Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα ήταν η… ανάποδη οδήγηση, καθώς μπαίναμε στο λεωφορειάκι που θα μας πήγαινε από το αεροδρόμιο της Πάφου στη Λευκωσία. Προφανώς, αυτό το έχουμε ξαναδεί στα αλλεπάλληλα ταξίδια στη Βρετανία, αλλά εκεί δεν μιλούν ελληνικά… Είναι παράξενο να βρίσκεσαι σε μια χώρα όπου μιλούν τη γλώσσα σου, αλλά οδηγούν αλλιώς. Μικρό το κακό, θα μου πείτε, αλλά παίζει παράξενα παιχνίδια το μυαλό, όταν έχει να κάνει με τη γλώσσα στην οποία σκέφτεσαι και επικοινωνείς – δεν νιώθεις ότι είσαι στο εξωτερικό. Ή μήπως είσαι; Η Λευκωσία είναι και δεν είναι εξωτερικό σε σχέση με την Ελλάδα. Η καθημερινή οργάνωση της κυπριακής πρωτεύουσας, ο τρόπος που ζουν οι Λευκωσιάτες (και γενικά οι Κύπριοι), η δημόσια αρχιτεκτονική, που έχει στραμμένο το βλέμμα στο μεγαλεπήβολον της Δύσης, και η καθαριότητα σε «απομακρύνουν» από την Ελλάδα. Μέχρι που γνωρίζεις καλύτερα τους Κυπρίους, τους ακούς να μιλούν τραγουδιστά, να κάνουν κινήσεις με τα χέρια, να υψώνουν τον τόνο της φωνής τους και σκέφτεσαι ότι, ναι, δύο κράτη-ένα έθνος…
Και δεν είναι μόνον αυτό. Οι ανοιχτές αγορές, ο τρόπος διασκέδασης, τα εγκαταλελειμμένα κτίσματα, ο καιρός, το έξω καρδιά είναι στοιχεία οικεία στον Ελλαδίτη. Eως τη στιγμή που θα διασχίσεις τον εμπορικό πεζόδρομο Λήδρας – Ονασαγόρου και ξαφνικά θα έρθεις αντιμέτωπος με το checkpoint της τουρκοκυπριακής πλευράς. Τι παράξενο, εκεί που περπατάς ελεύθερος στη γεμάτη χαρούμενη ένταση περιοχή, να σου εμφανιστούν ένστολοι, σχεδόν στη μέση του δρόμου, που σου ζητούν τα χαρτιά σου για να συνεχίσεις τη βόλτα σου. Είναι σαν να μπαίνεις σε μιαν άλλη ζώνη, σαν να επεμβαίνει κάποιος στην ελευθερία σου. Δεν θέλω καν να φανταστώ το εύρος των συναισθημάτων των Κυπρίων· ό,τι και να φανταστούμε θα είναι λίγο, ελάχιστο.
Το checkpoint, όμως, είναι η επίμονη υπενθύμιση ότι οι δύο κοινότητες είναι υποχρεωμένες να τα βρουν. Δεν το κατάφεραν με το σχέδιο Ανάν. Είναι ώρα να τα βρουν, έστω και την ύστατη αυτή στιγμή. Για τη χαρά της ελευθερίας – όλων.