Σάββατο βράδυ στον κήπο του εστιατορίου Architect’s Club, στη φιλήσυχη και καταπράσινη οδό Krakra, τα τραπέζια ανάμεσα στα δέντρα είναι γεμάτα. Παρατηρώ τον κόσμο που δειπνεί, καλοντυμένο και πολιτισμένο. Οι τιμές είναι στο 1/3 των Αθηνών. Η Σόφια είναι μια πόλη γεμάτη αντιθέσεις, όπως κάθε πόλη σε μετάβαση. Και αν μπορεί να πει κανείς κάτι με βεβαιότητα για την πρωτεύουσα της Βουλγαρίας είναι ότι αυτή αλλάζει γοργά.
Το νιώθεις στον αέρα και κυρίως στο πρόσωπο της νέας γενιάς, που είναι τόσο πιο φωτεινή και τόσο πιο χαμογελαστή από τους μεγαλύτερους. Η πόλη αλλάζει και όσοι τη γνώριζαν πριν από το 2010 μου έλεγαν ότι η διαφορά είναι μεγάλη. Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να καταλάβει κανείς ότι η πόλη υποδέχεται επενδύσεις, μικρές και μεγάλες. Σε μια νυχτερινή βόλτα, γύρω στις 10 μ.μ., είδα δύο-τρία φωτισμένα μαγαζιά που άλλαζαν χρήση με τα συνεργεία μέσα να δουλεύουν. Εμπορικά κέντρα και ουρανοξύστες στις παρυφές της πόλης. Γερασμένες πολυκατοικίες στις παλιές συνοικίες. Βιεννέζικα κτίρια από την αστική ακμή της Σόφιας. Σταλινικός νεογοτθισμός ολόγυρα. Μια πόλη ενδιαφέρουσα, παράξενη, οικεία και ξένη. Στον κεντρικό πεζόδρομο, τη Vitosha, ας πούμε η Ερμού της Σόφιας, γεμάτη όμως καφέ και εστιατόρια και καταστήματα μέσου όρου, ο κόσμος απολαμβάνει περίπατο, γλυκά, ψώνια, ανάμεσα βεβαίως σε επαίτες και κοινωνικές ανισότητες. Αλλά ο δείκτης είναι προς τα πάνω. Την Κυριακή, τα μαγαζιά ανοικτά ώς αργά το βράδυ. Η εμπορική ζωή δεν σταματά.
Η Σόφια περπατιέται εύκολα, γιατί δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη και με ένα περίπατο 45 λεπτών μπορεί κανείς να διασχίσει το κέντρο από τη μια άκρη στην άλλη. Εκεί όπου υπήρχε ο ανδριάντας του Λένιν (τώρα στο Μουσείο της Τέχνης του Κομμουνισμού), ο δήμος έχει τοποθετήσει ένα εντυπωσιακά κιτς άγαλμα της Σοφίας (Αγάπης, Πίστεως και Ελπίδος), μια γυναικεία μορφή που υποτίθεται προσωποποιεί την πόλη. Μας το επισήμανε με έκδηλη αποστροφή ο ενθουσιώδης ξεναγός μας στο υπέροχης έμπνευσης Sofia Free Walking Tour. Στη Σόφια, δεν έχει να δεις τόσο πολλά ως αξιοθέατα σε σύγκριση με άλλες πρωτεύουσες, αλλά αυτό που προσωπικά με ενθουσίασε είναι η ατμόσφαιρά της, σε πολλές αστικές συνοικίες. Υπάρχει κάτι βαθύ, κεντροευρωπαϊκό και βαλκανικό μαζί, κάτι απόκοσμο και γνώριμο, μια γεύση οριεντάλ Αψβούργων και ψυχροπολεμικού ολοκληρωτισμού. Αυτά σταδιακά υποχωρούν αν μπεις στη νέα ζωή, στα νέα κλαμπ, στα ντιζάιν ξενοδοχεία, στις μπουτίκ με τα εισαγόμενα είδη. Η Βουλγαρία βρίσκεται σε υψηλή θερμοκρασία μεταβολής.
Υβριδικό μωσαϊκό
Είδα πολλούς μετανάστες στην άλλοτε αστική λεωφόρο Μαρία Λουίζα. Μου είπαν να μην πάω εκεί εάν πέσει το φως. Δεν ξέρω αν είναι υπερβολή, αλλά δεν το μετάνιωσα καθώς τα υπό κατάρρευση παλιά μέγαρα είχαν κάτι γοητευτικό. Η Συναγωγή είναι εντυπωσιακή, όπως και οι διάσπαρτες βυζαντινές εκκλησίες. Η Σόφια είναι περήφανη για τη ρωμαϊκή καταβολή της. Αυτό το υβριδικό μωσαϊκό τούς δίνει γοητεία.
Αλλά πίσω από τα αυτονόητα και τα τουριστικά, μου άρεσαν οι περίπατοι στο αριστοκρατικό Oborishte, με τις πρεσβείες και τα εστιατόρια (όπως το 33 Gastronauts), και στην πιο μποέμ οδό Tsar Shishman, δίπλα στο Radisson Blu. Ομορφα μαγαζιά, εστιατόρια, επιλογή από σούπες και σάντουιτς, ευρωπαϊκή νεολαία. Είδα το πιο ωραίο αγγλικό βιβλιοπωλείο με βιβλία δεύτερο χέρι. Και στην οδό Angel Kanchev, δοκιμάστε τους Street Chefs. Kαντίνα με τραπεζάκια και εξαιρετικές γεύσεις.