«Το Δουργούτι μοιάζει με νησί άγονης γραμμής κοντά στο κέντρο της Αθήνας, που έχει τη δική του ιστορία, κοινωνία, πολεοδομία, ρυθμό, χρώμα, ησυχία σε σχέση με τη γύρω πολύβουη “ακτογραμμή”».
Αν δεν είστε από την περιοχή, μάλλον δεν έχετε ξανακούσει αυτό το όνομα και δεν αναγνωρίζετε την περιγραφή. Πρόκειται για το τμήμα του Νέου Κόσμου που κρύβεται πίσω από τη λεωφόρο Συγγρού (το πιο ανεπτυγμένο και κοσμοπολίτικο τμήμα της) και ώς τη λεωφόρο Λαγουμιτζή. Συνήθως το ενδιαφέρον σταματάει στη λεωφόρο Συγγρού και εξαφανίζονται από το βλέμμα οι εργατικές κατοικίες που χτίστηκαν επί Βενιζέλου, η αρμενική και μικρασιατική ιστορία, το σινεμά του Κούνδουρου της δεκαετίας του ’60, ο σύγχρονος πολυεθνικός χαρακτήρας της γειτονιάς. Φαίνεται σαν να μην υπάρχει ιστορία ή ταυτότητα κι αυτός ίσως να είναι ο λόγος για τον οποίο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων, πρόκειται για μια από τις λιγότερο επισκέψιμες περιοχές της Αθήνας.
Ομως, τώρα, μια καλλιτεχνική πρωτοβουλία φαίνεται να λειτουργεί σαν σπίθα που βάζει φωτιά στη λήθη και ξυπνάει τη γειτονιά. Ο σκηνοθέτης κ. Γιώργος Σαχίνης και η καλλιτεχνική ομάδα «Οχι παίζουμε», η οποία ασχολείται με τη σκηνική έρευνα εκτός του θεατρικού χώρου, ξεκίνησαν να μαζεύουν στοιχεία για το Δουργούτι και οργάνωσαν ένα ετήσιο πλάνο πολιτιστικών εκδηλώσεων με σκοπό να δημιουργήσουν μια παράσταση τον Ιούνιο του 2015. «Η έρευνά μας αρχικά αφορούσε την παράσταση που θα ανεβάσουμε τον επόμενο Ιούνιο, όμως στην πορεία συναντήσαμε πολλούς δραστήριους φορείς, οι οποίοι ήθελαν να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις. Πλέον λειτουργεί ως ομπρέλα», εξηγεί ο ίδιος. Η είδηση βρίσκεται στην ανταπόκριση που συνάντησαν, η οποία έφτασε να περιλαμβάνει το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Χαροκόπειο, το ΚΑΠΗ και τους πολιτιστικούς συλλόγους της γειτονιάς, την αρμενική κοινότητα και τη σύγχρονη αλβανική κοινότητα, ομάδες εθελοντών, σχολεία, τον Δήμο Αθηναίων και πολλούς άλλους, ώστε να συγκροτεί πλέον μια πλατφόρμα στην οποία συναντιούνται οι φορείς του Δουργουτίου. Για παράδειγμα, κανείς δεν περίμενε τη μαζική συμμετοχή στην προβολή της ταινίας του Νίκου Κούνδουρου «Μαγική πόλη», η οποία εκτυλίσσεται στο Δουργούτι, όμως η κεντρική πλατεία γέμισε. Η πλατφόρμα περιλαμβάνει πλέον ξεναγήσεις στην περιοχή, προβολές, θεατρικά εργαστήρια και βραδιές παραμυθιού, ενώ ταυτόχρονα γίνεται ιστορική και λαογραφική έρευνα, δημιουργείται το αρχείο της περιοχής και ντοκιμαντέρ.
Ο Δήμος Αθηναίων αγκάλιασε την πρωτοβουλία μέσω του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλησης και Νεολαίας, ο οποίος παρέχει τις απαραίτητες χωρικές και υλικοτεχνικές διευκολύνσεις για την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων του προγράμματος. «Είναι ο καλύτερος τρόπος να αναδειχτεί η γειτονιά», λέει η κ. Νέλλη Παπαχελά, πρόεδρος του ΟΠΑΝΔΑ. «Πέρυσι έγινε κάτι ανάλογο στο Μικρό Παρίσι, την πλατεία Καραϊσκάκη, όμως αυτό που γίνεται στον Νέο Κόσμο είναι πραγματικά μοναδικό. Εχει ανοίξει το πρόγραμμα και μπαίνουν όλοι οι φορείς της γειτονιάς. Υπάρχει η ανάγκη να αγαπήσουμε την πόλη μας, και εδώ είναι σαν να ξύπνησε αυτή η ανάγκη. Ελπίζουμε να λειτουργήσει πιλοτικά και για άλλες περιοχές», συνεχίζει η ίδια.
Από το 1955!
Κάπως έτσι το βλέπει και η κ. Αγνή Παπαχριστοδούλου, η οποία συμμετέχει στις δραστηριότητες εκ μέρους της ομάδας εθελοντών, μιας κοινωνικής πρωτοβουλίας που υπάρχει στη γειτονιά από το 1955! «Αρχικά μας ενδιέφερε η αναβίωση της ιστορίας του Δουργουτίου. Πρόκειται για μια γειτονιά με ιδιαίτερο χρώμα δίπλα στο κέντρο της Αθήνας», λέει η ίδια. «Η ομάδα εθελοντών δραστηριοποιείται με μια λέσχη ηλικιωμένων και ένα νηπιαγωγείο από την εποχή που ακόμα υπήρχε εδώ παραγκούπολη. Σήμερα υπάρχουν οικογένειες στην περιοχή που δεν μπορούν να συντηρηθούν. Και μόνο το γεγονός ότι ερχόμαστε κοντά και γνωριζόμαστε με άλλους φορείς θα βοηθήσει να αλ-ληλοϋποστηριχθούμε στο έργο που πρέπει να γίνει στη γειτονιά», συνεχίζει η ίδια.
«Οι ανταλλαγές είναι πλέον στην ημερήσια διάταξη. Πηγαίνουμε στη θεατρική ομάδα του ΚΑΠΗ και συνεργαζόμαστε μαζί τους. Οι μαθητές βοηθούν την ομάδα εθελοντών και ταυτόχρονα συντελείται μια ανασύσταση της ταυτότητας και της εικόνας της γειτονιάς», λέει ο κ. Σαχίνης.