Η Γεωγραφία είναι πολύ κουλ… στον Αρκτικό Ωκεανό

Η Γεωγραφία είναι πολύ κουλ… στον Αρκτικό Ωκεανό

Η πιο επιδραστική κοινότητα γνώσεων στο ελληνικό ίντερνετ συναντά τον Βραζιλιάνο φωτογράφο Φρανσίσκο Μάτος, ο οποίος έζησε οκτώ χρόνια στα νησιά Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας.

4' 23" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το ξέρατε ότι στον παγωμένο Αρκτικό Ωκεανό υπάρχει μια πολυεθνική κοινότητα περίπου δυόμισι χιλιάδων ανθρώπων; Πρόκειται για τους κατοίκους των νησιών Σβάλμπαρντ, ενός απόκοσμα όμορφου αρχιπελάγους που διοικητικά ανήκει στη Νορβηγία. Είναι ο βορειότερος ανθρώπινος οικισμός του πλανήτη, δηλαδή το κοντινότερο μέρος στον Βόρειο Πόλο όπου μένουν άνθρωποι. Οι άνθρωποι εκεί αποτελούν μειονότητα, καθώς ο πληθυσμός πολικών αρκούδων είναι μεγαλύτερος! Ψάχνοντας γι’ αυτό το μαγευτικό μέρος, έπεσα πάνω σε ένα μίνι ντοκιμαντέρ του BBC όπου μιλούσαν διάφοροι μόνιμοι κάτοικοι των νησιών. Περίπου οι μισοί προέρχονται από κράτη εκτός Νορβηγίας. Για να καταλάβετε, μέσα στους δυόμισι χιλιάδες ανθρώπους συναντάς άτομα από καμιά πενηνταριά διαφορετικές εθνικότητες! Έψαξα στο Internet και βρήκα τον έναν από αυτούς – και όπως συνηθίζω, του έπιασα την κουβέντα! Πρόκειται για τον Βραζιλιάνο φωτογράφο Φρανσίσκο Μάτος, που έζησε εκεί οκτώ χρόνια. Πλέον κατοικεί στα εξίσου μαγευτικά νησιά Λοφότεν της βόρειας Νορβηγίας.

Φρανσίσκο, πώς στο καλό σού ήρθε να μετακομίσεις σε ένα τόσο απομακρυσμένο μέρος; Έτυχε να έχω μια φίλη που είχε μετακομίσει στα Σβάλμπαρντ για δουλειά. Μου είπε πως είναι πολύ εύκολο να μετακομίσει κανείς εκεί. Είναι από τα ελάχιστα μέρη του κόσμου που δεν χρειάζεσαι βίζα για να πας να μείνεις και να βρεις δουλειά. Ως φωτογράφος, θεώρησα ότι θα ήταν μια τέλεια πρόκληση – πριν καν πάω, με είχαν σαγηνεύσει το δραματικό τοπίο, το λυκόφως που επικρατεί για πολλούς μήνες, αλλά και το Βόρειο Σέλας, που είναι ορατό σχεδόν τον μισό χρόνο. Αποφασίσαμε με τη σύντροφό μου να μετακομίσουμε εκεί, αρχικά για ένα μικρό διάστημα, και καταλήξαμε να μείνουμε για οκτώ ολόκληρα χρόνια. Το ίδιο συνέβη και με τους περισσότερους από τους κατοίκους των νησιών. Είναι ένα μέρος τόσο μαγικό, που σε κάνει να το ερωτευτείς παράφορα. 

Πώς ήταν η μετακόμιση από ένα αστικό κέντρο σε ένα τόσο απομονωμένο μέρος, με τόσο λίγο κόσμο και τόσο διαφορετικό κλίμα; Ήταν εύκολη η προσαρμογή; Μας πήρε λίγο χρόνo, καθώς όλα ήταν διαφορετικά σε σχέση με τον τρόπο ζωής που είχαμε συνηθίσει. Τέσσερις μήνες νύχτα, τέσσερις μήνες μέρα και μεγάλες περίοδοι λυκόφωτος. Οι μετακινήσεις γίνονται κυρίως με snowmobile ή μικρά αεροπλάνα. Αν εξαιρέσεις τον μικρό οικισμό του Λόνγκγιαρμπιεν, όπου ζουν σχεδόν όλοι οι κάτοικοι των νησιών, βρίσκεσαι κυριολεκτικά μέσα στην άγρια φύση. Σε αντίθεση με τα περισσότερα μέρη του κόσμου, στα Σβάλμπαρντ η φύση επιλέγει αν μπορείς να βγεις από το σπίτι ή όχι. Κάθε κάτοικος είναι υποχρεωμένος να έχει μαζί του καραμπίνα, σε περίπτωση συνάντησης με πολική αρκούδα. Παρ’ όλες τις δυσκολίες, όταν γίνεσαι μέλος αυτής της κοινότητας, μοιράζεσαι μια εμπειρία τόσο διαφορετική και τόσο μοναδική, που δένεσαι με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο – σαν να είσαι μέλος μιας μεγάλης οικογένειας. 

Η Γεωγραφία είναι πολύ κουλ… στον Αρκτικό Ωκεανό-1
Ο Βραζιλιάνος φωτογράφος Φρανσίσκο Μάτος έζησε οκτώ χρόνια στα νησιά Σβάλμπαρντ.

Ποιες είναι οι πιο δυνατές εμπειρίες που έζησες μέσα σε αυτά τα χρόνια; Αρχικά το Βόρειο Σέλας, αυτό το μαγικό φαινόμενο με τα πολύχρωμα φώτα που χορεύουν στον ουρανό. Μπορεί να ακούσεις άτομα που θα σου πουν ότι τελικά δεν ήταν τόσο εντυπωσιακό όσο το περίμεναν, αλλά, πίστεψέ με, απλώς δεν έτυχε να το δουν σε καλή μέρα. Υπάρχει κλίμακα έντασης του φαινομένου, κι αν σου τύχει να το δεις στα πιο έντονά του, δεν θα το ξεχάσεις ποτέ. Μια άλλη εμπειρία που δεν μπορείς να ζήσεις πουθενά αλλού στον κόσμο είναι το κυνήγι του Βόρειου Πόλου με ελικόπτερο. Δεν εννοώ κυνήγι στον Βόρειο Πόλο, αλλά κυνήγι του ίδιου του Βόρειου Πόλου. Μπορεί ο Βόρειος Πόλος να είναι ένα σταθερό σημείο, αλλά βρίσκεται πάνω στον παγωμένο ωκεανό. Ο πάγος στα νερά του Αρκτικού Ωκεανού δεν είναι ένα ενιαίο κομμάτι, αλλά πρόκειται για πολλά μεγάλα κομμάτια πάγου που επιπλέουν πάνω από τα νερά του και, παρόλο που δεν είναι αντιληπτό όταν είσαι πάνω τους, αυτά τα κομμάτια κινούνται! Επομένως, αν θες να σταθείς ακριβώς πάνω στον Βόρειο Πόλο, πρέπει κυριολεκτικά να τον κυνηγήσεις. Κάπως σαν να τρέχεις σε διάδρομο! Γίνεται λοιπόν το εξής: πας μέχρι όσο πιο κοντά γίνεται με ελικόπτερο και με το κινητό στο χέρι με ανοιχτό GPS, κι όταν το ελικόπτερο σε αφήνει, εσύ πρέπει ΝΑ ΤΡΕΞΕΙΣ προς την κατεύθυνσή του για να τον προλάβεις. Είναι απίστευτο γιατί, ενώ εσύ νιώθεις ακίνητος, κοιτάς το GPS και σε δείχνει να κινείσαι!

Με τι τρόπο σε άλλαξε η ζωή στα Σβάλμπαρντ; Δεν θα ξεχάσω την πρώτη φορά που απομακρύνθηκα από τον οικισμό για εξερεύνηση. Μετά από λίγο δεν είχα καθόλου σήμα στο κινητό και συνειδητοποίησα ότι, αν πάθω κάτι, δεν θα μπορέσω να ειδοποιήσω κανέναν. Ήμουν απολύτως μόνος στη μέση του τίποτα. Αν συνέβαινε οτιδήποτε, είχα μόνο τον εαυτό μου. Εκείνη τη στιγμή ενεργοποιήθηκε ένα ζωώδες ένστικτο. Οξύνθηκαν ξαφνικά όλες μου οι αισθήσεις, σαν να άκουγα και να έβλεπα καλύτερα… Ήταν λες και ξύπνησα από έναν λήθαργο στον οποίο ήμουν βυθισμένος σε όλη μου τη ζωή. Δεν ήμουν απλώς επισκέπτης στην άγρια φύση, αλλά κομμάτι της. Μπορεί να σου ακούγεται τρομακτικό, αλλά εκείνη τη στιγμή δεν επικρατούσε ο φόβος, αλλά κάτι άλλο, εντελώς πρωτόγνωρο. Δεν είχα ξανανιώσει ποτέ τόσο ζωντανός. Μια τέτοια εμπειρία σε αλλάζει ως άνθρωπο. Πλέον μου φαίνεται εντελώς παράλογος ο τρόπος που ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Αποκομμένοι από τη φύση, μονίμως μέσα σε μια «γυάλα», σε εντελώς αφύσικα περιβάλλοντα και με μια ρουτίνα που σε κρατάει μόνιμα σε μια κατάσταση ζόμπι. Δεν νομίζω ότι θα μπορέσω να επιστρέψω ποτέ σε αυτό. 

Επισκεφθείτε το account των «Ταξιδιών» στο instagram @taxidiamagazine, αύριο Σάββατο 28 Μαΐου, για να απαντήσετε στο κουίζ.  

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή