Ούτε μία ούτε δύο ούτε τρεις… Δεκατέσσερις (!) ελληνικές πόλεις υπέβαλαν φάκελο διεκδικώντας το χρίσμα υποψηφιότητας για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα (Π.Π.) του 2021. Βόλος, Σαλαμίνα, Πειραιάς, Μεσολόγγι, Σάμος, Λέσβος, Κέρκυρα, Δελφοί, Ελευσίνα, Λάρισα, Ρόδος, Ιωάννινα, Τρίπολη, Καλαμάτα είναι οι πόλεις που τελικά κατέθεσαν τον 80 σελίδων φάκελο στο υπουργείο Πολιτισμού, μέσω του οποίου οι υποψηφιότητες θα φθάσουν στην αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε. Κάποιες από τις υποψήφιες πόλεις εργάστηκαν για πολύ καιρό και μεθοδικά για να φτιάξουν έναν όσο το δυνατόν αρτιότερο φάκελο μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής του (Ελευσίνα, Λάρισα, Ρόδος, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Τρίπολη κ.ά.). Κάποιες άλλες μπήκαν στην κούρσα λίγο αργότερα.
Ολες, όπως είναι φυσικό, προσδοκούν το κύρος που θα τους προσδώσει το χρίσμα, αλλά και τις δυνατότητες ανάπτυξης που θα ακολουθήσουν, κι όχι, ασφαλώς, μόνο το 1,5 εκατ. ευρώ που θα δώσει η Ε.Ε. στην πόλη που θα πάρει το χρίσμα (στο τέλος του 2016). Και όπως μας διαφωτίζει η σκηνοθέτις Νικαίτη Κοντούρη, καλλιτεχνική διευθύντρια της υποψηφιότητας των Ιωαννίνων, το ότι για το 2017 το χρίσμα πήρε η Πάφος της Κύπρου και για το 2019 η μικρή πόλη Ματέρα της Νότιας Ιταλίας (εκεί όπου είχε γυριστεί η ταινία «Ο Χριστός σταμάτησε στο Εμπολι») αναπτέρωσε τις ελπίδες σε κάποιες μικρές πόλεις ή περιοχές.
«Νομίζω ότι ήταν επόμενο αυτό στην Ελλάδα της κρίσης. Γιατί μέσω αυτής της διεκδίκησης δεν είναι μόνο ότι επαναπροσδιορίζεις πολιτιστικά την πόλη σου. Είναι και ότι δημιουργούνται προοπτικές ανάπτυξης στον κάθε τόπο», προσθέτει η κ. Κοντούρη. Οσο για την υποψηφιότητα των Ιωαννίνων, λέει: «Σ’ έναν τόπο με τέτοια ιστορία, με τέτοια φύση απάτητη, με τόσα ιστορικά σχολεία, με τέτοια παράδοση, θα πρέπει να αξιοποιηθεί το χρίσμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, να δοθούν κίνητρα, να σταματήσουν να φεύγουν οι νέοι διωκόμενοι από τις συνθήκες που υπάρχουν στην Ηπειρο, που παραμένει μια πάρα πολύ φτωχή περιοχή της Ευρώπης. Ο επαναπροσδιορισμός αυτός μέσω του εργαλείου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας θέλουμε να μας πάει μπροστά πατώντας στο παλιό, στην παράδοση της πέτρας, της αργυροχοΐας», λέει η Νικαίτη Κοντούρη. Και αποκαλύπτει ότι όλα αυτά είναι στον άξονα της πρότασης των Ιωαννίνων. «Δεν θα μπορούσαν να μην είναι». Η κ. Κοντούρη μας εξηγεί ότι στη διαδικασία της διεκδίκησης υπήρχαν κάποιες χορηγίες, «αλλά δεν συγκρίνονται μ’ αυτές που θα έρθουν αν είμαστε μέσα στις τρεις πόλεις. Από εκεί και πέρα, πρέπει να βρεθούν τρόποι αυτοοργάνωσης».
Κλίμα αλληλοϋποστήριξης
Από τις πρώτες πόλεις που μπήκαν στον χορό της προετοιμασίας ήταν και η Καλαμάτα, με καλλιτεχνική διευθύντρια της υποψηφιότητας της πόλης τη συγγραφέα και σκηνοθέτιδα Ελενα Πέγκα. «Θεωρώ ότι είναι πολύ καλό η κάθε πόλη να κινητοποιείται και να επιχειρεί να δει για τον εαυτό της ένα σχέδιο αναπτυξιακό που να είναι πιο ευρωπαϊκό, πιο εκσυγχρονισμένο και πιο ευρύ. Από εκεί και πέρα, ποιες πόλεις έχουν τη δυνατότητα να αντέξουν ένα τόσο μεγάλο σχέδιο, ποιες είναι προετοιμασμένες, είναι ένα ερώτημα». λέει. Και δηλώνει εξαιρετικά ευχαριστημένη «γιατί είδα σταδιακά, τους τελευταίους δέκα μήνες, μεγάλη εξέλιξη και μεγάλη συμμετοχή που αυξάνεται και μια μεγαλύτερη κατανόηση από την τοπική κοινωνία, για το τι σημαίνει ένα τέτοιο σχέδιο». Επίσης, μας αποκαλύπτει ότι στο προηγούμενο διάστημα υπήρχαν υποψήφιες πόλεις, όπως η Ρόδος, που επεδίωξαν να συναντηθούν με τις άλλες υποψήφιες. Σ’ αυτή τη συνάντηση της Ρόδου κάποιες πήγαν. Τι βγήκε εκεί; Κάτι επίσης θετικό. Μια διάθεση να μην υπάρχει ανταγωνισμός με την κακή έννοια, μια διάθεση αλληλοϋποστήριξης.
Τα επόμενα βήματα
Ποια είναι τα επόμενα βήματα μέχρι την τελική απόφαση για το χρίσμα; Τον Φεβρουάριο θα έρθει η αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε. στην Αθήνα για να μελετήσει τους φακέλους των υποψηφιοτήτων. Θα γίνει συνέντευξη με κάθε υποψήφια πόλη, η οποία πρέπει να παραστεί με δέκα εκπροσώπους της. Μετά τις συνεντεύξεις θα βγει η απόφαση για τις 3 ή τις 4 πόλεις που προκρίνονται (τη short list). Στις πόλεις που θα προκριθούν θα δοθούν συστάσεις για το τι πρέπει να βελτιώσουν στις προτάσεις τους, ενώ στις πόλεις που απορρίφθηκαν θα εξηγηθεί η απόφαση αυτή. Με βάση τις συστάσεις, η κάθε προκριθείσα πόλη θα καταθέσει έναν μεγαλύτερο σε όγκο φάκελο και η τελική για τη μία πόλη που θα πάρει το χρίσμα θα γίνει γνωστή στο τέλος του 2016. Εως τον Φεβρουάριο, οι πόλεις που κατέθεσαν φάκελο θα πρέπει να στελεχώσουν τη δεκάδα των ανθρώπων που θα μετάσχουν στη συνέντευξη.