Η ταξιδιωτική συγκίνηση ξυπνά μέσα από αναμνηστικά, φωτογραφίες και σχέδια για μελλοντικές αποδράσεις.
Tο σουβενίρ είναι το αποτύπωμα του ταξιδιού. Ένα είδος ανάμνησης που όμως δεν είναι αποθηκευμένη στο μυαλό, αλλά βρίσκεται έξω από εσένα και την έχεις συνειδητά επιλέξει. Σε κάποιο μαγαζί με αναμνηστικά βρίσκεις το αντικείμενο της επιλογής σου, το πληρώνεις, το φυλάς στη βαλίτσα, επιστρέφεις στην πατρίδα, ξεπακετάρεις και να την η ανάμνηση, ολοζώντανη, να σου θυμίζει όσα έζησες, φέρνοντας μία ψηφίδα του προορισμού μέσα στο σπίτι σου.
Αυτά σκέφτομαι τελευταία, κυρίως απ’ όταν ξεκίνησε το δεύτερο lockdown, διατρέχοντας τις διαδρομές της απόλυτης προβλεψιμότητας από το ένα δωμάτιο του σπιτιού μου στο άλλο. Το μάτι μου πέφτει συνέχεια σε ένα ξύλινο σκαμπό-ελέφαντα με τεράστια αυτιά που είχα φέρει πολλά χρόνια πριν από τη Σιέρα Λεόνε. Καμιά φορά ακουμπάω πάνω του ένα βιβλίο του Σόμερσετ Μoμ, το «Χονολουλού και άλλα διηγήματα» (εκδ. Άγρα), κι έτσι έχω έναν συνδυασμό Αφρικής και Χαβάης σε μια μικρή γωνιά ενός διαμερίσματος του Πειραιά.
Σίγουρα δεν είμαι η μόνη που επιστρατεύει πρακτικές «προσομοίωσης» προκειμένου να ταξιδέψει καθιστή και από το σπίτι. Η ρεπόρτερ Νάταλι Μπ. Κόμπτον της εφημερίδας The Washington Post υποστήριξε σε άρθρο της τους πρώτους μήνες της πανδημίας ότι οι αναρτήσεις ταξιδιωτικών φωτογραφιών είναι σύμμαχοι της καλής ψυχολογίας. Το ίδιο πιστεύει και η επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας του αμερικανικού Beacon College, Α. Τζ. Μάρσντεν. Αναφέρει ότι «εστιάζοντας σε θετικές αναμνήσεις, το σώμα απελευθερώνει ντοπαμίνη», η οποία «μας κάνει να αισθανόμαστε καλά, δίνοντάς μας θετική ενέργεια». Και άλλοι ειδικοί στο άρθρο της Κόμπτον τοποθετούνται υπέρ του να ανασκαλεύουμε θετικά συναισθήματα μέσα από παλιές φωτογραφίες, αν και ένας από αυτούς, ο Τζέιμς Ο. Παβέλσκι, καθηγητής στο Κέντρο Θετικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, σημειώνει κάτι ακόμα: ότι τέτοιου είδους μέθοδοι λειτουργούν σαν περισπασμοί, όπως το φαγητό ή το αλκοόλ. Πιθανώς να σε κάνουν να νιώσεις καλύτερα, αλλά δεν πρέπει να τις υπερφορτώνεις με προσδοκίες, γιατί δεν εξαφανίζουν τα προβλήματα.
Πέρα από το ποστάρισμα ψηφιακών φωτογραφιών ή τη φυλλομέτρηση άλμπουμ με τυπωμένες, η ταξιδιωτική κοινότητα έχει στη φαρέτρα της κι άλλες προτάσεις για να επαναφέρουμε στη ζωή μας τις μικρές ταξιδιωτικές ιεροτελεστίες. To National Geographic δημοσίευσε πριν από μερικούς μήνες ένα άρθρο με τίτλο «Here’s Why Planning a Trip Can Help Your Mental Health», όπου αναφέρεται ότι ο σχεδιασμός ενός ταξιδιού μπορεί να αποδειχθεί σχεδόν το ίδιο απολαυστικός όσο το ίδιο το ταξίδι, κάτι που επιβεβαιώνεται και από τους ειδικούς. Σύμφωνα με παλιότερη έρευνα του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ, οι άνθρωποι είναι πιο χαρούμενοι όταν προετοιμάζουν τις εξορμήσεις τους, ενώ και ο Μάθιου Κίλινγκσγουερθ, συνεργάτης του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, λέει ότι «κατά μία έννοια ξεκινάμε να “καταναλώνουμε” ένα ταξίδι από τη στιγμή που το σκεφτόμαστε. Όταν φαντασιωνόμαστε ότι τρώμε gelato σε μια piazza στη Ρώμη ή ότι πηγαίνουμε εκδρομή για θαλάσσιο σκι με φίλους που δεν βλέπουμε τόσο συχνά όσο θα θέλαμε, βιώνουμε μερικώς αυτές τις καταστάσεις με το μυαλό μας». Σοφά σκεπτόμενος, ο Κίλινγκσγουερθ σημειώνει ότι όσο το τοπίο στον τουρισμό είναι ομιχλώδες, καλό είναι να σχεδιάσουμε ένα ταξίδι, εντοπίζοντας τα μέρη που θέλουμε να επισκεφθούμε και τα πράγματα που θέλουμε να κάνουμε, χωρίς όμως να κλειδώσουμε τις ημερομηνίες.
«Ζήσε τη ζωή σου με μια πυξίδα όχι με το ρολόι», είχε πει ο Αμερικανός συγγραφέας Στίβεν Κόβεϊ. Αυτό θα κάνω κι εγώ λοιπόν. Θα καθίσω στο ξύλινο σκαμπό-ελέφαντα από την Αφρική, θα ακουμπήσω τον καφέ μου επάνω στη «Χονολουλού» του Σόμερσετ Μομ και με οδηγό την πυξίδα των επιθυμιών θα πλοηγηθώ στο ίντερνετ. Θα ψάξω προορισμούς που με ενθουσιάζουν, ξεκινώντας από πολύ μακριά, από τα ιερά βουνά του ταοϊσμού στην Κίνα, συνεχίζοντας στις γειτονιές της Βενετίας και καταλήγοντας στα πεζοπορικά μονοπάτια του φαραγγιού των Δελιανών, στα Χανιά. Κι αν κάποια στιγμή η όλη διαδικασία προετοιμασίας ενός νέου ταξιδιού καταλήξει στρεσογόνα αντί για διασκεδαστική, θα ακούσω τον Κίλινγκσγουερθ και θα την αφήσω «για μια άλλη φορά».
Προπονηθείτε… κάνει καλό!
⇒ Ανοίξτε το google maps (ή την υδρόγειο οι πιο παραδοσιακοί). Τριγυρίστε στον κόσμο, ζουμάρετε σε ηπείρους, χώρες, πόλεις, συνοικίες, αφήστε τα ξένα τοπωνύμια με την περίεργη ορθογραφία να σας γοητεύσουν. Κάντε μια λίστα με μέρη στα οποία θέλατε χρόνια να πάτε και άλλη μία με μέρη που δεν θέλετε να επισκεφθείτε. Κρατήστε ταξιδιωτικές σημειώσεις ως προς το γιατί επιλέγετε τα μεν και γιατί απορρίπτετε τα δε και θα καταλάβετε καλύτερα τις προτιμήσεις σας.
⇒ Επιλέξτε έναν προορισμό που λαχταράτε και ψάξτε τα πάντα γι’ αυτόν. Αναζητήστε πληροφορίες για την ιστορία και την ανθρωπογεωγραφία του, τα μνημεία, τις λεωφόρους, τα πάρκα, τις φημισμένες και τις κακόφημες γειτονιές, τα καλά εστιατόρια, τα φθηνά καφέ, τα ακριβά μπαρ, τα τουριστικά αλλά και τα αμιγώς ντόπια στέκια. Το ίντερνετ είναι ένα λούνα παρκ πληροφορίας – συνδυάζοντας τις πηγές σας (π.χ. ταξιδιωτικά περιοδικά, tripadvisor, τοπικές εφημερίδες, social media μουσείων και μαγαζιών), θα βρείτε τα πάντα. Και θα αντιληφθείτε πολύ περισσότερα για τον προορισμό που σας ενδιαφέρει από όσα αναφέρει οποιοσδήποτε οδηγός.
⇒ Ανακαλύψτε τη γειτονιά σας. Από πού πήραν το όνομά τους δρόμοι και πλατείες, γιατί τα περισσότερα κτίρια είναι πολυώροφα ή μονοκατοικίες, σε ποιο αρχιτεκτονικό ρεύμα ανήκει το γωνιακό εγκαταλελειμμένο στο παρακάτω στενό; Θα εκπλαγείτε από το πόση χαρά θα σας δώσουν αυτά τα σύντομα μικρά ταξίδια στον τόπο όπου ζείτε.