μια ετικέτα με αρώματα πράσινων φρούτων, εσπεριδοειδών και βοτάνων. Η οξύτητα και το σώμα είναι μέτρια. Συνδυάστε το με έντονα λευκά τυριά, όπως το βολάκι Άνδρου, που έχουν αψάδα.
Νεγκόσκα, Γουμένισσα: Ποικιλία ερυθρή, που συμμετέχει στα ΠΟΠ ερυθρά κρασιά της Γουμένισσας μαζί με το Ξινόμαυρο. Είναι δύσκολη στη διαχείριση, αλλά έχει μεγάλες δυνατότητες να εξελιχθεί. Η οικογένεια Χατζηβαρύτη εδώ και πολλά, πολλά χρόνια δημιουργεί κρασιά υψηλού επιπέδου και η Νεγκόσκα Carbonic (τρόπος παραγωγής κρασιών) πλέον συγκαταλέγεται σε ένα από αυτά. Έχει αρώματα κόκκινων φρούτων, μπαχαρικών και βοτάνων με ελαφρύ αφρισμό, μέτριο σώμα και τραγανή οξύτητα. Συνδυάστε με κοκκινιστά κεφτεδάκια.
Γουστολίδι, Ζάκυνθος: Το Γουστολίδι ή Βοστυλίδι είναι ποικιλία που καλλιεργείται στα νησιά του Ιονίου πελάγους και στην Πελοπόννησο. Το Κτήμα Γράμψα είναι από τα πρώτα οινοποιεία που ασχολήθηκαν με αυτή την ποικιλία. Το Novita είναι ένα κρασί που βγάζει στο ποτήρι μας πυρηνόκαρπα φρούτα, εσπεριδοειδή και έντονο βοτανικό χαρακτήρα. Έχει δομή και η οξύτητά του είναι τονισμένη. Συνδυάστε το με ένα φρικασέ.
Τσαούσι, Κεφαλονιά: Το Τσαούσι είναι μια λευκή ποικιλία του Ιονίου πελάγους και σπανιότερα στη Βόρεια Ελλάδα. Το Κτήμα Σκλάβου στην Κεφαλονιά παράγει, μεταξύ άλλων γηγενών ποικιλιών, και Τσαούσι. Αρώματα τροπικών φρούτων, λουλουδιών, βοτάνων και ορυκτότητας το χαρακτηρίζουν, ενώ στο στόμα είναι λιπαρό με δροσιστική οξύτητα και μακρά επίγευση. Για να το αναδείξετε, συνδυάστε το με έντονες γεύσεις, όπως το αυγοτάραχο.
Μοσχόμαυρο, Σιάτιστα: Το Μοσχόμαυρο καλλιεργείται μόνο στον αμπελώνα της βορειοδυτικής Ελλάδας. Συνήθως παράγει μονοποικιλιακά κρασιά. Το Οινοποιείο Διαμαντή από τα Σιάτιστα παράγει ένα εξαιρετικό Μοσχόμαυρο. Αρώματα κόκκινων φρούτων, μπαχαρικών, βοτάνων με τονισμένη οξύτητα και μέτριο σώμα. Συνδυάστε το με ένα παραδοσιακό αρνάκι στον φούρνο.
Κυδωνίτσα, Μονεμβασιά: Η Κυδωνίτσα είναι μια ποικιλία που παράγεται κυρίως στην περιοχή της Λακωνίας, νοτιοανατολικά της Πελοποννήσου. Δίνει συνήθως λευκά ξηρά κρασιά, ενώ συμμετέχει και στην παραγωγή γλυκών κρασιών ΠΟΠ Μονεμβασιά-Malvasia. Αυτή του Κτήματος Τσιμπίδη έχει αρώματα πυρηνόκαρπων φρούτων, όπως κυδώνι, λωτός, μούσμουλα και εσπεριδοειδή. Έχει μέτρια οξύτητα και λιπαρό σώμα. Συνδυάστε το με ωμά ψάρια μαριναρισμένα με εσπεριδοειδή.
Βραδιανό, Βόρεια Εύβοια: Το Βραδιανό είναι μια σπάνια ποικιλία από την περιοχή της Εύβοιας. Το Κτήμα Βρυνιώτη την αναβίωσε εδώ και αρκετά χρόνια, παράγοντας πλούσια ερυθρά κρασιά αλλά και ενδιαφέροντα γλυκά. Αρώματα μαύρων φρούτων, βοτάνων και γλυκών μπαχαρικών αναδίδονται από το ποτήρι. Το σώμα του είναι γεμάτο με ζωηρή οξύτητα και έχει υψηλές τανίνες. Χρειάζεται δίπλα του ένα μοσχαρίσιο κρέας, ψημένο μέτρια, ώστε να παραμείνει ζουμερό.
Μαυρούδι, Ξάνθη: Το Μαυρούδι είναι μια ποικιλία κυρίως της Βόρειας Ελλάδας, αλλά τη συναντάμε και στην Πελοπόννησο. Το οινοποιείο Anatolikos Vineyards στην περιοχή της Ξάνθης παράγει το ιδιαίτερο Fine Mavroudi, με έντονο χρώμα, αρώματα μαύρων φρούτων, γλυκών μπαχαρικών, βοτάνων και δέρματος. Στο στόμα είναι ξηρό με υψηλές τανίνες, γεμάτο σώμα και έχει μέτρια προς υψηλή οξύτητα. Συνδυάστε το με κόκκινα κρέατα, μέτρια ψημένα.
Μούχταρο, Θήβα: Το Μούχταρο είναι μια ερυθρή ποικιλία από την περιοχή της Θήβας, που αναβίωσαν τα αδέλφια Ζαχαρία στην κοιλάδα των Μουσών. Είναι γνωστή για τα ερυθρά κρασιά, ωστόσο συμμετέχει και σε χαρμάνια για ροζέ αλλά και για γλυκά κρασιά. Θα έλεγε κανείς πως είναι μια δύστροπη ποικιλία με έντονο χρώμα, αρώματα μαύρων φρούτων, μπαχαρικών και βοτάνων, με ιδιαίτερα υψηλή οξύτητα και έντονες τανίνες, σίγουρα μια ποικιλία με μεγάλη δυναμική. Το Μούχταρο που βγάζει το Κτήμα Μουσών μπορείτε να το απολαύσετε δίπλα σε ένα πιάτο με μαγειρεμένα μοσχαρίσια μάγουλα.
Πετρουλιανός, Μονεμβασιά: Ο Πετρουλιανός είναι μια σπάνια και σχεδόν εξαφανισμένη ποικιλία που αναβιώνει στους Αμπελώνες Βατίστα. Έχει καταγωγή από τη Λακωνία και παράγει κρασιά με έντονα αρώματα εσπεριδοειδών και λευκόσαρκων φρούτων. Η οξύτητα και το σώμα του είναι μέτρια. Συνδυάστε το με δροσερές πράσινες σαλάτες με όξινα φρούτα ή απολαύστε το σαν απεριτίφ.
Σανταμεριάνα, Αχαΐα: Η Σανταμεριάνα είναι μια τοπική ποικιλία της Βόρειας Αχαΐας που έχει πάρει το όνομά της από το χωριό Σανταμέρι. Το οινοποιείο Sant’ Or και ο Παναγιώτης Δημητρόπουλος ξαναέδωσαν ζωή στην ποικιλία αυτή, παράγοντας κρασιά με ελάχιστες επεμβάσεις και προσθήκες. Η Santameriana Orange μας δίνει αρώματα ώριμων τροπικών και πυρηνόκαρπων φρούτων με αισθητή οξύτητα και γεμάτο σώμα. Τολμήστε δίπλα της έντονες γεύσεις, όπως μπακαλιάρο τηγανητό με σκορδαλιά.
Σιδερίτης, Πάτρα: Πρόκειται για μια σπάνια ερυθρωπή ποικιλία από την περιοχή της Πάτρας. Το οινοποιείο Παρπαρούση είναι αυτό που την έχει κάνει γνωστή με τα μοναδικά κρασιά του. Αν και ερυθρωπή, είναι γνωστή για τα λευκά κρασιά που παράγει και τα εξαιρετικά ροζέ. Το Petite Fleur είναι ένα ροζέ κρασί με αρώματα κόκκινων φρούτων, εσπεριδοειδών, βοτάνων και φυτικών στοιχείων, με δροσερή οξύτητα και μέτριο σώμα. Συνδυάστε το με ένα ψάρι ήπιας γεύσης, ιδανικά σκουρόχρωμο, όπως ο σολομός ή ο τόνος.
Βλάχικο – Μέτσοβο: Το Βλάχικο είναι μια δυσεύρετη ποικιλία της Βόρειας Ελλάδας. Το Κατώγι Αβέρωφ είναι ένα ιστορικό οινοποιείο με παράδοση, στο οποίο παράγεται ένα από τα καλύτερα Βλάχικα. Διαθέτει αρώματα κόκκινων και μαύρων φρούτων, μπαχαρικών και βοτάνων. Οι τανίνες είναι έντονες, το σώμα μέτριο και η οξύτητα υψηλή. Συνδυάστε το με μαγειρευτά κρέατα στη γάστρα.
Δαφνί – Ηράκλειο: Το Δαφνί είναι μία ποικιλία που συζητείται αρκετά ιδιαίτερα, αφού το οινοποιείο Λυραράκη, που έχει επενδύσει στην αναβίωση γηγενών ποικιλιών, την οινοποίησε. Αποδεικνύεται μια ποικιλία-θησαυρός για τον αμπελώνα της Κρήτης. Όπως υποδηλώνει και το όνομά της, έχει έντονα αρώματα δάφνης, βοτάνων, εσπεριδοειδών και λευκόσαρκων φρούτων. Είναι ελαφρύ σαν κρασί, αλλά έχει τραγανή οξύτητα. Κρατήστε μία φιάλη για το Πάσχα, να την απολαύσετε μαζί με τη μαγειρίτσα σας.
Μαύρο Καλαβρυτινό, Καλάβρυτα: Πρόκειται για μια τοπική ποικιλία των Καλαβρύτων. Το οινοποιείο Τετράμυθος εδώ και χρόνια παράγει ερυθρά κρασιά από Μαύρο Καλαβρυτινό σταφύλι, με όσο το δυνατόν λιγότερες επεμβάσεις και προσθήκες. Έχει ελαφρύ χρώμα με αρώματα κόκκινων φρούτων, βοτάνων, μπαχαρικών με έντονη οξύτητα και μέτριο σώμα. Συνδυάστε το με ένα αλλαντικό όπως το παστράμι.
