Μια επίσκεψη στην Αιώνια Πόλη βρίθει απολαύσεων, ασχέτως εποχής, ωστόσο ένα ταξίδι κατά τους χειμερινούς μήνες κρύβει κάτι μαγικό. Είναι η περίοδος που ο καπνός από τη φουφού των καστανάδων γίνεται ένα με τον ομιχλώδη αέρα, ενώ η πρωινή πάχνη καλύπτει τα περίφημα ρωμαϊκά πλακόστρωτα.
Σε αυτό μας το ταξίδι, ο έφηβος γιος μου κι εγώ μείναμε στο Rhinoceros (Via del Velabro), στην περιοχή Velabro, απολαμβάνοντας την πιο συναρπαστική εμπειρία διαμονής που είχαμε ποτέ στην πόλη. Το ξενοδοχείο, που είναι δημιούργημα της Alda Fendi, της μικρότερης των πέντε διάσημων αδελφών Fendi, γόνων του luxury brand δερμάτινων ειδών, φιλοξενεί, εκτός από εξαιρετικά κομψά δωμάτια-διαμερίσματα, ένα ίδρυμα τέχνης, μια γκαλερί πολυμέσων και ένα εστιατόριο στην ταράτσα γεμάτο ζωή.
Το ίδιο το κτίριο, ένα palazzo του 17ου αιώνα, βρίσκεται στην καρδιά της άλλοτε Αυτοκρατορικής Ρώμης (ανάμεσα στον Παλατίνο Λόφο, τη Ρωμαϊκή Αγορά και τον Μεγάλο Ιππόδρομο). Προκειμένου να το μετατρέψει σε πολιτιστικό κέντρο που παρέχει υπηρεσίες διαμονής σε 25 δωμάτια, η Fendi απευθύνθηκε στον Jean Nouvel. Ο κορυφαίος Γάλλος αρχιτέκτονας έφερε ένα ακατέργαστο industrial ύφος, ενώ παράλληλα διατήρησε μεγάλο μέρος της αρχικής δομής και των υλικών του κτιρίου.
Τα δωμάτια είναι κομψά, με υπερσύγχρονες λεπτομέρειες από τσιμέντο και ατσάλι, ενώ τα παλιά ξύλινα δοκάρια της οροφής παραμένουν εκτεθειμένα. Παντού, η χρωματική παλέτα είναι ήπια και ελαφρώς ουδέτερη, γεγονός που συμβάλλει στο να τονιστεί το ροζ-χρυσό ρωμαϊκό φως που κατακλύζει τους χώρους μέσα από τα παράθυρα. Από το κρεβάτι μου, μπορούσα να δω την απίστευτη θέα στο Palazzo Venezia, καθώς και τις σιλουέτες διαφόρων πτερωτών αγαλμάτων να διαγράφονται επιβλητικά με φόντο τον γαλανό ουρανό.
Η πειραματική γκαλερί του Rhinoceros που διατρέχει όλο το κτίριο, καθώς και τις σκάλες, είναι ανοιχτή για το κοινό από τις 11 π.μ. καθημερινά και συνδυάζει την παραδοσιακή νότα με το δυναμικό και το μοντέρνο, με έντονη έμφαση στο φιλμ και στον ήχο. Αν η ιδέα ενός boutique hotel μέσα σε ένα ίδρυμα τέχνης σάς ακούγεται κάπως παράξενη ή υπερβολική, σας διαβεβαιώνω ότι δεν είναι. Ο γιος μου κι εγώ λατρέψαμε τις καλλιτεχνικές συγκινήσεις στο κατώφλι μας. Και με το που μπήκαμε στο δωμάτιό μας, με κλειστή την ατσάλινη πόρτα μας, ήμασταν τόσο απομονωμένοι, που δεν ακούγαμε τίποτα απέξω.
Οι εκθέσεις στο Rhinoceros αλλάζουν κάθε λίγους μήνες. Ήμασταν πολύ τυχεροί και προλάβαμε τις τελευταίες ημέρες της έκθεσης του Πικάσο, που περιλάμβανε ένα αρχειακό βίντεο από το μπαλέτο Pulcinella, το οποίο ετοίμασε ο Πικάσο για τον Στραβίνσκι. Επιπλέον, στο ισόγειο της γκαλερί, ένας πίνακας του σπουδαίου Ισπανού εικαστικού με τίτλο «Le peintre et son modèle en plein air» (που δεν είχε ξαναεκτεθεί στη Ρώμη) κοσμούσε τον τοίχο ενός σκοτεινού δωματίου, το οποίο φυλούσε ένας φρουρός. Κάθε απόγευμα είχα το προνόμιο να είμαι η μοναδική επισκέπτρια του χώρου, έχοντας τη δυνατότητα να απολαύσω και να συλλογιστώ ό,τι έβλεπα με την ησυχία μου (μόνη μου συντροφιά, στην παρακείμενη αίθουσα, το μεγαλειώδες γλυπτό ενός ρινόκερου, έργο του επιμελητή του ιδρύματος, Raffaele Curi, που συμβολίζει τη δύναμη και την αντισυμβατικότητα της Ρώμης αλλά και την αποστολή του ιδρύματος). Σύντομα, στο Rhinoceros θα φιλοξενηθεί νέα έκθεση με θέμα το βενετσιάνικο καρναβάλι.
Μια πόλη-υπαίθριο μουσείο
Κάθε city-break στη Ρώμη συνοδεύεται από την προσπάθεια να βρει κανείς μια ισορροπία μεταξύ των επισκέψεων στα σπουδαία μνημεία που απαιτούν χρόνο, σχεδιασμό και ακουστικό οδηγό (το Βατικανό, το Κολοσσαίο, η Αγορά) και του χρόνου που θα περάσει απλώς περιπλανώμενος στην πόλη. Για να εκμεταλλευτείτε όσο το δυνατόν καλύτερα κάθε λεπτό, μπορείτε να κλείσετε ένα τουρ με ηλεκτρικό πατίνι (ένας φίλος προτείνει ανεπιφύλακτα την εταιρεία Scooteroma tours, scooterroma.com). Όσο για μένα; Προτιμώ πάντα το περπάτημα.
Σε απόσταση μόλις λίγων λεπτών από το Rhinoceros, θα βρείτε το Forum Boarium (την αρχαία Αγορά του Βοός, όπου πωλούνταν βοοειδή), με το περίφημο Bocca della Verità (το Στόμα της Αλήθειας), μια κάπως τερατόμορφη μαρμάρινη μάσκα, την οποία είδαν από κοντά η Audrey Hepburn και ο Gregory Peck στην ταινία «Διακοπές στη Ρώμη». Από εκεί, μέσα σε δέκα λεπτά μπορείτε να ανεβείτε στον Καπιτωλίνο Λόφο με την εκπληκτική πλατεία του 16ου αιώνα (που σχεδιάστηκε σύμφωνα με τα αστικά σχέδια του ίδιου του Μιχαήλ Αγγέλου).
Πριν από λίγα χρόνια, είχα τη χαρά να παρευρεθώ σε μια επίδειξη μόδας του οίκου Gucci, ανάμεσα στα αγάλματα των Μουσείων του Καπιτωλίου (Piazza del Campidoglio, 1), που λάτρευε ο καλλιτεχνικός διευθυντής Alessandro Michele ήδη από τα παιδικά του χρόνια. Με τόσους δυνατούς, εμβληματικούς θησαυρούς –από τον παιχνιδιάρικο πίνακα του Caravaggio με τον Ιωάννη τον Βαπτιστή και έναν τράγο μέχρι το άγαλμα της Λύκαινας που γρυλίζει και θηλάζει τον Ρώμο και τον Ρωμύλο και αποτελεί σύμβολο της Ρώμης– μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί ο Michele επέλεξε τον συγκεκριμένο χώρο, τον οποίο επισκέφθηκα και εγώ παρέα με τον γιο μου.
Ο προαύλιος χώρος που φιλοξενεί κομμάτια του κολοσσιαίου αγάλματος του Μεγάλου Κωνσταντίνου (χρονολογούμενου το 300 μ.Χ.), μεταξύ των οποίων ένα χέρι και ένα γόνατο, πάντα φέρνει στα μάτια μου δάκρυα θαυμασμού και συγκίνησης. Η περιήγηση στα Μουσεία του Καπιτωλίου κλείνει με το τεράστιο ξαπλωμένο άγαλμα του θεού Marforio (Ωκεανού). Επί αιώνες, ο Marforio ήταν ένα από τα «ομιλούντα αγάλματα» της Ρώμης, όπου οι πολίτες μπορούσαν να αφήνουν χαρτάκια με ανώνυμα παράπονα για τους κυβερνώντες τους. Θα αναγνωρίσετε τη σιλουέτα του Marforio από την αφίσα της ταινίας «Η τέλεια ομορφιά του Paolo Sorrentino», καθώς μπροστά του ποζάρει ο ταλαιπωρημένος πρωταγωνιστής της ταινίας, Jep (τον οποίο υποδύεται ο Toni Servillo). Πρόκειται για το ιδανικό σύμβολο μιας ταινίας, η οποία, όπως και η ίδια η πόλη της Ρώμης, ξεχειλίζει ομορφιά, αλλά δεν παύει ποτέ να ταράζει τα νερά και να προκαλεί.
Κι αφού χορτάσαμε τη φαντασία μας με αρχαία θαύματα, ήρθε η ώρα για αλλαγή σκηνικού. Κανένα ταξίδι στη Ρώμη δεν είναι ολοκληρωμένο χωρίς μια περιήγηση στην μποέμ συνοικία του Monti με τις προσεγμένες μπουτίκ, τα μικρά μπαράκια με street food, τους τοίχους με γκράφιτι και τα vintage καταστήματα. Ο γιος μου λάτρεψε το 90s streetwear στο King Size Vintage (Via Leonina 78) κι εμένα μου άρεσε πολύ το καινούργιο Humana Vintage (Via Leonina 38), που άνοιξε πρόσφατα με μια τεράστια συλλογή που δίνει έμφαση στη συμπερίληψη. Δύο πόρτες παραδίπλα, θα βρείτε την κουλ, unisex μπουτίκ SuperOdra (Via Leonina 42), με ρούχα σε αντισυμβατικά, παράξενα σχέδια και σπιρτόζικα είδη διακόσμησης. Πήρα ένα ωραίο κολιέ με πολύχρωμες εμαγιέ σταγόνες με μόλις 25 ευρώ.
Στο εκπληκτικό LOL, που εκτείνεται σε δύο γειτονικά κτίρια (Via Urbana 92 & 89), μπήκα στον πειρασμό να αγοράσω ένα χρυσό λαμέ φόρεμα Forte και δαχτυλίδια από ημιπολύτιμους λίθους από την Τζαϊπούρ. Από τα παλιά έπιπλα καταστημάτων ειδών ραπτικής μέχρι τα vintage κεραμικά και τα χειροποίητα κοσμήματα, τα πάντα εδώ μέσα είναι χάρμα οφθαλμών.
Εκείνο το βράδυ φάγαμε στην Antica Trattoria Angelino (Piazza Margana 37). Ο γιος μου παρήγγειλε το θεσπέσιο spaghetto pastificio Mancini alla carbonara, ενώ το risotto funghi porcini e tartufo nero που πήρα εγώ ήταν επίσης μπουκιά και συχώριο. Παρότι μπήκαμε στον πειρασμό να μείνουμε για να δοκιμάσουμε και το τιραμισού, αποφασίσαμε να κάνουμε μια βόλτα για να χωνέψουμε στη Fontana di Trevi. Παρά τους πλανόδιους πωλητές και τον κόσμο με τα selfie sticks, δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που δεν θα νιώσει την καρδιά του να λιώνει στη θέα των αισθησιακών αυτών μαρμάρινων θεών και των μυστικιστικών πλασμάτων που παίζουν στα φωτισμένα διαυγή νερά του σιντριβανιού. Καθώς είχαμε κάνει τουλάχιστον 20.000 βήματα, δικαιούμασταν να φάμε από μια μπάλα παγωτό φουντούκι προτού γυρίσουμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση.
Το επόμενο πρωί, άφησα τον έφηβο να κοιμάται, έβαλα τα αθλητικά μου και βγήκα για τρέξιμο σε αναζήτηση αρτοσκευασμάτων για πρωινό (η κομψή κουζίνα του δωματίου μας σχεδιασμένη διά χειρός Jean Nouvel στο Rhinoceros ήταν εξοπλισμένη με μηχανή Nespresso για καφέ και τοστιέρα). Βρήκα ένα καφέ με θέα στο Θέατρο του Μάρκελλου, το Antico Caffè del Teatro (Via del Teatro di Marcello 42), που είχε ολόφρεσκα κρουασάν γεμιστά με κρέμα custard ή φιστικιού. Θεϊκά.
Γνωρίζοντας ότι ο γιος μου θα χουζούρευε ακόμη, συνέχισα να τρέχω στα στενά δρομάκια φτάνοντας στο αγαπημένο μου κτίριο στον κόσμο, το Πάνθεον (Piazza della Rotonda), και ήμουν από τους πρώτους επισκέπτες της ημέρας που πέρασαν το κατώφλι αυτού του αρχιτεκτονικού θαύματος, καθώς το πρωινό φως περνούσε μέσα από το κυκλικό άνοιγμα στον θόλο.
Αφού ο νεαρός συνταξιδιώτης μου ξύπνησε και έφαγε το πρωινό του, συνεχίσαμε την περιήγηση στα αξιοθέατα. Επισκεφθήκαμε την Piazza Navona, όπου σύντομα θα τοποθετηθεί το καθιερωμένο για την εποχή καρουζέλ, ενώ η χριστουγεννιάτικη αγορά θα καλύψει την πλατεία (στην Ιταλία, η γιορτινή περίοδος ξεκινά στις 8 Δεκεμβρίου με τον εορτασμό της Αμώμου Συλλήψεως). Από εκεί, σε απόσταση λίγων μόλις λεπτών με τα πόδια, βρεθήκαμε στην εκκλησία του San Luigi de Francesi για να δούμε τους τρεις πίνακες του Caravaggio που φιλοξενούνται στον χώρο.
Για φαγητό σε κλειστό χώρο για τον χειμώνα, ανέκαθεν μου άρεσε πολύ το Nino (Via Borgognona 11), το εσωτερικό του οποίου θυμίζει ταινία του Visconti (οι αδελφοί Bulgari, ιδρυτές του γνωστού οίκου, έτρωγαν εδώ καθημερινά). Ένα μικρό καζάνι με λευκά φασόλια κοχλάζει στην είσοδο και σας προτείνω ανεπιφύλακτα να πάρετε ένα πιάτο, που έρχεται συνοδεία πικάντικης πράσινης ελιάς και ψωμιού.
Μετά το Nino, ήμασταν έτοιμοι για λίγα ακόμα ψώνια και ξεκινήσαμε με μια επίσκεψη στο Palazzo Fendi, το κεντρικό κατάστημα του οίκου (Largo Carlo Goldoni 420), που βλέπει στη Via Condotti. Πολύ κοντά, στη Via del Gambero, ο γιος μου ενθουσιάστηκε με το κατάστημα με είδη streetwear Black Box (Via del Gambero 7a), όπου αγόρασε ένα σπάνιο φούτερ. Συνεχίσαμε με παγωτό σύκο και νουαζέτα και μια ζεστή σοκολάτα στο σικ καφέ Ciampini (Piazza di S. Lorenzo in Lucina 29). Εξαιρετική ενήλικη επιλογή για μετά τη βόλτα στα μαγαζιά είναι τα κοκτέιλ στο πολυτελές μπαρ στο λόμπι του Hotel d’Inghilterra (Via Bocca di Leone 14).
Εκείνο το βράδυ αποφασίσαμε να φάμε στο Rhinoceros, στο εστιατόριο της ταράτσας. Οι ταράτσες στη Ρώμη είναι κάτι το ξεχωριστό (πάρτε για παράδειγμα τη σκηνή του πάρτι στην «Τέλεια ομορφιά» του Sorrentino, που αποτελεί μία από τις πιο εμβληματικές και ηδονιστικές σκηνές σε ταράτσα στην ιστορία του κινηματογράφου).
Το δείπνο μας στο Rhinoceros ήταν το κάτι άλλο. Η θέα υπήρξε πραγματικά συγκλονιστική και το φαγητό άλλου επιπέδου (τον χειμώνα λειτουργεί μόνο ο εσωτερικός χώρος). Από τον κατάλογο επέλεξα τα tagliolini με κίτρινη ντομάτα και βασιλικό, ενώ ο γιος μου παρήγγειλε τα νιόκι με αχιβάδες, ξινό βούτυρο και αυγοτάραχο – ένα πιάτο τόσο όμορφο οπτικά που θα μπορούσε να αποτελεί και έργο τέχνης. Η Τέλεια Ομορφιά, πραγματικά.
ME ΜIA MΑTIA
Για διαμονή
Rhinoceros (Via del Velabro 9, rhinocerosroma.com). Η ιστορία και ο μοντερνισμός γίνονται ένα σε αυτόν τον συναρπαστικό χώρο, που βρίσκεται κοντά σε πολλά από τα πιο αγαπημένα αξιοθέατα της Ρώμης, μεταξύ των οποίων το Κολοσσαίο, ο Μέγας Ιππόδρομος, η Piazza Venezia και η Piazza di Spagna.
Για φαγητό
Est, Est, Est (Via Genova 32). Ό,τι καλύτερο για αυθεντική ιταλική πίτσα. Απλή ξύλινη επένδυση χωρίς πολλά πολλά και μοναδικές γεύσεις.
Για αγορές
LOL Roma moda arte design (Via Urbana 92&89, lolroma.myshopify.com). Υπέροχες συλλογές ρούχων, κομψών πλεκτών, εσωρούχων σε παστέλ χρώματα και κοσμήματα. Απλά ακαταμάχητο.