Επιλεγμένες διευθύνσεις, πλην της τουριστικής πεπατημένης, στα στενά της Beyoglu, στα art μαγαζάκια του Cihangir, στη γλαροπεριοχή της Sultanahmet, στις ανηφόρες του Galata, στα γκουρμάδικα του Karaköy και του Balιk Pasajι, στις αλάνες και στα παζάρια μιας από τις πιο όμορφες πόλεις του πλανήτη.
1/ Γλυκίσματα
Edebiyat Kiraathanesi – Hafiz Mustafa
Οταν έρθει η στιγμή να δοκιμάσετε, μεταξύ άλλων, το καλύτερο σουτλού νουριέ (Sütlü Nuriye), τότε όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Edebiyat Kiraathanesi. Το ζαχαροπλαστείο στεγάζεται σε ένα πολύ παλιό κτίριο της οθωμανικής περιόδου, στον κεντρικό δρόμο της Sultanahmet, ανήκει στην κυβέρνηση και εγκαινιάστηκε από τον Ερντογάν. Η διαφορά του σουτλού νουριέ από τον μπακλαβά είναι ότι, αντί για σιρόπι, έχει γάλα. Τρώγεται απνευστί. Αληθινή τέχνη. Συνοδεύστε το με τουρκικό καφέ και θα με θυμηθείτε.
> Divanyolu Cad. 14, Sultanahmet, Fatih, Τ/+90212-514.9068
2 / «Σπιτικό» φαγητό
Datli Maya
Μια «τρύπα» στο Cihangir. Το καλύτερο λαχματζούν, φακές ψητές στον ξυλόφουρνο, τουρκικό πρωινό. Φρέσκα, εποχικά, φυσικά υλικά από την Ανατολία, άριστης ποιότητας, και τιμές χωρίς να σε πιάνει… κρίση. Πεϊνιρλί από την Τραπεζούντα, πιντέ με άγρια μανιτάρια και κατσικίσιο τυρί, λουκάνικα με μπαχάρια και μυρωδικά, καβουρμά από την Μπούρσα, πίτσα με λεπτή ζύμη από το Ικόνιο, μπουρέκια Αντιόχειας, χούμους από την Αντάκεια, καπνιστό μπουλγκούρ πιλάφι. Στην είσοδο, η Σαντορινιά Βιολέττα. Ηρθε εδώ πριν από πέντε χρόνια, λάτρεψε την Πόλη και εγκαταστάθηκε μόνιμα. Εξι τραπέζια όλα κι όλα, ζεστή και πολύ οικεία ατμόσφαιρα, νόμισα πως ήμουν στην κουζίνα του σπιτιού μου.
> Firuzaga mah. Türkgücü cad. 59/Α, Firuzaga camiinin arkasi, Τ/+90212-292.905.657 www.datlimaya.com
3 / Ξενοδοχείο
Magnaura Palace Hotel
Μαγναύρα επί το ελληνικότερον. Στο κέντρο της Sultanahmet, στην «παλιά Ιστανμπούλ», όπου χτυπά η καρδιά της οθωμανικής και βυζαντινής ιστορίας. Μια ανάσα από το Μπλε Τζαμί, την Αγια-Σοφιά, το Τοπ Καπί, το Ιπποδρόμιο. Ανεβείτε στην ταράτσα, η θέα θα σας ανταμείψει. Μαρμαράς, Πριγκιπόννησα, γέφυρα Βοσπόρου κόβουν την ανάσα. Πεντάστερη και επιβλητική μεγαλοπρέπεια σε συνδυασμό με παραδοσιακή απλότητα. Το Magnaura Palace είναι η επιτομή του «less is more». Μου θύμισε ταυτόχρονα αυτό που λένε οι Αγγλοι: «Τρεις είναι οι λόγοι για τους οποίους έχει αξία ένα κτίριο: πρώτον η θέση του, δεύτερον η θέση του και τρίτον η… θέση του». Ο «άνθρωπος-ορχήστρα» του Magnaura Palace, που βρίσκεται και απαντά τηλεφωνικά και ηλεκτρονικά στις κρατήσεις και παρέχει όλες τις διευκολύνσεις και τις πληροφορίες, μιλάει άπταιστα Αγγλικά και είναι ο Umut Kazan.
> Sultanahmet Mah Dalbasti sokak 13/1, Sultanahmet, Τ/+90212-458.8383
4 / Δερμάτινα Είδη
Fanfinfon
Χειροποίητα, δερμάτινα υποδήματα και τσάντες, σε χρώματα και είδη δέρματος ακόμη και για τις πιο απαιτητικές. Το τέλειο ζευγάρι παπούτσια, έτσι ακριβώς όπως το έχετε φανταστεί, στα χρώματα και με τα υλικά που θέλετε. Η τέχνη των χειροποίητων παπουτσιών δεν έχασε ποτέ την αίγλη της. Ακόμη και σήμερα θα βρούμε οικογενειακά εργαστήρια με φίνα σχέδια, φτιαγμένα από μοντέρνα υλικά, που δένουν άψογα με τις παραδοσιακές τεχνικές. Και αν τα σχέδια που υπάρχουν δεν σας κάνουν στο μάτι ή στο μέγεθος, αναλαμβάνουν επιτόπου γνωριμία με το καλαπόδι σας, μετρήσεις ποδιών, σχεδίαση όλων των τύπων υποδημάτων, μοντάρισμα, φινίρισμα. Ο μάστορας υποδηματοποιός έχει εκπαιδευτεί από Ελληνα και το υποδηματοποιείο είναι από τα τελευταία που υπάρχουν! «Εδώ συνεχίζουμε να κατασκευάζουμε τα χειροποίητα υποδήματα με την ίδια αγάπη, αφοσίωση και τεχνικές, όπως έκαναν οι παλιοί», μου είπε.
> Turnacιbasι sokak 34/A, Beyoglu, T/+90212-224.51036, www.fanfinfon.org
5 / Είδη πλεκτικής
Atakan Tuhafiye Ve Kιrtasiye
Μπήκα για χαρτικά και βγήκα με βελόνες και μαλλιά πλεξίματος. Λογικό, αφού πρόκειται για την πηγή του μαλλιού. Χρώματα για όλα τα γούστα, ποιότητα από δύο έως δέκα λίρες, τιμές σούπερ! Ορεξη για πλέξιμο να έχετε και την άκρη του νήματος σίγουρα θα τη βρείτε. Με υποδέχτηκε η φράση «πρώτα-πρώτα καλώς ορίσατε», σε άπταιστα Ελληνικά. Γεννημένος στην Κομοτηνή -μου έδειξε και το απολυτήριο γυμνασίου του έτους 1953-, ο ιδιοκτήτης κ. Χασάν ζει εδώ και 51 χρόνια στην «Πόλη των Πόλεων», όπως είπε. Στην παρατήρησή μου πως σφύζει από ζωή, γέλασε και απάντησε: «Υπάρχει μια ζωτική διαφορά. Τα παπούτσια, η εμπιστοσύνη και η περηφάνια έχουν τον τρόπο να ανανεώνονται. Οι μύες, από την άλλη, δεν ανανεώνονται». Φιλόσοφος της ζωής! Η δουλειά είναι το παν γι’ αυτόν. Αν σας φέρει ο δρόμος, περάστε από εκεί, όχι μόνο για μαλλί και χαρτικά, αλλά και για μια γνωριμία μαζί του.
> Firuzaga Cami sokak 2/D, Cihangir, Beyoglu, Τ/+90212-244.0975, [email protected]
6 / Καφές – Φαγητό
Privato Cafe Galata
Ενα μοναδικό μικρό καφέ και εστιατόριο ντελικατέσεν, όπου, μόλις μπαίνεις, αισθάνεσαι σαν στο σπίτι σου. Απευθείας θέα στον πύργο του Γαλατά, ατμόσφαιρα ζεστή, μαυρόασπρες φωτογραφίες παντού, αναπαυτικές πολυθρόνες, τραπέζια, μικρά φωτιστικά και απλίκες στους τοίχους, όλα αντίκες. «Oλα τα βρήκαμε στο δρόμο», μου είπαν. Καφές που σερβίρεται σε φλιτζάνια από κινεζική πορσελάνη, χειροποίητα πλεκτά τραπεζομάντιλα κοσμούν τα τραπέζια, φρέσκα λουλούδια στα βάζα, ευωδιές από κανέλα και μαντζουράνα παντού. Εδώ σερβίρεται πρωινό πολλών… αστέρων, με αυγά, χωριάτικο τυρί, ελιές από τη Σμύρνη, ομελέτα οθωμανικής συνταγής, manti, χειροποίητη λεμονάδα, μέλι με καταπληκτικό κρεμώδες τυρί καϊμάκ και, φυσικά, τουρκικό μαύρο τσάι. Ολα της ώρας και όλα με μουσική υπόκρουση Χαρούλας, Αλκίνοου, Λοΐζου, Φαραντούρη, Γαλάνη, Μάλαμα και ζεϊμπέκικου της Ευδοκίας. «Είμαστε komsu (γείτονες), σας αγαπάμε», μου λέει η υπεύθυνη του καφέ, η Necla Tepecule από τη Σμύρνη, η οποία μιλάει και γράφει Ελληνικά!
> Galip Dede Cad. Tιmarcι sokak 3/B, Beyoglu Galata, Τ/+90212-293.2055
7 / Ντελικατέσεν
Namli Gurme
Στο Karaköy, μια ανάσα από τον πύργο του Γαλατά, βρίσκεται το πιο διάσημο ντελικατέσεν της Πόλης. Πανδαισία από σαλάμια, παστουρμάδες, λουκάνικα, τυριά, βούτυρα, ελιές, πίκλες, μέλια, μαρμελάδες, μπαχάρια, ζυμαρικά, βότανα, τσάγια, καφέδες, ψωμιά· όλων των ειδών οι πειρασμοί. Τολμήστε πιάτο με συνδυασμούς τυριών, αλλαντικών ή τηγανητά αυγά στο σαγανάκι με σουτζούκι και φυσικά πιντέ. Και για ρόφημα, τσάι. Διαλέξτε τραπέζι, καθίστε αναπαυτικά και έπειτα από λίγη ώρα θα σας σερβίρουν με την τουρκική ευγένεια και ζεστασιά που σκλαβώνει. Και μην το ξεχάσω! Στο ταμείο μπορεί να πετύχετε τον ιδιοκτήτη Betul Kurt. Αναζητήστε, επίσης, τον Ισμαΐλ, ο οποίος μιλάει Ελληνικά, προτείνει πιάτα και αξίζει να τον εμπιστευτείτε. Οι τιμές είναι κάπως τσιμπημένες, αλλά εδώ ισχύει αυτό που διάβασα κάπου: «Για να είσαι έτοιμος να απολαύσεις την απλή στιγμή στο μεγαλείο της, ίσως χρειάζεται να έχουν δουλέψει προηγουμένως μερικοί, όχι αυτονόητοι, υπηρέτες: αγνά υλικά, χρόνος, ειδική εκπαίδευση στη γεύση».
> Karaköy Merkez, Rιhtum Cad Katotopark altι 1/1, Τ/+90212-293.6880-83
8 / Χειροποίητα χαλιά
Mevlana Rug Store
Η καλύτερη μπουτίκ χαλιών από κάθε γωνιά της Τουρκίας – ίσως το μόνο μαγαζί του είδους που συνιστούν οι New York Times. Χειροποίητα, μεταξωτά, έργα τέχνης από την Καππαδοκία, το Ικόνιο, την Αντάλεια, την Καισάρεια. Συλλογή σε χρώματα και σχέδια με γούστο και φαντασία, που καθηλώνουν και ξεπερνούν ακόμη και τον πιο απαιτητικό συλλέκτη. Το χειροποίητο χαλί, αυτή η μυστηριακή έκφραση, ο ύμνος στη δημιουργία, το γέμισμα με συναίσθημα, με μύθους, με ψυχή, κράτησε και κρατάει με κόμπους αγάπης τις ευαίσθητες ισορροπίες, σαν να σφιχταγκαλιάστηκαν η ελληνική Ανατολή με τη μικρή Ελλάδα. Σχέδια και σύμβολα, μύθοι, θρύλοι, παραδόσεις, φυλετικά οικόσημα, δοξαστικά στοιχεία για καλή τύχη, μακροημέρευση, γονιμότητα, πλούτο – αλληλεπιδράσεις μεταξύ λαών και πολιτισμών. Σύμβολα όπως το τρίγωνο, το φίδι, ο σκορπιός, τα κέρατα, τα πουλιά, ο κύκνος, το ρόδι, ο υάκινθος, τα φύλλα. «Τα στοιχεία που προσδιορίζουν την τιμή πώλησης ενός χειροποίητου χαλιού είναι πολλά, βασικός συντελεστής της ποιότητας είναι ο αριθμός των κόμπων του ανά τετραγωνικό μέτρο. Τα χαλιά χαμηλότερης ποιότητας ξεκινούν από 50.000 κόμπους το τετραγωνικό, ενώ αυτά που θεωρούνται υψηλότερης ποιότητας ξεπερνούν σε αριθμό κόμπων το 1.000.000. Τα χαλιά που είναι διπλόκομπα είναι και πιο πυκνά και κατά συνέπεια μεγαλύτερης αντοχής. Είναι σαφές πάντως ότι όσο πιο πυκνό είναι ένα χαλί, τόσο μεγαλύτερη διάρκεια ζωής έχει και πιο όμορφο είναι», μου είπε η «ψυχή» του Mevlana, Ibrahim Akbulut, σπεσιαλίστας στο είδος.
> Torun sokak 1, Sultanahmet, Τ/+90212-517.1260
9 / Χαρτοπωλείο
Kagιthane – House of Paper
Χαρτικά και παρελκόμενα. Το μότο του μαγαζιού: «…δεν χρειάζεσαι τίποτα, αλλά, όταν μπεις μέσα μία φορά, θα θελήσεις τα πάντα». Το διαπίστωσα ιδίοις όμμασι! Ευφάνταστες κατασκευές, σελιδοδείκτες, ημερολόγια. «Ο,τι έγινε ανήκει στο παρελθόν», διαβάζω σε μια χάρτινη επιγραφή – προτροπή για να αδράξουμε τη μέρα. Ο,τι σας αρέσει ζητήστε να σας το τυπώσουν σε T-Shirt. Δίχως να το πάρω χαμπάρι, μπήκα και βγήκα ύστερα από δύο ώρες. Και κάτι ακόμα: μην μπερδευτείτε, γιατί στον ίδιο χώρο στεγάζεται και εστιατόριο- μπαρ, δύο σε ένα δηλαδή!
> Kemankes caddesi Fransιz ιs Geçidi 11, Karaköy και Nisantasι Ihlamur Yolu sokak 19/B, Nisantasι, Τ/+90212-247.0845, www.kagithane.com.tr
10 / Γλυκίσματα
Sakarya Tatlicisi
Πενήντα χρόνων, μαγαζάκι μια σταλιά, στην ψαραγορά (balik pasaji) στο Beyoglu. Δύο τραπέζια ίσα που χωρούν, σκηνικό παλιό και παραδοσιακό, και όμως προτείνεται σε όλους τους ταξιδιωτικούς οδηγούς ως το καλύτερο για ayva tatlisi (κυδώνια ψημένα, δηλαδή). Εδώ, τα φρούτα αποκτούν μια διαφορετική προσωπικότητα, μια πρωτόγνωρη γεύση και ένα σαγηνευτικό άρωμα. Στην περίπτωση του ayva tatlisi, τα κυδώνια ψήνονται σιγά-σιγά μέχρι να μαλακώσουν και να αποκτήσουν ένα παχύ και κολλώδες κοκκινωπό γάνωμα (το χρώμα είναι αποτέλεσμα μιας χημικής αντίδρασης, που ακόμα αποτελεί από τα μυστήρια του φρούτου). Μόλις κρυώσει, το κυδώνι σερβίρεται με μία κουταλιά Kaymak, τη θεϊκή τουρκική έκδοση της πηχτής κρέμας. Σερβίρονται, επίσης, μπακλαβάς, ρεβανί αλλά και σεκερπαρέ.
> Dudu Odalari sokak 3, Beyoglu, Τ/+90212-249.2469