Οι τζακαράντες παίζοντας καστανιέτες και χορεύοντας ρίχναν γύρω στα πόδια τους ένα μενεξεδένιο χιόνι.
Γιώργος Σεφέρης, Ημερολόγιο Καταστρώματος, Β’
O στίχος του Νομπελίστα ποιητή μας αναφέρεται στην Πρετόρια της Νοτίου Αφρικής, αλλά θα ήταν εξίσου εύστοχος εάν περιέγραφε το πέρασμα από την Λεωφόρο Αμαλίας προς το Ζάππειο Μέγαρο, το οποίο την άνοιξη βάφεται μωβ από τα ευωδιαστά άνθη που καλύπτουν τις πανύψηλες τζακαράντες (jacaranda mimosaefolia) δεξιά και αριστερά του. Το τροπικό αυτό είδος πιθανότατα ήρθε στην Αθήνα μαζί με τα χιλιάδες άλλα δένδρα και φυτά που έφερε από την Γένοβα ο κηπουρός της Βασίλισσας Αμαλίας για τις ανάγκες του Βασιλικού –Εθνικού σήμερα– Κήπου. Ο φιλανθής επισκέπτης θα τις εντοπίσει επίσης στην οδό Ρηγίλλης, στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης στο ιστορικό «εμπορικό τρίγωνο» των Αθηνών, αλλά και διάσπαρτες σε όλη την πόλη.
Είναι απορίας άξιο πώς οι Αθηναίοι, με εξαίρεση την Πρωτομαγιά όπου τα λουλούδια έχουν την τιμητική τους, δεν γιορτάζουν την εαρινή ανθοφορία όπως κάνουν οι Ιάπωνες με το περίφημο χανάμι. Εκεί η τηλεόραση μεταδίδει καθημερινά δελτίο άνθισης των κερασιών, η πρόοδος της οποίας αποτυπώνεται σχολαστικά στον χάρτη της χώρας. Στην Αθήνα δεν θα βρει κανείς πολλές κερασιές –για τις λίγες που φύονται μάλιστα υπάρχει και ένας ανεπιβεβαίωτος αστικός μύθος ότι τις χάρισε η Ιαπωνική Πρεσβεία– αλλά αντιθέτως πολλές χιλιάδες άλλων, γηγενών και μη δένδρων, που γεμίζουν την πόλη με υπέροχα χρώματα και αρώματα την άνοιξη.
Την θέση της κερασιάς μάλλον έχει στα καθ’ημάς η νερατζιά (citrus aurantium) η οποία, παρ’ότι και αυτή εισαγόμενη, προτιμήθηκε λόγω της μεγάλης ανθεκτικότητάς της αλλά και του σχετικά λεπτού κορμού της που συνιστά πλεονέκτημα όταν πρόκειται για τα συνήθως στενά αθηναϊκά πεζοδρόμια. Αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τρίτο των δέντρων της πόλης και βρίσκεται παντού, ενώ τα λουλούδια της δίνουν απίθανα αρώματα. Ο καρπός της μοιάζει με το πορτοκάλι αλλά είναι αφόρητα πικρός. Ωστόσο φτιάχνει μια πεντανόστιμη μαρμελάδα για την παρασκευή της οποίας καλό είναι να αποφεύγει κανείς τα νεράντζια πρωτευούσης, διότι εμπεριέχουν ουκ ολίγα στερεά υπολείμματα καυσαερίων, πάντα αναλόγως της θέσεως του δέντρου.
Άλλο χαρακτηριστικό δέντρο της πόλης είναι η κουτσουπιά (Cercis siliquastrum), γνωστή στην Αγγλική ως Judas tree, με πυκνά μωβ λουλούδια. Υπάρχουν πολλές στην Αμαλίας, στην Ιπποκράτους και Ακαδημίας, στην Αιόλου αλλά και σε εκατοντάδες άλλα σημεία. Στο αθηναϊκό χανάμι δεν πρέπει να ξεχάσει κανείς και τις γλυσίνες (wisteria sinensis), με την καταγωγή από την Κίνα, που στόλιζαν τους αστικούς κήπους της πόλης. Αναρριχώνται και φθάνουν σε μεγάλη ύψη συχνά καλύπτοντας τις προσόψεις ολόκληρων πολυκατοικιών, όπως π.χ. στην οδό Μαυροματαίων, απέναντι από το Πεδίον του Άρεως.
Το δικό μας χανάμι δεν έχει –προφανώς– την χάρη π.χ. των κερασιών της τάφρου στο Αυτοκρατορικό παλάτι του Τόκιο ή της Αρασιγιάμα έξω από το Κιότο. Προσφέρει ωστόσο εκατοντάδες εξαιρετικής ομορφιάς γωνιές που εύκολα θα γοητεύσουν όποιον αφιερώσει χρόνο να τις βρει.