Από το Κολοσσαίο μέχρι το Πάνθεον και από την Αψίδα του Τίτου μέχρι το Μαυσωλείο του Ανδριανού, δεν είναι τυχαίο που η Ρώμη αποκαλείται… η «Αιώνια Πόλη».
Τα επιβλητικά, κολοσσιαία κτίρια όχι μόνο έχουν αντέξει στον χρόνο, αλλά είναι κομμάτι και της ιστορίας της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ολόκληρη η πόλη χαρακτηρίστηκε ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO το 1980.
Ωστόσο τι ήταν αυτό που έκανε τα κτίρια της Ρώμης να επιβιώσουν για χιλιετίες;
Σύμφωνα με μία νέα μελέτη που στοχεύει να ρίξει φως στο μυστήριο της αντοχής των ρωμαϊκών κτιρίων, καθοριστικό ρόλο έπαιξαν τα υλικά κατασκευής.
Όπως αναφέρει το CNN το ρωμαϊκό σκυρόδεμα, σε πολλές περιπτώσεις, έχει αποδειχθεί ότι διαρκεί περισσότερο από το μπετόν που χρησιμοποιείται τώρα, καθώς το δεύτερο μπορεί να φθαρεί μέσα σε δεκαετίες.
Εκτός όμως από το σκυρόδεμα, οι επιστήμονες πίσω από αυτή τη νέα μελέτη λένε ότι ανακάλυψαν κι ένα μυστηριώδες συστατικό που επέτρεψε στους Ρωμαίους να κάνουν το δομικό τους υλικό τόσο ανθεκτικό και να δημιουργήσουν περίτεχνες κατασκευές σε δύσκολα σημεία, όπως αποβάθρες, υπονόμους και σεισμικές ζώνες.
Το στοιχείο που είχαν αγνοήσει οι ερευνητές
Για πολλά χρόνια, οι ερευνητές πίστευαν ότι η ηφαιστειακή τέφρα από την περιοχή Pozzuoli, στον κόλπο της Νάπολης, ήταν αυτό που έκανε το ρωμαϊκό σκυρόδεμα τόσο ισχυρό.
Αυτό το είδος τέφρας μεταφερόταν σε όλη την ρωμαϊκή αυτοκρατορία για να χρησιμοποιηθεί στις κατασκευές και περιγραφόταν ως βασικό συστατικό του σκυροδέματος σε λογαριασμούς αρχιτεκτόνων και ιστορικών της εποχής.
Ωστόσο τώρα οι ειδικοί τονίζουν πως ο τρόπος χρήσης του ασβέστη, όχι μόνο είχε αγνοηθεί στο παρελθόν, αλλά αποτέλεσε κι αυτό ένα πολύ σημαντικό συστατικό.
Η ομάδα μελέτης, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιταλία και την Ελβετία, ανέλυσε δείγματα σκυροδέματος ηλικίας 2.000 ετών, τα οποία ελήφθησαν από ένα τείχος της πόλης στον αρχαιολογικό χώρο του Privernum, στην κεντρική Ιταλία, και είναι παρόμοια σε σύνθεση με άλλα σκυροδέματα που βρέθηκαν σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Η ομάδα διαπίστωσε πως το μυστικό ήταν στον ασβέστη που χρησιμοποιούνταν, καθώς έδινε την ικανότητα στο σκυρόδεμα να «επουλώνει» τις ρωγμές με την πάροδο του χρόνου.
Προηγούμενες μελέτες δεν είχαν μελετήσει καν τον ασβέστη, καθώς θεωρούσαν πως είχε αναμειχθεί κατά λάθος ή ήταν κακής ποιότητας το μπετόν.
«Για μένα, οι αρχαίοι Ρωμαίοι (μηχανικοί) έκαναν όντως εξαιρετική δουλειά στην επιλογή και την επεξεργασία υλικών», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Admir Masic, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης. «Οι ειδικοί τότε έγραψαν ακριβείς συνταγές και τις επέβαλαν σε εργοτάξια (σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία)», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το νέο εύρημα θα μπορούσε να βοηθήσει να γίνει πιο βιώσιμη η κατασκευή του σημερινού σκυροδέματος. «Το σκυρόδεμα επέτρεψε στους Ρωμαίους να κάνουν μια αρχιτεκτονική επανάσταση», λέει ο ίδιος, προσθέτοντας πως «Οι Ρωμαίοι μπόρεσαν να δημιουργήσουν και να μετατρέψουν τις πόλεις σε κάτι ανεπανάληπτο. Αυτή η επανάσταση ουσιαστικά άλλαξε εντελώς τον τρόπο ζωής τους.
Μελέτη
Αναλυτικά, το σκυρόδεμα είναι ουσιαστικά μία πέτρα ή βράχος, που σχηματίζεται με την ανάμειξη του τσιμέντου κι ενός συνδετικού υλικού που συνήθως παρασκευάζεται από ασβεστόλιθο, νερό, άμμο και χαλίκια.
Με περαιτέρω μελέτη, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι ασβεστολιθικές μάζες προέκυψαν εξαιτίας της χρήσης ασβέστου (οξείδιο του ασβεστίου) – της πιο αντιδραστικής και επικίνδυνης ξηρής μορφής ασβεστόλιθου – κατά την ανάμιξη του σκυροδέματος.
Πρόσθετη ανάλυση του σκυροδέματος έδειξε πως ακόμη ένα μυστικό ήταν ότι το θέρμαναν. «Τα οφέλη της θερμής ανάμιξης των υλικών είναι διπλάσια», δήλωσε ο Masic και εξήγησε:
«Πρώτον, όταν το συνολικό σκυρόδεμα ζεσταίνεται σε υψηλές θερμοκρασίες, επιτρέπει χημείες που δεν είναι δυνατές αν χρησιμοποιούνταν μόνο σβησμένος ασβέστης και όχι (σ.σ. οξείδιο του ασβέστη). Δεύτερον, αυτή η αυξημένη θερμοκρασία μειώνει σημαντικά τους χρόνους σκλήρυνσης και πήξης, καθώς όλες οι αντιδράσεις επιταχύνονται κι έτσι το υλικό κατασκευάζεται πιο γρήγορα», πρόσθεσε.
Οι ερευνητές επισήμαναν επίσης ότι αυτή η δυνατότητα «επούλωσης» των ρωγμών θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την παραγωγή ενός πιο ανθεκτικού σκυροδέματος. Τέλος η μελέτη υποστηρίζει πως η παραγωγή ενός νέου τύπου σκυροδέματος θα μείωνε το αποτύπωμα άνθρακα του στο περιβάλλον, το οποίο αντιπροσωπεύει έως και το 8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Με πληροφορίες CNN