Είχε αρχίσει να σουρουπώνει και στα στενά της Παλιάς Πόλης τα περισσότερα καταστήματα (πωλούν από νερό από τον Ιορδάνη, φύλλα ελιάς από τον κήπο της Γεθσημανής και θυμιάματα μέχρι λούτρινες καμήλες και… στολές χανούμισσας) είχαν κατεβάσει ρολά. Eβραίοι κάθε ηλικίας επέστρεφαν αμίλητοι από το Δυτικό Τείχος (ή Τείχος των Δακρύων), τον ιερότερο τόπο προσκυνήματός τους. Μια παρέα Ελλήνων μοιράζονταν τις εντυπώσεις τους από τον Ναό της Αναστάσεως και το Ιερό Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου, που εκείνες τις μέρες είχε δοθεί ξανά στους πιστούς, έπειτα από πολύμηνες εργασίες αναστήλωσης, συντήρησης και αποκατάστασης. Ενα ζευγάρι Ιταλών προσπαθούσαν να βρουν στον χάρτη την Οδό του Μαρτυρίου του Ιησού. Και τρεις ηλικιωμένες μαντιλοφορούσες Ρωσίδες ρωτούσαν πού βρίσκεται ο χώρος όπου θεωρείται ότι έγινε ο Μυστικός Δείπνος…
Συνεχίζοντας τον περίπατό μου στα στενά δρομάκια γύρω από το ελληνορθόδοξο πατριαρχείο, σε ένα ξέφωτο ανάμεσα στα πέτρινα κτίρια, έπεσα πάνω σε ένα υπαίθριο πάρτι! Καμιά τριανταριά τινέιτζερ, αγόρια και κορίτσια, χόρευαν παθιασμένα… στο αθόρυβο. Με ασύρματα ακουστικά στα αυτιά, άκουγαν τα τραγούδια που επέλεγε ο DJ και συναγωνίζονταν σε εντυπωσιακές χορευτικές φιγούρες. Μουσική δεν ακουγόταν. Μόνο τα πόδια τους που χτυπούσαν με δύναμη πάνω στο καλντερίμι.
Τα δύο πρόσωπα της Ιερουσαλήμ δίπλα-δίπλα. Από τη μια, το βαρύ θρησκευτικό φορτίο που φέρει εδώ και αιώνες, ως ιερή πόλη για τις τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες: τον ιουδαϊσμό, τον ισλαμισμό και τον χριστιανισμό. Κι από την άλλη, το σήμερα, με τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες του. Παρόντα και τα δύο· ο επισκέπτης τα αντιλαμβάνεται από την πρώτη στιγμή που θα φτάσει εδώ – και δεν χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος δέκτης. Η κατάνυξη, η παράδοση και ο συντηρητισμός πορεύονται μαζί με το εμπόριο, την εξέλιξη, το mainstream, χωρίς το ένα να αναιρεί ή να υποβαθμίζει το άλλο. Η Ιερουσαλήμ ανέκαθεν ήταν και παραμένει ένα σταυροδρόμι λαών, θρησκειών και πολιτισμών.
Φεύγοντας από την Παλιά Πόλη, με το που πέρασα την πύλη της Γιάφας, αποφάσισα να μην προχωρήσω ακολουθώντας τα τείχη, αλλά να κατεβώ τα σκαλάκια και να διασχίσω τη Mamilla Avenue. Πρόκειται για έναν από τους πιο πολυσύχναστους πεζοδρόμους της σύγχρονης πόλης. Με καλαίσθητα μεταλλικά γλυπτά «σπαρμένα» εδώ κι εκεί, με γκαλερί, πανάκριβα καταστήματα ρούχων, κοσμημάτων και καλλυντικών, καφέ, αλλά και μπαρ και εστιατόρια όπου μπορεί κανείς να απολαύσει fusion κουζίνα, με στοιχεία τοπικά αλλά και από τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο. Ενας ορθόδοξος Εβραίος, με την κιθάρα του, τραγουδούσε το «Hotel California» των Eagles. Αυτή είναι η Ιερουσαλήμ.
ΥΓ. 1 «Μα, καλά, δεν φοβήθηκες καθόλου;» με ρώτησαν αρκετοί φίλοι όταν έμαθαν ότι είχα ταξιδέψει στην Ιερουσαλήμ. Ειλικρινά, όχι. Βέβαια, τα μέτρα ασφαλείας είναι δρακόντεια. Ενστολοι αστυνομικοί και στρατιώτες (αλλά και πάρα πολλοί με πολιτικά) περιπολούν στους δρόμους, βρίσκονται έξω από τις εκκλησίες και τα μοναστήρια όλων των δογμάτων – παντού!
ΥΓ. 2 «Αχ, Ατούνα…» («Αχ, Αθήνα…»), αναστέναξε με νοσταλγία ένας ταξιτζής μόλις άκουσε ότι είμαι Ελληνίδα. Και άρχισε να μου αραδιάζει όλες τις ελληνικές λέξεις που θυμόταν: «πιτσιρίκα», «καλημέρα», «άντε, βρε», «χωριάτικη», «φέτα». Οι Ισραηλινοί λατρεύουν τη χώρα μας. Και ειδικότερα τη μουσική μας.
Τι να δείτε, τι να δοκιμάσετε
• Την Παλιά Πόλη, που βρίσκεται μέσα σε τείχη. Χωρίζεται σε τέσσερις συνοικίες: τη μουσουλμανική, την εβραϊκή, τη χριστιανική και την αρμένικη. Η σκεπαστή αγορά της έχει υπέροχη ατμόσφαιρα Ανατολής.
• Toν Ναό της Αναστάσεως. Στην πραγματικότητα αποτελεί σύμπλεγμα μικρότερων ναών και παρεκκλησίων τα οποία «ενσωμάτωσε». Ο αρχικός ναός εγκαινιάστηκε το 326 μ.Χ. από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο.
• Το Δυτικό Τείχος, δηλαδή ό,τι απέμεινε από εκείνο που περιέβαλλε τον μνημειώδη ναό τον οποίο έχτισε ο βασιλιάς Ηρώδης. Στην ίδια τοποθεσία όπου έστεκε ο περίφημος ναός του βασιλιά Σολομώντα.
• Υπολογίστε τον χρόνο που θα αφιερώσετε για μια περιήγηση (με αυτοκίνητο, κατά προτίμηση) στη σύγχρονη πόλη, με τα υπερσύγχρονα κτίρια, τα ολάνθιστα αυτή την εποχή πάρκα και τις μεγάλες πλατείες.
• Από τα εστιατόρια του τελευταίου ορόφου των τριών πιο πολυτελών ξενοδοχείων της πόλης (King David, Mamilla και Notre Dame), η θέα θα σας κόψει την ανάσα.
• Οσο για το φαγητό; Η Ιερουσαλήμ αγαπάει πολύ τα θαλασσινά, τις κάθε λογής πίτες, τους χουρμάδες, το χούμους και τα φαλάφελ, τις σαλάτες. Αλλά και τον χαλβά, τον οποίο θα βρείτε σε δεκάδες γεύσεις: από καφέ και πορτοκάλι μέχρι τσίλι!