Υπήρχαν σχέδια για αγώνες στο Zandvoort (Zάντφόρτ) πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πρώτος αγώνας δρόμου διεξήχθη στις 3 Ιουνίου 1939. Ωστόσο, μόνιμη πίστα αγώνων δεν κατασκευάστηκε παρά μόνο μετά τον πόλεμο, αφού χρησιμοποιήθηκαν δρόμοι επικοινωνίας που κατασκεύασε ο γερμανικός στρατός κατοχής. Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, ο John Hugenholtz δεν μπορεί να πιστωθεί με το σχεδιασμό της πίστας του Zandvoort, αν και συμμετείχε ως πρόεδρος της Nederlandse Automobiel Ren Club (Ολλανδική Λέσχη Αγώνων Αυτοκινήτου) πριν γίνει ο πρώτος διευθυντής της πίστας το 1949. Αντ’ αυτού, ήταν ο νικητής του Le Mans το 1927, S. C. H. “Sammy” Davis, ο οποίος επιστρατεύτηκε ως σύμβουλος σχεδιασμού της πίστας τον Ιούλιο του 1946, αν και η χάραξη υπαγορεύτηκε εν μέρει από τους υπάρχοντες δρόμους.
Tο 1955 διεξήχθη ο πρώτος πραγματικός αγώνας της Formula 1 στο πλαίσιο του Πρωταθλήματος Οδηγών. Το Ολλανδικό Γκραν Πρι επέστρεψε το 1958 και παρέμεινε μόνιμος θεσμός στο ημερολόγιο της F1 (με εξαίρεση το 1972) μέχρι το 1985, όταν διεξήχθη για τελευταία φορά, έως ότου έρθει η ανακοίνωση ότι το πρωτάθλημα θα επιστρέψει στο Zandvoort για το 2020, μετά από 35 χρόνια διακοπής. Η πανδημία του Covid-19 επέκτεινε τα χρόνια της απουσίας σε τριάντα έξι.
«Πραγματικά γρήγορο», «αρκετά τρελό», «τρελό» και «old-school» (παλαιάς κοπής) ήταν οι λέξεις που χρησιμοποίησαν οι σημερινοί οδηγοί της F1 όταν κλήθηκαν να περιγράψουν την πίστα του Zandvoort, την οποία πολλοί από αυτούς, στις μέρες τους, αντιμετώπισαν στην κατηγορία junior. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι έχει μία κυματιστή διαμόρφωση με την ανάλογη αίσθηση που συνεπάγεται προσιδιάζοντας σε τρενάκι λούνα πάρκ. Η πίστα του Zandvoort ελίσσεται και ρέει μέσα στους αμμόλοφους. Και ενώ η πίστα εκσυγχρονίστηκε εγκαίρως για την επιστροφή της F1 το 2020-συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της γωνίας κλίσης στην περίφημη στροφή Tarzanbocht*, την πρώτη στροφή μετά την εκκίνηση σε 18 μοίρες ανάλογη αυτής της Indianapolis Motor Speedway-το Zandvoort θα παραμείνει μια απαιτητική και διασκεδαστική πίστα για τους οδηγούς.
Ο δέκατος τρίτος αγώνας της χρονιάς, ο χιλιοστός τεσσαρακοστός όγδοος (1048) σε απόλυτη αρίθμηση, διεξήχθη την Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2021 στην πίστα Zandvoort (Ζάντφόρτ) του ομώνυμου δήμου της Βόρειας Ολλανδίας. Είναι ένα από τα σημαντικότερα παραθαλάσσια θέρετρα των Κάτω Χωρών- διαθέτει μια μεγάλη αμμώδη παραλία. Συνορεύει με τους παράκτιους αμμόλοφους του Εθνικού Πάρκου Zuid-Kennemerland και τους αμμόλοφους της ύδρευσης του Άμστερνταμ. Το 2017, ο δήμος είχε πληθυσμό 16.954 κατοίκους. Ένα τμήμα της παραλίας για γυμνιστές αρχίζει περίπου 2 χιλιόμετρα νότια, εκτείνεται χιλιόμετρα πιο μακριά και διαθέτει έξι εστιατόρια.
Ένας τόπος αναψυχής του 19ου αιώνα
Το Zandvoort είναι γνωστό ότι υπήρχε το 1100, με την ονομασία Sandevoerde (συνδυασμός των λέξεων “sand” και “voorde”, που σημαίνει διάβαση- συγκρίνετέ το με το αγγλικό Sandford). Μέχρι το 1722 η περιοχή βρισκόταν υπό τον έλεγχο των λόρδων του Brederode. Το χωριό εξαρτιόταν από την αλιεία για πολλούς αιώνες μέχρι τον 19ο αιώνα, όταν άρχισε να μεταμορφώνεται σε παραθαλάσσιο θέρετρο, ακολουθώντας το πρότυπο παρόμοιων πόλεων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το 1828 εγκαινιάστηκε το πρώτο θέρετρο. Στη συνέχεια, πολλά αξιόλογα πρόσωπα θα επισκέπτονταν το Zandvoort, συμπεριλαμβανομένης της Ελισάβετ της Βαυαρίας το 1884 και το 1885. Στα μέσα του ίδιου αιώνα ξεκίνησε η καλλιέργεια πατάτας στους αμμόλοφους. Εν ολίγοις η πίστα φιλοξενείται σε ένα δεδηλωμένο τόπο αναψυχής του 19ου αιώνος, έμπλεο της ατμόσφαιρας ξενοιασιάς και ξεκούρασης που συνοδεύει τέτοιου είδους θέρετρα. Ο αγωνιστικός χώρος περιβάλλεται από άμμο και σουβάλες νερού ανασύροντας ανάλογα αισθήματα καλοκαιρινού βιώματος. Χρειάζεται προσοχή από μέρους των πιλότων να μην απορροφηθούν ψυχικά από την ανάμνηση του αισθήματος της ραστώνης γιατί μπορεί να αποβεί μοιραίο. Όχι μόνο για την επίδοση τους αλλά και για την σωματική τους ακεραιότητα.
H πίστα έχει μήκος 4,259 χιλιόμετρα, περιλαμβάνει 14 στροφές (turns) και ο αγώνας ολοκληρώνεται μετά από 72 γύρους (laps) αφού έχουν διανύσει οι πιλότοι και τα αυτοκίνητα τους, κυκλικώς, συνολικά 306,648 χιλιόμετρα. Το ρεκόρ πίστας περιμένει κάποιον από τους διεκδικητές να το κατακτήσει.
Στις κατατακτήριες κρίσεις του Σαββάτου ο Φερστάπεν ήρθε πρώτος με διαφορά 38 χιλιοστών του δευτερολέπτου αλλά την παράσταση έκλεψε ο δεύτερος Χάμιλτον. Η διένεξη ανάμεσα στον παγκόσμιο πρωταθλητή και το ανώνυμο φιλοθεάμον κοινό είχε ως αφορμή την επιθετική του οδήγηση, η οποία έβγαλε εκτός αγώνα τον διεκδικητή του τίτλου στο Silverstone. Η κίνηση αυτή πήρε διαστάσεις με τις δηλώσεις του Αλόνσο αφού πολλοί συμφώνησαν, σιωπηρώς, με τα λεγόμενα του:
“Η Formula 1 είναι υπόθεση των Βρετανών, όσοι δεν έχουν ως μητρική γλώσσα τα αγγλικά είναι παρακατιανοί. Απόδειξη ο τρόπος που χειρίστηκαν τα μέσα επικοινωνίας τη σχέση μου με τον Χάμιλτον τη χρονιά που πρωτοεμφανίστηκε, ως ομόσταυλος μου, το 2007”.
Ο Δαβίδ, ο Γολιάθ και το φιλοθεάμον κοινό
Το κοινό χρειάζεται ήρωες αλλά περισσότερο έχει ανάγκη από διαμάχες Δαβίδ και Γολιάθ ανεξαρτήτως των προσώπων και των εναλλαγών στις ταυτότητες τους. Κυρίως αποζητά αδικημένους για να αντέξει τη δική του προσωπική αφάνεια. Στην καθιερωμένη συνέντευξη μετά το τέλος των δοκιμών, ο Χάμιλτον χάιδεψε τα αυτιά των θεατών, λέγοντας ότι είναι πολύ ευχαριστημένος με έναν τέτοιο ανταγωνισμό μπροστά σε ένα τόσο ζωντανό κοινό. Οι μισοί κατήγοροι δέχτηκαν τα χάδια ανάσκελα, στην κοιλιά τους, γουργουρίζοντας. Το κοινό διχάστηκε και ο Χάμιλτον πήγε ικανοποιημένος για να ξεκουραστεί. Η Κυριακή θα είναι μία άλλη μέρα.
Στο καθαρά αγωνιστικό μέρος, εάν υποθέσουμε ότι ευσταθεί μία τέτοια πρόταση, ο Πέρεζ δεν κατάφερε να ξεπεράσει την δέκατη πέμπτη θέση και ο Νόρις την δέκατη. Ανεξήγητες αποτυχίες. Ο Γκαζλί κατετάγη στην τέταρτη θέση μπροστά από τις δύο Ferrari. Μία επιτυχία του Γάλλου που ίσως ευωδοθεί με μια καλή βαθμολόγηση στον αγώνα.
Στον κυριακάτικο αγώνα ο Πιέρ Γκαζλί τερμάτισε τέταρτος, στην ίδια θέση που ξεκίνησε, όπως και οι πέντε πρώτοι των δοκιμαστικών οι οποίοι ολοκλήρωσαν τον αγώνα στην αντίστοιχη κατάταξη. Εν ολίγοις δεν υπήρξαν εκπλήξεις. Όλα κύλησαν ομαλά. Η ομάδα της Mercedes έκανε μια συνεπή προσπάθεια να υπερκεράσει τον Ολλανδό αλλά ο Μπότας, παρόλο που παρέτεινε την πρώτη διαδρομή (stint) του με μαλακά ελαστικά έως τον τριακοστό δεύτερο γύρο με σκοπό να επιβραδύνει τον ρυθμό (pace) του Φερστάπεν και να δώσει την ευκαιρία στον Χάμιλτον να τον προσπεράσει, δεν τα κατάφερε. Ο οδηγός της Red Bull τον προσπέρασε με άνεση. Η δεύτερη προσπάθεια της γερμανικής ομάδας να εκμεταλλευτεί, στο άνοιγμα των είκοσι τριών δευτερολέπτων της δεύτερης αλλαγής ελαστικών που επιδίωξε στον 40/72 γύρο, μία πιθανή υπερκέραση για τον Χάμιλτον ή προσπέραση λόγω ταχύτερων ελαστικών – έβαλε μέση γόμα, ενώ ο Φερστάπεν σκληρή – ήταν αποτυχημένη επίσης.
Ο Χάμιλτον στην καθιερωμένη συνέντευξη δέχτηκε την ανωτερότητα της Red Bull, που παραμένει στην δεύτερη θέση της βαθμολογίας των κατασκευαστών, έχοντας όμως τον πρώτο οδηγό της μπροστά από τον Χάμιλτον μόνο κατά τρείς βαθμούς. Κι αυτό παρά την μικρόψυχη προσπάθεια του Μπότας να κάνει ταχύτερο γύρο λίγο πριν το τέλος του αγώνα και να στερήσει τον βαθμό από τον ομόσταυλό του και διεκδικητή του πρωταθλήματος. Ο επικεφαλής της Mercedes ενήργησε αποφασιστικά. Έβαλε τον Χάμιλτον στα pits για αλλαγή σε μαλακή γόμα και εκείνος πέτυχε τον ταχύτερο τελευταίο γύρο του αγώνα κερδίζοντας τον ένα βαθμό που πιθανόν να αποδειχτεί σημαντικός στην τελική έκβαση του πρωταθλήματος. Ο Μπότας από το νέο έτος θα αγωνίζεται στην Alfa Romeo και παρόλο που δήλωσε ότι θα είναι για πάντα ένα κομμάτι της Mercedes δεν φαίνεται να κατάλαβε ότι για να χαρίσεις ένα μέρος του εαυτού σου πρέπει πρώτα να το κατέχεις και κάτι τέτοιο προϋποθέτει να φέρεις πλήρως την αξιοπρέπεια σου. Ο δεύτερος οδηγός της αυστριακής ομάδας, ο Σέρτζιο Πέρεζ, ξεκινώντας από το pit lane κατάφερε να τερματίσει στην όγδοη θέση κομπάζοντας για το κατόρθωμά που του έδωσε τη θέση του δημοφιλέστερου οδηγού του αγώνα.
Για να είμαι δικός σας πρέπει να γίνετε δικοί μου
Όμως οι προτιμήσεις του κοινού που είναι απόρροια των απαιτήσεων μιας ετερόκλητης μάζας ανθρώπων με διαφορετικά κριτήρια και επιδιώξεις, είναι άξιες παρατηρήσεως και αναλύσεως, μάλλον ως παράδειγμα προς αποφυγήν εφόσον βασίζονται σε διαθέσεις κατευθυνόμενες είτε από στείρες ταυτίσεις με πρόσωπα και πράγματα, είτε από παιδιάστικες φαντασιώσεις. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός της αντιμετωπίσεως του ανωνύμου πλήθους από τον παγκόσμιο πρωταθλητή, ο οποίος και στις κατατακτήριες δοκιμές (qualifying) του Σαββάτου και μετά το τέλος του κυριακάτικου αγώνα φάνηκε να συντονίζει τη διάθεσή του με την επιτυχημένη, εκ μέρους του, χειραγώγηση αυτού του απρόσωπου πλήθους. Η μερική μεταστροφή της προτιμήσεως του κοινού που πέτυχε, του δημιούργησε χαρά και αισιοδοξία, αισθήματα θετικά για τη συνέχεια της μάχης του για τον τίτλο. Μάλιστα, φαίνεται πως όλη αυτή η κατάσταση τείνει να καταλήξει περισσότερο ωφέλιμη από τη σταθερότητα που προσφέρoυν σ’αυτόν η αλήπτρια του, Angela Cullen, η οικογένειά του, ή ομάδα καθώς και η υποτακτικότητα του Μπότας, παρά την μικροψυχία αυτού.
Ο Χάμιλτον φαίνεται να ζει και να κινείται βυθισμένος στις διαθέσεις του πλήθους. Η άφιξη του στην Ολλανδία, στην αρχή του τριημέρου, συνδυάστηκε με μία φορεσιά πορτοκαλί, στα ίδια χρώματα που ήταν ντυμένη η βασιλική σύζυγος στον αγώνα. Εκθείασε την ζωντάνια των ιθαγενών. Η επιτυχημένη μεταστροφή των αισθημάτων ενός μεγάλου μέρους αυτών δυναμώνει το κουράγιο του στην διεκδίκηση του τίτλου. Ο ίδιος είχε δηλώσει δύο αγώνες πριν, ότι οι αποδοκιμασίες τον χαλυβδώνουν. Όμως δεν πρέπει κάποιος να ξεγελαστεί νομίζοντας ότι αυτή είναι η πρόθεση ενός ανθρώπου που θέλει να σταθεί αντιμέτωπος στο πλήθος. Ο Χάμιλτον θέλει να τους κάνει ξανά δικούς του. Επιτυγχάνοντας την αποδοχή τους πλησιάζει στον στόχο του, τον οποίο θα αφιερώσει σ’αυτούς. Τότε θα γίνει ένα με αυτούς. We are one. Χωρίς διακρίσεις, ψυχή τε και σώματι.
Η ορθόδοξη χριστιανική δογματική έχει την τιμητική της. Ο προτεστάντης William Prince of Orange (Wilhelm Prince van Oraengien), o πρίγκιπας των Πορτοκαλί που απελευθέρωσε τις Κάτω Χώρες από τα δεσμά των καθολικών Ισπανών και που τόσο αισθαντικά εξύμνησε η τραγουδίστρια στην απονομή των επάθλων του κυριακάτικου αγώνα αποδίδοντας τον εθνικό ύμνο της χώρας της, μεταμορφώνεται στις συνειδήσεις των συμπατριωτών του σ’ένα αποπετρωμένο σύμβολο μιας άνευ διακρίσεων ισότητας. Είμαστε Ένα.
*Tarzanbocht είναι η πιο διάσημη στροφή της πίστας. Καθώς υπάρχει καμπύλη στη στροφή, παρέχει εξαιρετικές ευκαιρίες προσπέρασης. Είναι δυνατή η προσπέραση τόσο από την εξωτερική όσο και από την ευκολότερη εσωτερική λωρίδα. Αυτή η στροφή φέρεται να πήρε το όνομά της από έναν άνδρα που είχε το παρατσούκλι Ταρζάν και απαίτησε από τους υπευθύνους της πίστας για να εγκαταλείψει τον λαχανόκηπό του στους αμμόλοφους να δοθεί το παρανόμι του σε μια κοντινή στροφή. Φυσικά υπάρχουν πολλές διαφορετικές ιστορίες για τη γωνία Ταρζάν.