Να αποσπαστούν ή να μην αποσπαστούν; Ιδού η απορία και ο νέος διχασμός μας. Εξαρχής να δηλώσω ότι δεν είμαι αρχαιολόγος ή ειδικός στις μεταφορές αρχαίων αντικειμένων ή σε κάθε είδους μεταφορές για να απαντήσω στο ερώτημα. Μέχρι τώρα αυτό θα έπρεπε να θεωρείται λήξαν αλλά όχι, ας μην ξεχνάμε σε ποια χώρα ζούμε.
Με τον τρόπο που επανήλθε το θέμα «μετρό ή/και αρχαία» στο προσκήνιο φάνηκαν μερικές από τις παθογένειες της νοοτροπίας μας:
• Από το 2012 που ανακαλύφθηκαν οι αρχαιότητες στον σταθμό Βενιζέλου μια ολόκληρη πόλη δεν κατάφερε να βρει την ψυχραιμία να συζητήσει σοβαρά ένα θέμα που αφορά το μέλλον της και να έχει μία σταθερή και κοινή θέση που δεν θα αλλάζει ανάλογα με την εκάστοτε κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, οι «φορείς της πόλης» είναι έτοιμοι να αλληλοφαγωθούν με την πρώτη ευκαιρία, όπως έγινε πριν από λίγες μέρες.
• Το κράτος όχι μόνο δεν έχει συνέχεια αλλά δομές, θεσμοί και επιστημονικά όργανα χάνουν την αξιοπιστία τους. Το 2014 το ΚΑΣ γνωμοδότησε υπέρ της απόσπασης των αρχαιοτήτων, το 2017 άλλαξε γνώμη και τάχθηκε υπέρ της παραμονής τους στον σταθμό, ενώ σύντομα θα κληθεί να επανεξετάσει το θέμα. Κάθε φορά που συμβαίνει αυτό και αλλάζουν τα σχέδια στο μεγαλύτερο δημόσιο έργο της Θεσσαλονίκης, μια ολόκληρη πόλη ταλαιπωρείται, δημόσιοι πόροι χάνονται και ένα συγκοινωνιακό έργο μένει πίσω. Ως πότε ένα θέμα θα ανοίγει και θα κλείνει με τόση ευκολία;
• Το μετρό της Θεσσαλονίκης χρησιμοποιήθηκε κατά κύριο λόγο ως πολιτικό εργαλείο. Διαχρονικά υπουργοί, φορείς και Αρχές υποδέχθηκαν τους μετροπόντικες, γιόρτασαν το άνοιγμα κάθε σήραγγας, έκαναν βόλτα σε ακίνητους συρμούς και εγκαινίασαν εκδοτήρια εισιτηρίων χωρίς να υπάρχει μετρό.
Πριν από λίγες μέρες, στη συνέντευξη Τύπου της Λίνας Μενδώνη («Κ», 5/9/2019), σε σχετική ερώτηση για το μετρό Θεσσαλονίκης, η υπουργός Πολιτισμού δήλωνε ότι «επισήμως» το ΥΠΠΟ και το υπουργείο Υποδομών δεν είχαν κάποια «κρούση» και όταν έρθει το θέμα θα αντιμετωπιστεί. Δύο μέρες μετά ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ την επιστροφή στη λύση της απόσπασης και της επανατοποθέτησης, προλαμβάνοντας με έναν τρόπο και τη σχετική (μελλοντική) γνωμοδότηση του ΚΑΣ. Προφανώς οι εισηγήσεις που δόθηκαν στον πρωθυπουργό αναφέρουν τις εκτιμήσεις περί του κόστους, της διαδικασίας και του χρονοδιαγράμματος της νέας λύσης έναντι της παλαιάς. Δεν θα ήταν σκόπιμο να δημοσιοποιηθούν για να γίνει μια σύγκριση με διαφάνεια και ψυχραιμία;