Το προπασχαλινό δώρο της Αθήνας ήταν ο περίπατός μου στην οδό Γεραιστού. Είναι ένας μικρός δρόμος στον λόφο Σκουζέ, μια παλαιά συνοικία, αστική, με πολλά παλιά σπίτια που δίνουν ακόμη μια ορισμένη ατμόσφαιρα. Κάθε φορά στον λόφο Σκουζέ, που στεφανώνεται από τον ναό του Αγίου Αιμιλιανού, ανοίγονται δρόμοι για σκέψη, κάθε φορά γεννιούνται νέες εικόνες, η γειτονιά αναβλύζει.
Αναρωτιέμαι πόσοι κάτοικοι της Αθήνας έχουν έρθει να περπατήσουν σε αυτά τα δρομάκια που ενώνουν τον Κολωνό και τα Σεπόλια. Νοητά προς τα πάνω θα έβρισκε κανείς την πλατεία Αττικής και πιο κάτω τον Σταθμό Λαρίσης… Είναι μια παλιά και γνήσια δεξαμενή της Αθήνας, συνοικία μοναδικής αθηναϊκότητας.
Αλλά η οδός Γεραιστού είναι από μόνη της ένα αξιοθέατο. Εχει και άλλα δρομάκια ωραία η περιοχή, όπως και πολλά σκόρπια σπίτια που θυμίζουν και άλλες παλιές γειτονιές. Κάποια σπίτια με μικρούς κήπους μού θύμισαν όψεις από τα παλιά Πατήσια, αλλά η οδός Γεραιστού έχει μια κλίμακα γλυκιά και επιπλέον είναι ένας δρόμος απρόσμενος, με μια εντυπωσιακή για τα μέτρα της Αθήνας συλλογή από παλιές εξώθυρες.
Η περιοχή γεννήθηκε στον Μεσοπόλεμο όταν ρυμοτομήθηκε και τα παλιά της σπίτια διατηρούν όλη εκείνη την αισθητική βεντάλια των νεωτερικών ρευμάτων που λείαναν τον εκλεκτικισμό και τον οδηγούσαν τρυφερά στα πρώτα σπαράγματα του μοντερνισμού μετά το 1930.
Στην οδό Γεραιστού νιώθει κανείς αυτό που συνέβαινε στις γειτονιές της Αθήνας μετά το 1922. Μεγάλη ανοικοδόμηση στα μικρά και μεγαλύτερα δρομάκια. Σπίτια μονώροφα τα πιο πολλά, με μια γκάμα από μοτίβα δανεισμένα από την αρ ντεκό και άλλα, παλαιότερα, στυλιστικά ρεύματα, προσαρμοσμένα όλα στο μέτρο και στο ηθικό εκτόπισμα της αθηναϊκής συνοικίας. Για όλα αυτά τα ποικιλόμορφα μοτίβα έχει μιλήσει ο Μάνος Μπίρης, τα έχει εντοπίσει ως κοίτασμα του αστικού πολιτισμού, όπως παλαιότερα ο Παύλος Μυλωνάς είχε αναγνωρίσει τη μοναδικότητα του λαϊκού νεοκλασικισμού.
Στη σειρά, λοιπόν, τα παλιά σπίτια στην οδό Γεραιστού, μερικά όμορφα συντηρημένα, άλλα όμως έρημα και μανταλωμένα. Αναρωτιέμαι ποια θα είναι η μοίρα αυτού του μοναδικού συνόλου… Τη Γεραιστού τη συναντάς είτε από την οδό Ευρίπου είτε από την οδό Βοσπόρου. Αν ανέβετε την Ευρίπου, στη γωνία θα δείτε ένα διώροφο του πρώιμου μοντερνισμού, χτισμένο πιθανώς γύρω στο 1935, με καμπύλη γωνία. Είναι επιβλητικό και λόγω της κλίσης του εδάφους. Αλλά περπατώντας στη Γεραιστού ξεχνάς την κίνηση και τον θόρυβο, εκεί όλα ησυχάζουν και το βλέμμα χαιρετά τη μια μετά την άλλη τις ωραίες εισόδους.
Στη γωνία με τη Βοσπόρου, μια κρυμμένη αυλή και μετά στη σειρά, στον αριθμό 2 μια ωραία μονοκατοικία, στον αριθμό 4 μια κομψή αρ ντεκό γκρίζα ξύλινη πόρτα με τον οβάλ φεγγίτη, στον αριθμό 3 μια εντυπωσιακή σιδερένια αρ ντεκό με μοτίβο «ανηρτημένης κουρτίνας» (όπως μας έχει μάθει ο αρχιτέκτων Νίκος Καβαδάς), στον αριθμό 7 γλυκύς συνδυασμός πράσινου – κίτρινου, στον αριθμό 9 κόκκινη πόρτα με οβάλ φεγγίτη, στο 11 και στο 13 δύο κλειστά σπίτια με απόλυτη αρμονία, θαυμάσια δείγματα συνοικιακής αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου.
Αλλά και πιο κάτω, και ολόγυρα, στην οδό Ελλησπόντου και στη μεγάλη οδό Ιωαννίνων, σώζονται θαυμάσια σπίτια. Η βαθιά Αθήνα, που διδάσκει ακόμη σε όσους επιθυμούν να διδάσκονται διά βίου.