«Ρασία και νερά» αναζητούσαν στους νέους τόπους όπου οδηγήθηκαν οι Πόντιοι πρόσφυγες το 1922. «Ρασία» είναι τα βουνά. Χρειάζονταν ξυλεία και νερά για να ποτίζονται οι καλλιέργειες. 8 χωριά επισκεφτήκαμε, 8 χωριά ποντιακά της Μακεδονίας – ένα μοναδικό οδοιπορικό από τη δημοσιογραφική ομάδα του Γαστρονόμου, για το τεύχος Οκτωβρίου που κυκλοφορεί την Κυριακή 11/10.
Χαμηλοί όγκοι, χέρσα πεδινά, σπίτια διάσπαρτα και κοινότητες με παλμό. Φροντίζουν γι’ αυτό δεκάδες πολιτιστικοί σύλλογοι. Σε κάθε σπίτι ξεχωρίζει το κίτρινο λάβαρο με τον μονοκέφαλο αετό, ενώ η ποντιακή λύρα μάς υποδέχεται είτε ως μνημείο στο έμπα και στις πλατείες των χωριών είτε στην αληθινή της διάσταση, στα χέρια κάποιου ντόπιου. Μας καλωσορίζουν με τραγούδια.
Μπαίνουμε στα σπίτια της τρίτης ή και της τέταρτης γενιάς όσων έφτασαν εδώ πριν από εκατό χρόνια και έχτισαν τις ζωές τους από την αρχή. Το μοτίβο της μεγάλης οικογένειας επαναλαμβάνεται σε κάθε μας στάση. Θρησκευόμενοι οι περισσότεροι, τηρούν τις νηστείες. Στα σπίτια όπου μπήκαμε ανήμερα του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) νήστευαν και το λάδι. Οι κυρίες έχουν το εικονοστάσι τους σε περίοπτη θέση και κρατούν το καντηλάκι τους αναμμένο δίπλα στα κουζινικά. Φωτογραφίες από χαρές και γιορτές, από τους γάμους των παιδιών και τις αποφοιτήσεις έχουν σε κορνίζες στους τοίχους και στα τραπέζια με τα κεντητά τραπεζομάντιλα. Οι μαρτυρίες δεν είναι όλες βιώματα, αλλά κυρίως οικογενειακές αναμνήσεις. Άνοιξαν τα κιτάπια με τις συνταγές, άνοιξαν τα άλμπουμ με τις φωτογραφίες, τα ντουλάπια με τα φυλλωτά τους και τα βάζα με τα στύπα (τουρσιά) και ξεδίπλωσαν τις αναμνήσεις, τα ήθη και τα έθιμα μια ζώσας παράδοσης απαράμιλλου γαστρονομικού ήθους.