Ο αθηναϊκός Μεσοπόλεμος στα στενά του Γκύζη

Ο αθηναϊκός Μεσοπόλεμος στα στενά του Γκύζη

2' 35" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ε​​ίχα μπροστά μου ένα κτίριο που πριν από 80-85 χρόνια θα ήταν το καμάρι της γειτονιάς. Το κοιτούσα έτσι που ορθωνόταν περίκλειστο και σιωπηλό, με μια συγκρατημένη μεγαλοπρέπεια, με εκείνη την πατίνα του χρόνου που δίνει αξία σε άλλοτε συνήθεις μορφές. Με 16 ανοίγματα, παράθυρα και μπαλκονόπορτες, ήταν μια μικρή διώροφη πολυκατοικία, ή έστω μια τριπλοκατοικία, με, το δίχως άλλο, ηλιόλουστα διαμερίσματα. Οσο το παρατηρούσα διέκρινα όσα το έκαναν ξεχωριστό, εκεί, στη γωνία των οδών Παράσχου 77 και Ιωάννου Βαρβάκη.

Κυριακή μεσημέρι, στα στενά του Γκύζη, προσπαθούσα να φανταστώ αν όσα σπίτια είχα συναντήσει στον περίπατό μου είχαν μέλλον. Είχα αφήσει πίσω μου τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και περπατούσα σε δρόμους με βαθείς αθηναϊκούς συνειρμούς. Μου άρεσαν οι ονομασίες: Παράσχου, Λομβάρδου, Κουμανούδη, Γενναδίου, Βαρβάκη, Λύτρα, Δρόση…

Ανάκατα και διάσπαρτα έβλεπα τα παλιά σπίτια. Δρόμοι τακτοποιημένοι. Οι πολυκατοικίες του ’60 (Παράσχου και Κουμανούδη) έδειχναν και αυτές παλαιικές, ορισμένες αρχέγονα μοντέρνες, γερνούσαν και αυτές σε αυτούς τους δρόμους του Γκύζη.

Κατά ένα τρόπο που δύσκολα μπορούσα να ερμηνεύσω εκείνη τη στιγμή, ένιωσα ότι βρισκόμουν ανάμεσα σε επάλληλες στρώσεις του εικοστού αιώνα. Η προπολεμική πολυκατοικία στην Παράσχου 77, που είχε προκαλέσει την προσοχή μου, είχε μπαλκόνια μπάουχαους, το γωνιακό μάλιστα, σε μεγάλη προεξοχή. Πρόσεξα τις μετόπες στον πάνω όροφο, βαμμένες σε αχνό πράσινο χρώμα, που έκανε γλυκιά αντίθεση με τα μπορντό παραθυρόφυλλα, τα μαύρα αυστηρά κάγκελα και το φαιό του αρτιφισιέλ. Από την αυλόθυρα, στην Παράσχου (γιατί υπάρχει και άλλη εξώθυρα στη Βαρβάκη με το μαντεμένιο αρ ντεκό σχέδιο), μπορούσα να δω το εσωτερικό… τη σιδερένια σκάλα της στενόμακρης αυλής και σκόρπια ολόγυρα όσα είχαν εγκαταλειφθεί: ένα παλιό σεντούκι, μια πήλινη γλάστρα με γιρλάντα και ένα αναποδογυρισμένο κιβώτιο που μου φάνηκε γεμάτο με βιβλία. Ηταν σαν ένα σκηνικό αιφνίδιας φυγής. Ωστόσο, εξωτερικά, ανάσαινε κανείς μια γαλήνια σιγή.

Ολόγυρα στη γειτονιά, στεκόμουν κάθε τόσο για να εισπνεύσω αυτό που έδιναν τα παλιά σπίτια. Είδα μερικά. Στη Λεωνίδα Δρόση, με το όνομα του περίφημου γλύπτη, πολύ κοντά στην Αλεξάνδρας, στέκει κλειστό ένα από τα κομψά σπίτια. Πότε να χτίστηκε; Από τα ρομαντικά, εκλεκτικιστικά του κοσμήματα, και τη γλυπτική ημικυκλική στέψη του, έμοιαζε σαν ένα σπίτι του 1925 ή του 1928, βουτηγμένο ολόκληρο σε αποχρώσεις του πηλού. Τέτοια ήταν η θέρμη του… Μια γυναίκα περίμενε τις γάτες που ήταν οι μόνιμοι ένοικοι: ο κόκκινος ο μικρός και ο εμπριμέ ο μεγάλος. Ετσι μου είπε.

Τους είδα μετά, τον έναν πίσω από τον άλλον όταν είχα σταματήσει να δω ένα από τα πολλά αρ ντεκό και μοντέρνα σπίτια της δεκαετίας του ’30 στου Γκύζη. Είναι ένας θησαυρός. Στην Παράσχου 60, στάθηκα μπροστά σε μια ευπρεπισμένη διπλοκατοικία του Μεσοπολέμου, με μαντεμένια πόρτα και χρωματιστά μάρμαρα. Στην Ιωάννη Βαρβάκη 5, περιεργάστηκα μια ιδιαίτερη, κομψή αρ ντεκό είσοδο. Αν τη βλέπαμε στις Βρυξέλλες ή στο Τορίνο, θα τη φωτογραφίζαμε. Στη γειτονιά της Παράσχου και της Λομβάρδου, στα στενά υπάρχουν ακόμη δείγματα σπιτιών υψηλής αισθητικής. Συγκράτησα τις τρεις πόρτες στη σειρά στην Ιωάννη Βαρβάκη 11 και 13, το γωνιακό στην Κουμανούδη και Παράσχου με το στρογγυλό έρκερ, το μοντερνιστικό αριστούργημα Νικηφόρου Λύτρα και Παράσχου, την πόρτα στον αριθμό 50 της Παράσχου, αυστηρή, γεωμετρημένη στο ύφος ενός συνοικιακού μοντερνισμού. Θα επιστρέψω…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή