Υπάρχουν δρόμοι στην Αθήνα, όχι μακριά από το κέντρο, που μοιάζουν πετρωμένοι στον χρόνο. Με σπίτια κλειστά, με λιγοστά αυτοκίνητα, δρόμοι ποτισμένοι από τη μυρωδιά της ακινησίας. Ενα τέτοιο δρόμο συνάντησα τις προάλλες. Και μου έκανε εντύπωση πόσο ξεχασμένος ήταν ο δρόμος αυτός, γιατί τον έβλεπα καθαρά από απέναντι, μόνο η Λένορμαν μας χώριζε. Βάδιζα στο Μεταξουργείο, είχα φτάσει από την οδό Κεραμέων στην οδό Κοδράτου, είχα περιεργαστεί όσα έχει αφήσει ο χρόνος, εκεί στα μικρά αδιέξοδα και τις εσοχές, όταν βγήκα στη Λένορμαν.
Η Λένορμαν και η Αχιλλέως, δύο άγαρμπα καρατομημένοι δρόμοι, ατμίζουν ακόμη παλιές ιστορίες. Εβλεπα από απέναντι τα εντόσθια ενός σπιτιού που είχε ρυμοτομηθεί και από εκείνο το σημείο ξεκινούσε η γοητευτική οδός Παιανιέων. Πέρασα τον δρόμο, αγνόησα τις μεγάλες ταχύτητες και τον θόρυβο της Λένορμαν, και άφησα να με καταπιεί αυτό το μικρό δρομάκι που όπως το είχα δει από μακριά έμοιαζε γεμάτο υποσχέσεις.
Στη σειρά στέκονταν τα σπίτια, μονώροφα και διώροφα και ήταν σαν να περπατούσα στη δεκαετία του ’50 πριν αρχίσουν οι πολυκατοικίες στο Μεταξουργείο. Αλλά ο δρόμος αυτός, η οδός Παιανιέων έμοιαζε να ζει σε ένα ξεχωριστό σύμπαν και δεν ήταν μόνο τα κλειστά σπίτια αλλά ήταν και τα παιδιά που έπαιζαν άφοβα μπάλα στον δρόμο. Ηταν παιδιά της γειτονιάς, και η γειτονιά ήταν λίγοι Ρομά που έμεναν όπως όπως σε δυο-τρία από τα σπίτια αυτά. Οι κύκλοι της ζωής μέσα στην Αθήνα άφηναν χαρακιές στο σώμα της μνήμης. Να, εδώ που έβγαινε αυτή η γυναίκα με τα δυο μωρά και από αυτό το εσωτερικό που μόλις πρόλαβα να το δω ξεχαρβαλωμένο, γεμάτο καρέκλες και χαρτόκουτα, ήταν κάποτε το σπιτικό μιας νοικοκυράς του Μεταξουργείου.
Αλλά η οδός Παιανιέων μου έδειχνε λίγο λίγο τα δώρα της καθώς περπατούσα μισομεθυσμένος σε αυτήν τη χώρα των ψευδαισθήσεων. Στη σειρά ήταν τα σπίτια. Μερικά ήταν απλά και ταπεινά, πόσο γλυκά όμως στέκονταν με πόση εντιμότητα και άλλα ήταν πιο αστικά, περίτεχνα, κάποια με δύο ορόφους. Το γκρεμισμένο στη γωνία με τη Λένορμαν είχε δύο ορόφους και μπορούσα να δω επί της Παιανιέων μια παραστάδα δωρικού ρυθμού που είχε διασωθεί. Αν σήκωνα το βλέμμα θα έβλεπα τα σπαράγματα από τα δωμάτια, ένας χάρτης μνήμης και αμνησίας. Αλλά ακριβώς δίπλα, στον αριθμό 4 της Παιανιέων υπήρχε αυτό το –προς πώληση– διώροφο της δεκαετίας του ’30 με τις δύο αρ ντεκό σιδερένιες πόρτες και το κεντρικό έρκερ στον όροφο. Ενα σπίτι λουσμένο στο φως, που θα μπορούσα να το είχα συναντήσει σε παρόδους της Πατησίων ή του Παγκρατίου.
Και λίγο πιο κάτω, σειρά τα σπίτια, αριστερά και δεξιά, μικρά σαν κουκλόσπιτα, χτισμένα στις αρχές του εικοστού αιώνα έως και πριν από τον πόλεμο, το καθένα μια εξώθυρα και δυο παράθυρα στον δρόμο, με αθέατες αυλές, άλλα κλειστά και άλλα μισάνοιχτα. Βάδιζα και ρουφούσα εικόνες μιας άλλης Αθήνας, υπαρκτής και αυτής, πολύ μακρινής σαν εικόνα αλλά να που έβλεπα την ύλη της, τις πέτρες και τους σοβάδες, αλλά να που ένιωθα και το πνεύμα της.
Και στον αριθμό 22 αυτής της ψευδαισθητικής οδού Παιανιέων, στέκεσαι μπροστά στο κομψό διώροφο σπίτι, με λεπτοκεντημένη σιδεριά για αυλόπορτα, αιθέρια λαϊκή μαστοριά. Και οι σοβάδες σε κοιτούν σε χρώμα μαρόν βαμμένοι, και τα διακοσμητικά γείσα τραβηγμένα σε χρώμα λευκό, με έναν αέρα αδιόρατου Jugendstil σε ένα σπίτι έντιμο και φιλόδοξο του αθηναϊκού εκλεκτικισμού. Μια μικρή οδός…