Καρπενήσι – Αχελώος: Δρόμοι του νερού

Μια διαφορετική διάσχιση της Ευρυτανίας, πέρα από την τουριστική πεπατημένη, μας φέρνει σε επαφή με την ομορφιά του υδάτινου δυναμικού, αλλά και με τη λιτή ζωή στα ορεινά χωριά του νομού.

Καθώς βρίσκεσαι στο Καρπενήσι, η πρόκληση της λίμνης των Κρεμαστών, του μεγαλύτερου γεωφράγματος της Ευρώπης, αλλά και του πλέον πολυσυζητημένου ποταμού της Ελλάδας, του Αχελώου, είναι παραπάνω από προφανής. Η πορεία που χαράσσουμε μας οδηγεί, στα δυτικά του νομού Ευρυτανίας, στην ομορφιά του υδάτινου δυναμικού της περιοχής, αλλά και σε κάποια ιδιαίτερα αξιοθέατα, στο φόντο μιας ήρεμης και «αμόλυντης» από τουριστικής απόψεως περιοχής, που ομορφαίνει από την παρουσία των μεγάλων ορεινών όγκων που την περιβάλλουν.

Καρπενήσι – Ραπτόπουλο: 89 χιλιόμετρα

Η «επίσημη» απόσταση δεν λέει όλη την αλήθεια. Η Ευρυτανία είναι κυριολεκτικά γεμάτη βουνά, πολύ συχνά κινείσαι σε υψόμετρο πάνω από 1.000 μ. και η έννοια του ορεινού οδικού δικτύου εδώ αποθεώνεται. Αν λοιπόν επιχειρήσεις -χωρίς στάσεις- να φτάσεις μέχρι τα δυτικά όρια της Ευρυτανίας, θα χρειαστείς περίπου δύο ώρες. Οι στροφές ατελείωτες, ενώ ο βαθμός δυσκολίας ανεβαίνει και από τις εναλλαγές του υψομέτρου (ανηφοριές – κατηφοριές).

Το εκπληκτικό τοπίο όμως κλέβει την παράσταση και σε κάνει να ξεχνάς το χρόνο. Ελατα, έλατα, έλατα σε άπειρους συνδυασμούς, σε μια διαδρομή περικυκλωμένη από βουνοκορφές. Είναι απίθανο να μην κάνεις τουλάχιστον μία στάση για να κρατήσεις κάποια από τις εικόνες αυτές στην κάρτα μνήμης της φωτογραφικής μηχανής σου.

Η ιστορική Βίνιανη

Τα πλατάνια έχουν τον πρώτο λόγο όταν κατηφορίζοντας φτάνουμε, σε περίπου 35 – 40 λεπτά από το Καρπενήσι, στον ποταμό Ταυρωπό (Μέγδοβα), πάνω από τον οποίο θα περάσουμε, αξιοποιώντας την παλιά μεταλλική, στρατιωτικού τύπου, στενή γέφυρα που δείχνει ανεπηρέαστη από το χρόνο και δίνει μια διαφορετική απόχρωση στη διαδρομή.

Λίγο μετά έρχεται η ώρα της επιλογής. Από τη μια η «ροή» του δρόμου σε οδηγεί προς Ανατολική και Δυτική Φραγκίστα και στη συνέχεια προς τη λίμνη των Κρεμαστών, από την άλλη η «έξοδος» προς τα δεξιά σε οδηγεί προς Βίνιανη. Επιλέγουμε την έξοδο, καθώς πρώτος προορισμός μας είναι η Παλιά Βίνιανη, που είναι γνωστή και ως πρωτεύουσα της Eλεύθερης Eλλάδας, αφού στο σχολείο αυτού του χωριού, στις 10 Μαρτίου του 1944, συγκροτήθηκε η «κυβέρνηση του βουνού». Βλέπετε, η Ευρυτανία, ευνοημένη και από τη μορφολογία του εδάφους, κατά τη διάρκεια της Κατοχής έμεινε ουσιαστικά ελεύθερη. Μόνο που οι γεωλογικές ιδιαιτερότητες της περιοχής (κατολισθήσεις) κατάφεραν αυτό που δεν μπόρεσε να πετύχει ο κατακτητής: να ερημώσουν την ιστορική Βίνιανη, που σήμερα πλέον αποτελεί ένα ιδιαίτερο είδος αξιοθέατου και ταυτόχρονα τη χαρά του ερασιτέχνη φωτογράφου.

Φραγκίστες και Αγραφιώτης

Από εδώ είτε συνεχίζουμε προς Κερασοχώρι, Κρέντη και ποταμό Αγραφιώτη είτε γυρίζουμε λίγο (2 – 3 χιλιόμετρα) προς τα πίσω, για να ακολουθήσουμε τη «ροή» του δρόμου που αναφέραμε πιο πάνω και να καταλήξουμε στις Φραγκίστες. Αυτά τα δύο ήσυχα χωριά δεν αποτελούν τον ορισμό του γραφικού-τουριστικού, όπως τα χωριά της κοιλάδας του Καρπενησιώτη. Η ζωή εδώ κυλά στους ρυθμούς της επαρχιακής καθημερινότητας, όμως η θέα προς τα γύρω βουνά αξίζει πάντα τον κόπο, ενώ την προσοχή σας θα τραβήξει σίγουρα η Μονή Σωτήρος, που όμως δεν θυμίζει μοναστήρι, καθώς από αυτήν έχει μείνει μόνο το καθολικό· το γραφικό εκκλησάκι που δίνει ιδιαίτερο χρώμα στο χώρο αναψυχής που έχει διαμορφωθεί λίγο έξω από την Ανατολική Φραγκίστα.

Μετά τη Δυτική Φραγκίστα κινούμαστε για λίγο προς Βορρά και -στο χαρακτηριστικό τρίστρατο- επιλέγουμε να κινηθούμε αριστερά προς Παλαιοκατούνα, Τριπόταμο κ.λπ., για να θαυμάσουμε το ονομαστό «γεφύρι του Μανώλη» και να διαβούμε λίγο αργότερα τον Αγραφιώτη. Ο δρόμος σε αρκετά σημεία είναι πολύ στενός, αλλά για την όποια ταλαιπωρία δεν θα αργήσει να μας αποζημιώσει με τη μοναδική θέα προς τη γαλαζοπράσινη λίμνη των Κρεμαστών, η οποία δείχνει να εισχωρεί προς τα βόρεια, «απωθώντας» το ποτάμι. Στο δρόμο όπου βαδίζουμε υπάρχει μια μικρή πράσινη ταμπέλα στο αριστερό μας χέρι (στο ύψος ενός μικρού οικισμού σε απόσταση περίπου 9 χιλιομέτρων από τη Δυτική Φραγκίστα) που δείχνει προς το περίφημο γεφύρι, μόνο που απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή, γιατί είναι εύκολο να μην την προσέξετε. Η προσέγγιση του γεφυριού απλώς επιβεβλημένη, τα λίγες εκατοντάδες μέτρα χωματόδρομου δεν πρέπει να σας πτοήσουν, το θέαμα μην το χάσετε, σε καμία περίπτωση!

Με το λιγοστό νερό που έχει το ποτάμι κατά καιρούς, το γεφύρι δείχνει άχρηστο. Λέγεται πάντως πως κίνητρο για την οικοδόμησή του ήταν το γεγονός ότι ο Μανώλης από τη Χρύσω, μην έχοντας παιδιά, αποφάσισε να φτιάξει αυτό το γεφύρι, για να αφήσει κάτι πίσω του…

Καθ’ οδόν προς Αχελώο

Καθώς περνάς τον Αγραφιώτη, η πρόκληση της Μονής Τατάρνας (και της ομώνυμης γέφυρας που, συνδέοντας την Ευρυτανία με την Αιτωλοακαρνανία, τη δεκαετία του ’70, έσπασε κάμποσα ρεκόρ) είναι υπαρκτή. Οπως και η στιγμή που θα πραγματοποιήσεις την παράκαμψη (των 30 χιλιομέτρων μετ’ επιστροφής) ζήτημα επιλογής, καθώς το ταξίδι της επιστροφής θα σε φέρει πάλι εδώ, για να περάσεις τον Αγραφιώτη.

Γρανίτσα και Ραπτόπουλο είναι τώρα οι επόμενοι δύο «μεγάλοι» σταθμοί της διαδρομής μας, δύο μεγάλοι ζωντανοί οικισμοί, που δεν στηρίζουν την ύπαρξή τους στον τουρισμό, αλλά στους ντόπιους, που βρήκαν διέξοδο στην κτηνοτροφία και αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη. Το γεγονός ότι η Γρανίτσα είναι πατρίδα του Ζαχαρία Παπαντωνίου προσδίδει μια πολιτιστική αύρα στη διαδρομή, ωστόσο τα μάτια του ταξιδιώτη εντυπωσιάζονται κατά κύριο λόγο από την ομορφιά του τοπίου. Από τις πιο δυνατές εικόνες της διαδρομής, η εγγύτητα των κορυφών των Αγράφων στην είσοδο της Γρανίτσας, στο ύψος του δημοτικού σχολείου.

Χτισμένο σε μια απότομη πλαγιά, σε απόσταση 89 χιλιομέτρων από το Καρπενήσι (και 44 από τη Δυτική Φραγκίστα), το Ραπτόπουλο αποτελεί το σημείο της τελικής εξόρμησης προς το γεφύρι της Τέμπλας, που, παρά το γεγονός ότι είναι πέτρινο και συνιστά αξιοθέατο, είναι πλήρως λειτουργικό, επιτρέποντας ακόμη και σε μικρά φορτηγά να διασχίσουν τον Αχελώο.

Το ότι η διαδρομή που περνάει από τα αναπάντεχα όμορφα Λεπιανά είναι γεμάτη στροφές είναι ευκόλως εννοούμενο, αυτό που δύσκολα περιγράφεται είναι η ομορφιά του τοπίου που αντικρίζεις από ψηλά προσεγγίζοντας τον Αχελώο. Είναι η στιγμή που πρέπει να σταματήσεις, να κατεβείς από το αυτοκίνητο και να ακούσεις για λίγο τους ήχους της υπαίθρου.

Μετά θα οδηγήσεις μέχρι το γεφύρι, θα το περιεργαστείς, θα βαδίσεις μέχρι το ψηλότερο σημείο του, θα περπατήσεις παράλληλα με το ποτάμι και, αν είσαι τυχερός και είναι μεσημέρι, μπορεί να «πέσεις» πάνω στα παιδιά που επιστρέφουν από το Γυμνάσιο στο Ραπτόπουλο και πηγαίνουν για το χωριό τους, τα Βρουβιανά, κουβαλώντας στις σχολικές τους τσάντες την ελπίδα… Και που, αν καταλάβουν ότι είσαι δημοσιογράφος, θα σου ζητήσουν να γράψεις δυο καλά λόγια για τον τόπο τους!