Ο Le Van Hung βγήκε από το ετοιμόρροπο σπίτι του κάτω από τους κοκοφοίνικες, με ένα μπερδεμένο συναίσθημα άγχους και ελπίδας. Προσπέρασε τις κότες που κακάριζαν και ακολούθησε το μονοπάτι προς τη θάλασσα, για να ρουφήξει αλμύρα και ήλιο. Τα ήρεμα νερά που απλώνονταν μπροστά του ήταν καλό σημάδι. Μετά από μήνες θαλασσοταραχής μπορούσε επιτέλους να μπει στη –στρογγυλή σαν καλάθι– βάρκα του για να ψαρέψει στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Ο 51χρονος Hung επί χρόνια δούλευε ως ψαράς ανοιχτής θάλασσας σε μεγάλα καΐκια, όμως πριν από δύο χρόνια τα παράτησε για να βοηθήσει την κόρη του στο παραθαλάσσιο εστιατόριο που άνοιξε το 2017 στην ιστορική πόλη Χόι Αν. Η συγκυρία ήταν ευνοϊκή, αφού ο διεθνής τουρισμός άνθιζε. Δυστυχώς, λόγω κορωνοϊού, από τις αρχές του 2020 έκαναν φτερά τόσο οι τουρίστες όσο και το εισόδημα της οικογένειας. Ταυτόχρονα, πριν από μερικούς μήνες το εστιατόριο –που ήταν χτισμένο πάνω σε έναν αμμόλοφο– παρασύρθηκε από τους μουσώνες και κατέληξε στη θάλασσα. Όπως και πολλοί άλλοι πρώην ψαράδες του Χόι Αν που βρέθηκαν να δουλεύουν στον τουρισμό (ως σερβιτόροι, φύλακες, οδηγοί ταχυπλόων) ή που άνοιξαν το δικό τους εστιατόριο, έτσι και ο Hung επέστρεψε σε αυτό που ήξερε να κάνει καλύτερα: να βγάζει το ψωμί του δαμάζοντας τα κύματα.
Κοντός, με κοιλίτσα και προβλήματα στη μέση του, είναι υποχρεωμένος να συντηρεί την εξαμελή οικογένειά του, με την οποία συγκατοικεί σε ένα σπίτι με κεραμίδια, ξύλινα παράθυρα και λίγα δωμάτια. Μετά βίας τα βγάζουν πέρα. Τον Σεπτέμβριο ξεκίνησαν οι καταιγίδες, αργότερα εμφανίστηκαν δυνατοί άνεμοι και φουσκοθαλασσιά, κι έτσι ο Hung αδυνατούσε να ψαρέψει, αφού ο κίνδυνος να ανατραπεί η βάρκα του ήταν παραπάνω από υπαρκτός. Προς τα τέλη Φεβρουαρίου κοίταξε τη θάλασσα –ενώ τα τούβλα από το κατεστραμμένο εστιατόριό του κείτονταν λίγο πιο πέρα– και είπε στον εαυτό του ότι τη μεθεπόμενη μέρα θα ήταν ασφαλές να βγει για ψάρεμα. Έτσι, μια Τρίτη ξημερώματα σκαρφάλωσε στη βάρκα του, κωπηλάτησε μερικές εκατοντάδες μέτρα και άρχισε να ξεδιπλώνει τα δίχτυα του.
Ο Hung μεγάλωσε στο Χόι Αν, έναν τόπο με μεγάλη αλιευτική παράδοση, επί αιώνες μετέωρο ανάμεσα στα τιρκουάζ νερά της θάλασσας και τα σμαραγδένια ρυζοχώραφα. Η παλιά πόλη του Χόι Αν είναι ατμοσφαιρική, με ξύλινα κινέζικα μαγαζιά και γαλλικές αποικιακές επαύλεις σε τόνους μουσταρδί. Τα τελευταία 15 χρόνια, Βιετναμέζοι κατασκευαστές και διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες επένδυσαν δισεκατομμύρια δολάρια στη δημιουργία παραθαλάσσιων resorts, ενώ την ίδια στιγμή ντόπιοι και ξένοι μικροεπιχειρηματίες άνοιξαν εκατοντάδες καταλύματα, εστιατόρια και μαγαζιά μέσα και γύρω από τον ιστορικό πυρήνα της πόλης. Οι διεθνείς τουρίστες πλημμύρισαν τους δρόμους και τις παραλίες, βρίσκονταν παντού, μέρα και νύχτα. Η οικονομία του Χόι Αν ήταν επικίνδυνα εξαρτημένη από τους ξένους, γι’ αυτό και η πανδημία είχε τόσο οδυνηρές επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων. Το 2019, τα 4 από τα 5,35 εκατομμύρια επισκέπτες προέρχονταν από το εξωτερικό.
Γύρω από το σπίτι του Hung, στην παραλία Tan Thanh, άρχισαν να ξεπηδούν ξενοδοχεία. Έτσι, η οικογένεια δανείστηκε χρήματα από συγγενείς το 2017 για να αγοράσει ξαπλώστρες και ομπρέλες και να χτίσει ένα υπαίθριο εστιατόριο. Η κόρη του Hung, η 23χρονη Hong Van, ετοίμαζε πιάτα θαλασσινών, όπως σπρινγκ ρολ με γαρίδες και καλαμάρι. Οι δύο γιοι του βοηθούσαν στην προετοιμασία του φαγητού και στο σερβίρισμα και ο ίδιος έπλενε τα πιάτα, παρατώντας εν τέλει το ψάρεμα, καθώς ήταν πεπεισμένος ότι ο τουρισμός ήταν το εισιτήριο της οικογένειας για ένα καλύτερο μέλλον.
«Ήμουν πιο χαρούμενος. Το μυαλό μου ήταν ήρεμο και η καθημερινότητα πιο εύκολη όταν δούλευα με την οικογένειά μου», λέει με τη βοήθεια ενός διερμηνέα ο (χήρος) Hung, που στο εστιατόριο έβγαζε πέντε φορές τα χρήματα που έβγαζε στη θάλασσα. Όμως, τα τραπέζια άδειασαν λόγω της πανδημίας. Το Βιετνάμ κατέληξε να επιβάλει εθνικό lockdown τις περισσότερες ημέρες του περσινού Απριλίου. Κι έπειτα, ήρθε το δεύτερο κύμα του Ιουλίου, που είχε ως αποτέλεσμα να κλείσουν και πάλι τα πάντα στο Χόι Αν, τη στιγμή που οι ντόπιοι αισθάνονταν αισιόδοξοι ότι ο τουρισμός θα ανακάμψει. Με τις οικονομίες του να εξαντλούνται, ο Hung, γύρω στον Αύγουστο, ήξερε ότι έπρεπε να επιστρέψει στη θάλασσα. Κατάφερε να πλοηγηθεί με τη στρογγυλή του βάρκα πάνω στα κύματα χρησιμοποιώντας μόνο ένα κουπί. Η κόρη του πούλησε την έξτρα ψαριά μέσω της σελίδας της στο Facebook. Όμως η θάλασσα έγινε υπερβολικά επικίνδυνη στη διάρκεια της περιόδου των βροχών (τέλη 2020-αρχές 2021).
Τώρα τα πράγματα είναι καλύτερα. Η βάρκα πλέει σε πιο ήρεμα νερά και ο Hung, φορώντας πλαστική ποδιά και γάντια, τραβάει τα δίχτυα και τα τυλίγει σε σωρό, βγάζοντας πού και πού καμία μέδουσα, αλλά και ένα ασημόψαρο 12 εκατοστών, ένα μικρό καβούρι κι άλλο ένα μικρό ψαράκι. Δυστυχώς, παρότι η θάλασσα έχει καλμάρει, δεν δίνει όσα ψάρια ονειρεύεται ο Hung, που αρχίζει να κωπηλατεί προς τα πίσω, παρηγορώντας τον εαυτό του ότι θα ψήσουν το ψάρι και δεν θα το τηγανίσουν, κάνοντας έτσι οικονομία στο λάδι.
PATRICK SCOTT, πρώην business editor στην εφημερίδα The New York Times. Ζει στην πόλη Χο Τσι Μιν του Βιετνάμ.