Τη μέρα που έφτασα στο Λονδίνο, τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ήταν γεμάτα με το πρόσωπο του άρτι παραιτηθέντος Νάιτζελ Φάρατζ, ενώ οι Αγγλοι, εν μέσω μεγάλων θερινών εκπτώσεων, ψώνιζαν σαν τρελοί και γκρίνιαζαν για (έναν ακόμη) πρόωρο αποκλεισμό της εθνικής τους ομάδας από σπουδαία ποδοσφαιρική διοργάνωση. Εμένα, ωστόσο, αλλού ήταν ο προορισμός μου. Η ολοκαίνουργια πτέρυγα της Tate Modern, η οποία κόστισε κάτι παραπάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ(!), είναι άλλωστε το νέο «must» αξιοθέατο της βρετανικής πρωτεύουσας.
Στον δρόμο για την όχθη του Τάμεση όπου δεσπόζει το κλασικό φουγάρο της παλιάς Tate (μοιάζει περίεργο να την αποκαλούμε παλιά, το ξέρω), περνάμε από την καρδιά του City, εκεί όπου έχει την έδρα της η Τράπεζα της Αγγλίας. Βασική προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης, όπως διαβάζουμε στις εφημερίδες, θα είναι η συμφωνία με την Ευρώπη για τη διατήρηση των προνομίων όσων (εταιρειών και τραπεζικών οργανισμών) στεγάζονται στα συγκεκριμένα οικοδομικά τετράγωνα. Εδώ πάντως, όπως και στο σύνολο του κεντρικού Λονδίνου, δεν μπορεί πια να ζήσει κανένας «κανονικός» άνθρωπος· τουλάχιστον, όχι χωρίς να κάνει τρεις δουλειές για να πληρώνει το νοίκι.
Ξανά προς την Tate όμως και πάνω από τη Millennium Bridge, όπου ορδές Ασιατών τουριστών βγάζουν ομαδικές και σέλφι φωτογραφίες με ρυθμούς πολυβόλου. Ευτυχώς ο συνωστισμός δεν συνεχίζεται και στην απέναντι όχθη. Κι όχι επειδή η νέα Tate δεν έχει αρκετούς επισκέπτες, αλλά διότι το εσωτερικό του δεκαώροφου πυραμιδοειδούς κτιρίου είναι απλώς τεράστιο. Ξεκινώντας από το ισόγειο και τα περίφημα Tanks, μπορεί κανείς να αντιληφθεί τη φιλοσοφία της νέας γκαλερί. Ογκοι από γυμνό μπετόν, ατσάλινοι σύνδεσμοι, κάθετα και διαγώνια υποστυλώματα με χώρους που παραπέμπουν σε γιγάντιο γκαράζ. Στη μέση όλων μια ελικοειδής, επίσης μπετονένια, σκάλα οδηγεί στους παραπάνω ορόφους. Οπως υποδηλώνει και το όνομά τους, τα Tanks λειτουργούν ως καλλιτεχνικές δεξαμενές, φιλόξενες για εγκαταστάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν και διαδραστικό περιεχόμενο.
Προχωρώντας στους παραπάνω ορόφους και εξερευνώντας τις αίθουσες που χωρίζονται θεματικά, παρατηρούμε κάτι αναμφισβήτητα καινούργιο: πάρα πολλά έργα (όπως διαβάζουμε αργότερα, περίπου το 50%) ανήκουν σε γυναίκες καλλιτέχνιδες. Πράγματι, στον τέταρτο όροφο μια ολόκληρη πτέρυγα είναι αφιερωμένη στη σπουδαία Λουίζ Μπουρζουά. Γενικώς μπορεί να δει κανείς πολλά και ενδιαφέροντα στη νέα Tate, περισσότερο και λιγότερο τολμηρά ή κατανοητά, όπως ακριβώς δηλαδή ταιριάζει σε μια γκαλερί σύγχρονης τέχνης. Ως επιστέγασμα (κυριολεκτικό) αλλά και ανταμοιβή στον επισκέπτη, έρχεται η θέα από το αίθριο του 10ου ορόφου. Πανοραμική και 360 μοιρών, επιτρέπει, μέσα σε ένα σύντομο κύκλο, τη συνολική θέαση του λονδρέζικου τοπίου.
Κι από τη μια έκθεση στην επόμενη καθώς η άλλη μεγάλη πινακοθήκη της πόλης, η National Gallery, παρουσιάζει αυτές τις μέρες μια ενδιαφέρουσα συλλογή έργων με θεματικό άξονα τον καλλιτέχνη ως συλλέκτη. Η έκθεση «Painter’s Paintings» (μέχρι 4/9) διατρέχει σχεδόν πέντε αιώνες ιστορίας και περιλαμβάνει έργα που είχαν στην κατοχή τους διάσημοι ζωγράφοι. Από τον Λούσιαν Φρόιντ και τον Ανρί Ματίς, οι οποίοι συνέλεγαν πίνακες συγχρόνων τους, μέχρι τις τεράστιες συλλογές των Ντεγκά, Σερ Τόμας Λόρενς και Αντονι Βαν Ντάικ, είναι ενδιαφέρον να ρίχνει κανείς μια ματιά σε αυτά τα έργα, που βρίσκονταν στους ιδιωτικούς χώρους των καλλιτεχνών, αποτελώντας πολλές φορές πηγή έμπνευσης και της δικής τους ζωγραφικής δημιουργίας.
Αυτές τις μέρες στη νέα Tate παρουσιάζεται η περιοδική έκθεση με έργα της Georgia O’Keeffe (έως 30/10). Πολύ ενδιαφέρον –και τεράστια προσέλευση– έχει επίσης η έκθεση του Ντέιβιντ Χόκνεϊ στη Royal Academy (έως 2/10).