Το όνομα του Κωνσταντίνου Δοξιάδη έχει δυναμική. Δεν δημιουργεί απλώς συνειρμούς προς τα πίσω, προς το έργο του και την εποχή του, αλλά γεννά και σκέψη για το μέλλον. Είναι ένα φαινόμενο. Πρόσφατα, το βιβλίο του Δημήτρη Φιλιππίδη «Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης 1913-1975. Αναφορά στον Ιππόδαμο» (εκδ. Μέλισσα) επανασυσπείρωσε το δημόσιο βλέμμα στην προσωπικότητα αυτού του πολύπλευρου και χαρισματικού ανθρώπου που έκανε πολλά και έβλεπε μακριά.
Στο Αρχείο Δοξιάδη, που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη, γίνεται μια υποδειγματική και εις βάθος δουλειά. «Για την περίοδο 2002-2012 έχουμε στο αρχείο τέσσερις διατριβές για τον Δοξιάδη ή τα έργα του. Τη δεδομένη στιγμή γνωρίζω ότι εκπονούνται έξι διατριβές για τον Κ. Α. Δοξιάδη και τα έργα του Doxiadis Associates, μία στο ΕΜΠ και οι υπόλοιπες σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, από ερευνητές που έχουν δουλέψει ή δουλεύουν στο Αρχείο Δοξιάδη. Γενικά όμως υπάρχουν αναφορές στον Δοξιάδη σε περισσότερες εργασίες», μας λέει η κυρία Γιώτα Παυλίδου, βιβλιοθηκονόμος – αρχειονόμος και υπεύθυνη του Αρχείου Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη.
Αυτή η κινητικότητα αποτυπώνεται και στην αύξηση των ερευνητών επισκεπτών στο αρχείο. Το 2004 μόνο έξι ερευνητές είχαν επισκεφθεί το Αρχείο Δοξιάδη, ενώ δέκα χρόνια μετά, το 2014, οι ερευνητές που ήρθαν στο αρχείο ήταν 44. «Το 2015 έχουμε μέχρι στιγμής 37 ερευνητές που έχουν επισκεφθεί το αρχείο», λέει η κ. Παυλίδου. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και για διάφορους λόγους, έχουν αυξηθεί το ενδιαφέρον και η περιέργεια γύρω από το έργο και τη σκέψη του Δοξιάδη.
Η πρόσφατη αναμόρφωση της Σχολής Δοξιάδη στους πρόποδες του Λυκαβηττού στο πρότυπο συγκρότημα κατοικιών One Athens έτυχε μεγάλης δημοσιότητας και προκάλεσε νέο κύμα προβληματισμού για την «κληρονομιά» του Δοξιάδη. Ορόσημο, όμως, ήταν η μεγάλη έκθεση που διοργανώθηκε το 2006-2007 στο Μουσείο Μπενάκη όπως και η διεθνής συνάντηση που διοργάνωσε το Αρχείο Δοξιάδη, γεγονότα που έπειτα από πολλά χρόνια έφεραν στο προσκήνιο και πάλι τους βασικούς άξονες που ήταν ακόμη επίκαιροι. Στο συνέδριο εκείνης της περιόδου «Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης και το έργο του» είχε οργανωθεί σε νέα βάση η κριτική σκέψη για τη μελλοντική ανάπτυξη του ενδιαφέροντος.
Τα στατιστικά στοιχεία που δίνει το αρχείο πιστοποιούν την «επιστροφή» του Κ. Α. Δοξιάδη στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. «Από τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει για την περίοδο 2000-2015, προκύπτουν 98 δημοσιεύσεις – άρθρα (συμπεριλαμβάνονται άρθρα εφημερίδων κυρίως από τον ελληνικό Τύπο) και βιβλία για τον Κ. Α. Δοξιάδη και τα έργα του Γραφείου Δοξιάδη (DA) ή με σημαντικές αναφορές σε αυτόν και τα έργα», επισημαίνει η κ. Παυλίδου.
Γύρω από τον Δοξιάδη έχει καλλιεργηθεί μια μυθολογία που εν πολλοίς λειτουργεί σαν υλικό ανάφλεξης. Οι απόφοιτοι της σχολής και οι συνεργάτες του γραφείου, οι επαγγελματίες που τον γνώρισαν και οι επίγονοί τους, οι διεθνείς σχέσεις και ο κοσμοπολιτισμός, που ήταν στη μορφή του διεθνούς προβληματισμού και της εφαρμοσμένης καινοτομίας, δημιούργησαν με την πάροδο του χρόνου την «κουλτούρα» Δοξιάδη. Τα τελευταία χρόνια, η ανανέωση του ενδιαφέροντος εκτείνεται και περιλαμβάνει μια νέα γενιά φοιτητών, αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων και εν γένει ερευνητών που ελκύονται από το φωτεινό και δυναμικό όραμα του Δοξιάδη, που σε αντίστιξη με τη σημερινή στασιμότητα αποκαλύπτεται ιδιαίτερα σύνθετο και ερεθιστικό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο το κτίριο της Σχολής Δοξιάδη, στην οδό Στρατιωτικού Συνδέσμου, έχει προκαλέσει τρεις εργασίες, «αλλά είναι σταθερά ένα από τα έργα της Ελλάδας που μελετούν οι ερευνητές ως χαρακτηριστικό έργο Δοξιάδη, μαζί με το Απολλώνιο στο Πόρτο Ράφτη και τα Ασπρα Σπίτια στη Βοιωτία», μας πληροφορεί η κ. Παυλίδου. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα εργαστήρια που οργάνωσε το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου στα Χανιά, η αρχιτεκτονική πλατφόρμα Ctrl_Space Lab και η Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Κρήτης για τα Ασπρα Σπίτια τον Ιανουάριο και τον Απρίλιο του 2015 και τον περασμένο Ιούλιο με τίτλο Digital Doxiadis – Parametric thinking for human settlements».
Eπιπλέον, είναι σημαντικό το γεγονός ότι η αύξηση του ερευνητικού ενδιαφέροντος κληροδοτεί και νέες προσεγγίσεις. «Προκύπτουν στοιχεία από την έρευνα όλο και περισσότερων ερευνητών. Τα ευρήματα καταγράφονται στο αρχείο για τη βοήθεια μελλοντικών ερευνητών. Τελευταία, το αρχείο δέχεται δωρεές υλικού από ανθρώπους που δούλεψαν στο Doxiadis Associates ή τους συγγενείς τους. Συχνά σε αυτό το υλικό βρίσκουμε ντοκουμέντα που δεν είχαμε στο αρχείο». Το ταξίδι συνεχίζεται.