Το πλήθος των επισκεπτών μεγάλο. Η είσοδος χωρίς εισιτήριο με παραξένεψε ευχάριστα. Ο μήνας Νοέμβριος, Κυριακή απόγευμα. Ανεβαίνοντας την Oxford Street, αριστερά στην Tottengham Court Road, δεξιά στην Great Russel Street και φθάσαμε… Βρετανικό Mουσείο στο Λονδίνο.
Αυτό που όλοι οι Ελληνες έχουν στο μυαλό τους σαν το άντρο των «κλεπταποδόχων» βρίσκεται μπροστά μου. Τι λέω εγώ; Εχω μπει ήδη μέσα του.
Κόσμος όλων των ηλικιών. Το ενδιαφέρον να έρθει σε επαφή με την τέχνη δείχνει μεγάλο στα μάτια τους. Τα κατατοπιστικά διαγράμματα με βοηθούν πολύ να προσανατολιστώ στον χώρο. Αγγλοσαξονική λογική γαρ, που όταν διαβάζεις τις πινακίδες τα ξέρεις όλα. Τέχνη διάχυτη παντού τριγύρω, από όλα τα μέρη του κόσμου. Αφρική, Κίνα, Αίγυπτος, ισλαμικός κόσμος, Ινδία, Φοίνικες, Σκανδιναβία, Ινκας, Βυζάντιο, Ιαπωνία, ρωμαϊκή περίοδος, Αναγέννηση… Ολοι οι αξιόλογοι παγκόσμιοι πολιτισμοί εδώ. Δεν λείπει κανένας! Το Βρετανικό Μουσείο χωρίς ίχνος βρετανικής τέχνης. Το μόνο που ίσως θα πλησίαζε σε κάτι τέτοιο είναι τα ρωμαϊκά υπολείμματα στη Βρετανία…
Αίθουσα 18, the Parthenon Gelleries. Γυάλινες πόρτες τη χωρίζουν από το υπόλοιπο μουσείο. Ο χώρος λαμπρός, αλλά η αρχιτεκτονική εξαιρετικά συντηρητική. Βικτωριανό στυλ. Δύο ήσυχοι φύλακες που βαριούνται, αφού δεν έχουν πολλά να κάνουν. Ο κόσμος, εξαιρετικά πειθαρχημένος, δεν δημιουργεί προβλήματα.
Πινακίδες ξανά που δίνουν τη βρετανική άποψη για τον λόγο που τα γλυπτά βρίσκονται εδώ και όχι εκεί όπου ανήκουν. Με μία πρόταση, τα πήραμε για να τα σώσουμε από περισσότερες καταστροφές. Τα πήραμε νόμιμα, αφού είχαμε οθωμανικό φιρμάνι από τον Μεχμέτ Ρασίντ αγά, διοικητή της Αθήνας την εποχή εκείνη. Η ιταλική μετάφραση από το φιρμάνι βρίσκεται εκεί.
Ο δράστης: Thomas Bruce, earl of Elgin (1766 – 1841). Βρετανός πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη με καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα. Την περίοδο της διαπίστευσής του είχε συστήσει μια επιτροπή για την αξιολόγηση των αρχαιοτήτων στην Ελλάδα. Ευτυχώς που δεν πρόλαβε να «αξιολογήσει» περισσότερα.
Και μετά τα γλυπτά…
Παρά τον πολύ κόσμο, κανένας ήχος δεν ακούγεται στην τεράστια αίθουσα, που χωρίζεται σε δύο τμήματα. Μόνο κάτι ψίθυροι, που καταλαβαίνεις ότι προέρχονται από θαυμασμό. Φωτογραφίες των επισκεπτών μπροστά στα γλυπτά. Δείγματα από όλες τις φυλές της Γης βρίσκονται εδώ. Κοσμοπολίτικο το Λονδίνο.
Εγώ, απασχολημένος στην αρχή να βγάλω καλές φωτογραφίες και πανοράματα, στη συνέχεια καταλαγιάζω και αρχίζω να σκέπτομαι. Τα θέλω πίσω στην Αθήνα. Στην καρδιά του Λονδίνου αισθάνομαι σαν είμαι στον τόπο μου. Μου είναι τόσο οικεία όλα αυτά που με περιτριγυρίζουν. Καταλαβαίνω όμως ότι η επιστροφή δεν θα γίνει ποτέ από καλή διάθεση. Είμαι σίγουρος πια ότι ο μόνος τρόπος για να γυρίσουν κάποτε πίσω είναι η νομική διεκδίκησή τους. Αυτή που θα αμφισβητήσει τη νομιμότητα της απόκτησής τους σε διεθνές δικαστήριο. Αυτός που τα «παραχώρησε» δεν τα κατείχε. Ηταν κάποιων άλλων, που δεν ρωτήθηκαν… Τόσο απλά, αλλά και δύσκολα…