Σύμβολο μιας εποχής

Η «Ανθισμένη Αμυγδαλιά» του Βίνσεντ Βαν Γκογκ και η ιστορία της.

2' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Mε λίγη φαντασία νιώθεις πως βρίσκεσαι ξαπλωμένος στο γρασίδι. Το σώμα σου ακουμπά τη γη κι έχεις στραμμένο το βλέμμα στον ουρανό. Κοιτάζεις από κάτω προς τα πάνω, στο οπτικό σου πεδίο δεν χωράει ολόκληρο το ανθισμένο δέντρο, όμως όλη η άνοιξη είναι εκεί. Στα μπουμπούκια που σκάνε, στα λουλούδια που έχουν αγκαλιάσει τα κλαδιά, στις φωτεινές αποχρώσεις του γαλάζιου φόντου, στο κροπαρισμένο στιγμιότυπο από τον κύκλο ζωής του φυτού που διαχρονικά έχουμε ταυτίσει με τον αποχαιρετισμό του χειμώνα. 

Με εμφανείς τις επιρροές του από την ιαπωνική χαρακτική τέχνη –παρότι ποτέ δεν κατάφερε να επισκεφθεί την Ιαπωνία–, ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ (1853-1890) φιλοτέχνησε το 1890 την «Ανθισμένη Αμυγδαλιά» στο Σεν-Ρεμί της Προβηγκίας. Γοητευμένος από το φως της νότιας Γαλλίας, είχε εγκατασταθεί δύο χρόνια νωρίτερα στη γειτονική πόλη Αρλ. Το αγροτικό τοπίο, η φύση και τα αδρά χρώματά της τον ενέπνεαν. Τον Μάρτιο του 1888, οπότε και έφτασε στην Αρλ, οι φορτωμένοι με λουλούδια οπωρώνες –δαμασκηνιές, βερικοκιές, ροδακινιές– του έδωσαν το θέμα για συνολικά δεκατέσσερις πίνακες, τους οποίους ολοκλήρωσε ενθουσιωδώς μέσα σε μόλις έναν μήνα.

Η εύθραυστη ψυχική του υγεία θα κλονιζόταν βαθιά λίγο αργότερα με την άφιξη και την επεισοδιακή αναχώρηση του στενού του φίλου Πολ Γκογκέν.

Νοσηλευόταν στο ψυχιατρικό άσυλο του μοναστηριού του Αγίου Παύλου στο Σεν-Ρεμί, όταν στις 31 Ιανουαρίου 1890 έλαβε γράμμα από τον αδελφό του Τεό, που του ανακοίνωνε τη γέννηση του ανιψιού του, ο οποίος μάλιστα είχε πάρει το όνομά του: Βίνσεντ. Η μεγάλη ψυχολογική βουτιά των προηγούμενων μηνών τον είχε κρατήσει μακριά από τη φύση αλλά και από την τέχνη του. Το χαρμόσυνο νέο θα έφερνε μαζί του τη δημιουργική σπίθα που θα τον έβγαζε προσωρινά από τον λήθαργο. Ο Βαν Γκογκ ξεκίνησε να ζωγραφίζει με πάθος και μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου είχε ολοκληρώσει την «Ανθισμένη Αμυγδαλιά», το δικό του δώρο για το νεογέννητο. Παροπλισμένος από μία ακόμα ψυχολογική κρίση, η οποία ήρθε αμέσως μετά, δεν μπόρεσε ποτέ να καταπιαστεί με την καινούργια σειρά έργων που είχε ονειρευτεί: πίνακες με θέμα δέντρα της άνοιξης. Ώσπου να συνέλθει, η περίοδος της ανθοφορίας είχε τελειώσει. Σύμβολο της άνοιξης, της ελπίδας και της αναγέννησης, οι ανθισμένες αμυγδαλιές αποτελούσαν αγαπημένο του μοτίβο, στο οποίο επέστρεψε αρκετές φορές στη διάρκεια της σύντομης ζωής του. Λίγους μήνες αργότερα αυτοκτόνησε. 

Όταν ο Τεό Βαν Γκογκ και η γυναίκα του Τζο έλαβαν τον πίνακα-δώρο, τον τοποθέτησαν σε περίοπτη θέση στο σαλόνι τους, πάνω από το πιάνο. Μετά τον θάνατο του Τεό, το 1891, η Τζο και ο μικρός Βίνσεντ μετακόμισαν στην πόλη Μπούσουμ της Ολλανδίας. Στο νέο τους σπιτικό, όπου μαμά και γιος επιχειρούσαν μια νέα αρχή, ο αγαπημένος πίνακας κοσμούσε το υπνοδωμάτιό τους. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Τζο θα πουλούσε αρκετά έργα του κουνιάδου της, όχι όμως την «Ανθισμένη Αμυγδαλιά», που είχε ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για εκείνη και τον γιο της. Σήμερα ο πίνακας εκτίθεται στο Μουσείο Βαν Γκογκ στο Άμστερνταμ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή