Η ανακοίνωση από την πλευρά του Christophe Najdovski, αντιδημάρχου της πόλης για τις μεταφορές, πως το Παρίσι έχει βάλει ως στόχο να γίνει «η πόλη του ποδηλάτου» ώς το 2020, ήρθε να ξαφνιάσει ευχάριστα όσους ενδιαφέρονται για το μέλλον των ευρωπαϊκών πόλεων.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το σημαντικότερο που έχει να επιδείξει το Παρίσι στον τομέα της ανάπτυξης και προώθησης του ποδηλάτου στην πόλη είναι το Velib. Το γνωστό σε όλους σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων, που ουσιαστικά άνοιξε τον δρόμο και στα υπόλοιπα συστήματα στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Χρειάστηκε όμως να περάσει πάνω από μία δεκαετία και να ξεπεραστούν πολλές «παιδικές ασθένειες» για να φτάσει το Velib να έχει πάνω από 280.000 εγγεγραμμένους χρήστες για το 2014! Αριθμός πραγματικά εντυπωσιακός και ταυτόχρονα ενδεικτικός για τη δυναμική του ποδηλάτου στην πόλη. Αξίζει να αναφερθεί ότι περίπου 650.000 διαδρομές τον χρόνο γίνονται με τα ποδήλατα του Velib στην πόλη.
Από την άλλη, το Παρίσι βασανίζεται κι εκείνο από τα προβλήματα των σύγχρονων μεγαλουπόλεων: μόλυνση, θόρυβος, μποτιλιαρίσματα, υψηλές ταχύτητες κίνησης των οχημάτων που αποτελούν κίνδυνο για πεζούς και ποδηλάτες.
Χρειαζόταν λοιπόν μια γενναία δήμαρχος για να προσθέσει το… 1+1 και να καταλήξει σε μία τολμηρή αλλά απολύτως λογική πρόταση: την επένδυση περίπου 150 εκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να διπλασιαστούν οι ποδηλατόδρομοι στην πόλη, με απώτερο στόχο το Παρίσι να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Ποδηλάτου ώς το 2020.
Παρουσιάζοντας τα αναλυτικά και συγκεκριμένα τους πλάνα, η ομάδα της κ. Hidalgo επικεντρώθηκε στο πώς, με την παραπάνω επένδυση, ο αριθμός των διαδρομών που θα πραγματοποιούνται καθημερινά στην πόλη με το ποδήλατο θα αυξηθεί από το περίπου 5% που είναι σήμερα στο 15% ώς το 2020. Προσέξτε σε αυτό το σημείο οι «φανατικοί» του αυτοκινήτου: το υπόλοιπο 85% δηλαδή θα γίνεται και πάλι με αυτοκίνητο και δημόσια συγκοινωνία, άρα δεν… κινδυνεύετε. Το αντίθετο μάλιστα. Με περίπου το 15% των μετακινήσεων να γίνονται με ποδήλατο -από εκείνους που το επιθυμούν, ναι, υπάρχουν και τέτοιοι- θα διευκολυνθεί και η κίνηση του υπόλοιπου 85%. Να λοιπόν γιατί το ποδήλατο είναι καλό για όλους!
Για να επιτευχθεί λοιπόν το παραπάνω σχέδιο, θα υλοποιηθούν περίπου 80 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων διπλής κυκλοφορίας, οι οποίοι θα εκτείνονται παράλληλα με τις μεγάλες οδικές αρτηρίες και θα τέμνουν την πόλη από τα ανατολικά ώς τα δυτικά και από τον βορρά ώς τον νότο.
Παράλληλα με τον κεντρικό αυτό άξονα, θα δημιουργηθούν νέες διαδρομές και θα επεκταθούν οι ήδη υπάρχουσες ώστε το συνολικό μήκος των ποδηλατόδρομων της πόλης να φτάσει συνολικά τα 1.400 χιλιόμετρα.
Είναι προφανές πως οι αποφάσεις αυτές είναι αποτέλεσμα καθαρά ορθολογιστικής σκέψης, σχεδιασμού και προγραμματισμού και δεν έχουν ληφθεί για να εξυπηρετήσουν μια… μικρή μερίδα εναλλακτικών πολιτών. Είναι το σχέδιο της πόλης για ανάπτυξη και όχι «χατίρι» στους «ποδηλάτες»…
Διότι ο μόνος οικονομικός και πρακτικός τρόπος για να αναπτυχθούν οι πόλεις, να ξεπεράσουν τα προβλήματα που σε μεγάλο βαθμό έχει προκαλέσει η υπερβολική χρήση του αυτοκινήτου, ειδικά στις μικρές αποστάσεις (μικρότερες των 5 χιλιομέτρων), είναι να δημιουργηθούν οι υποδομές για εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης των πολιτών. Και αυτός είναι το περπάτημα, το ποδήλατο και οι δημόσιες συγκοινωνίες.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός πως, σχολιάζοντας το θέμα, η εφημερίδα Le Figaro έγραψε: «Με αυτό το πρότζεκτ μπορεί να κερδηθεί η μάχη ενάντια στη μόλυνση και το φαινόμενο του θερμοκηπίου». Γιατί, παρόλο που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες ώστε να μειωθεί η μόλυνση στη γαλλική πρωτεύουσα, τον περασμένο μήνα, για δεύτερη φορά μέσα σ’ ένα χρόνο, χρειάστηκε να εφαρμοστεί το μέτρο της εκ περιτροπής κυκλοφορίας των αυτοκινήτων.
Τα όρια ταχύτητας
Βασικός πυλώνας ανάπτυξης του προγράμματος είναι και η ασφάλεια των χρηστών ποδηλάτου. Διότι πολλοί είναι πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν το ποδήλατό τους αντί για το αυτοκίνητο, αλλά δεν αισθάνονται ασφαλείς σε πόλεις όπως το Παρίσι ή η Αθήνα. Τα μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση των ορίων ταχύτητας στα 30 km/h στους μικρούς δρόμους και τις γειτονιές και στα 50km/h στις μεγαλύτερες αρτηρίες. Και όταν λέμε για μείωση των ορίων, εννοούμε φυσικά και… αστυνόμευση των μέτρων, όχι απλή ανακοίνωσή τους!
«Πιστεύουμε πως οι πολίτες θέλουν να κάνουν το επόμενο βήμα αλλά φοβούνται», δήλωσε ο κ. Najdovski. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, παράλληλα με τις μειώσεις των ορίων ταχύτητας δημιουργούνται και ξεχωριστές λωρίδες κυκλοφορίας για ποδήλατα.
Ποδήλατο και τουρισμός
Η απόφαση για τη λήψη των παραπάνω μέτρων λαμβάνεται τώρα που το Παρίσι αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο. Και η διευκόλυνση της μετακίνησης των επισκεπτών της πόλης αποτελεί πρωταρχικό στόχο της δημοτικής αρχής.
Παράλληλα με τα παραπάνω και με το Velib να βρίσκεται στην πιο επιτυχημένη φάση της πορείας του, οι υπεύθυνοι ετοιμάζονται να προτείνουν ένα παράλληλο σύστημα κοινόχρηστων ηλεκτρικών ποδηλάτων για εκείνους που θέλουν να κάνουν μεγαλύτερες αποστάσεις ή να κινηθούν σε δρόμους με ανηφόρες.
Δεν έχει νόημα να κάνουμε για μία ακόμη φορά συγκρίσεις του τύπου «γιατί αυτοί και όχι εμείς;». Αυτό που λείπει στην Ελλάδα δεν είναι τίποτα περισσότερο από την κατανόηση του προβλήματος. Κι αν κατανοήσουμε το πρόβλημα, η λύση είναι… μονόδρομος.
Ή, καλύτερα, διπλής κατεύθυνσης ποδηλατόδρομος, όπως και στο Παρίσι!