Ενα από τα εμβληματικά κτίρια της Αθήνας, το ουσιαστικότερο δείγμα της αρχιτεκτονικής του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, του μοναδικού Ελληνα μαθητή του Βάλτερ Γκρόπιους. Βρίσκεται σε ένα από τα ακριβότερα οικόπεδα των Βαλκανίων. Και έχει ένα μυστικό: από το 1976 έως σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του τεράστιου υπογείου του παρέμενε όπως ακριβώς το άφησαν τα συνεργεία του εργολάβου, όταν τελείωσαν τα χρήματα της αποπεράτωσης πριν από 40 χρόνια. Ο λόγος, για το Ωδείο Αθηνών, το οποίο εισέρχεται σε μια καινούργια αισιόδοξη φάση στη μακρόχρονη ιστορία του, ως υπόδειγμα ενός νέου ήθους συνεργασίας ανάμεσα στο Δημόσιο και στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Υστερα από ένα πλήρες σχέδιο που εκπόνησε ο δραστήριος διευθυντής του Νίκος Τσούχλος και οι συνεργάτες του για την αξιοποίηση του κτιρίου, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος και ο οργανισμός ΝΕΟΝ ανέλαβαν τη δαπάνη και μόλις ολοκλήρωσαν τις εργασίες για να μεταμορφωθούν 1.800 τ.μ. από τα 6.500 τ.μ. τα οποία ρήμαζαν στο υπόγειο, γεμάτα με σκουπίδια και περιστέρια.
Το θετικό αποτέλεσμα φαίνεται στις πρώτες φωτογραφίες που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας και φανερώνουν τις αλλαγές στο μέρος που είχε επισκεφθεί η «Κ» τον Μάρτιο σε μια αυτοψία της στο ιστορικό οικοδόμημα. Μπορεί οι περισσότεροι Αθηναίοι να θεωρούν υπόγειο το τμήμα του Ωδείου όπου κάποτε φιλοξενήθηκε το ΕΜΣΤ, όμως η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για διπλανή, πολύ μεγαλύτερη έκταση, η οποία έχει πλέον όλες τις προδιαγραφές για να μπορεί να υποδέχεται κοινό: καθαρίστηκε, απέκτησε διαρρύθμιση, πυρασφάλεια, τουαλέτες. Αμφιθέατρα και αίθουσες διδασκαλίας και πολλαπλών χρήσεων συγκροτούν πλέον έναν νέο καλλιτεχνικό χώρο, ένα κέλυφος που θα ανοίξει άμεσα τις πόρτες του.
Οι πρώτοι που θα μπουν μέσα είναι οι 40 ξένοι και Ελληνες υπότροφοι του προγράμματος Ideas City Athens, ένα πρότζεκτ του New Museum της Νέας Υόρκης, το οποίο αποφάσισε να μην περιορίζεται μόνον στην εκθεσιακή του δραστηριότητα αλλά να επεκταθεί και σε ένα εργαστήριο ιδεών και πρακτικών λύσεων από δημιουργικά μυαλά, το οποίο θα πραγματοποιηθεί σε τρεις πόλεις ανά τον κόσμο: στο Ντιτρόιτ (έγινε τον Απρίλιο), στην Αθήνα (τώρα) και την Αρλ μέσα στο 2017. Εκθεσιακά, το ποδαρικό θα κάνει το αφιέρωμα «Η υπέρβαση της Αβυσσος» του ΝΕΟΝ. Και αργότερα ενδεχομένως να δούμε και κάποιες δράσεις της Documenta.
«Η αποπεράτωση του ισογείου θα αναδείξει πλήρως το σκεπτικό του Δεσποτόπουλου που συνέλαβε το κτίριο ως μέρος ενός φιλόδοξου σχεδίου για το Πνευματικό Κέντρο που δεν υλοποιήθηκε στο σύνολό του και θα ανοίξει μια δίοδο για να κατανοήσουμε το πνεύμα που διακατείχε την αρχιτεκτονική του», υπογράμμισε στην «Κ» ο αρχιτέκτων Λουκάς Μπαρτατίλας, ο οποίος εκπονεί διδακτορική διατριβή αφιερωμένη στον μαθητή του Γκρόπιους. Αξίζει να σημειώσουμε ότι μόλις τελειώσουν τα έργα, θα φανεί και η αρχική επιθυμία του Δεσποτόπουλου να χωρίζεται το κτίριο κάθετα σε τρεις μονάδες, για τον χορό, τη μουσική και το θέατρο, ενώ σήμερα λειτουργεί με βάση τον οριζόντιο άξονα, δηλαδή τους ορόφους.
Γενικοί μελετητές και αρχιτέκτονες του έργου του Ωδείου είναι το γραφείο Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες, με μελετητές μηχανολόγους – ηλεκτρολόγους το γραφείο DEKTIS Consultants. Κατασκευαστική εταιρεία του έργου, η DMD. Το κόστος της αναμόρφωσης ανήλθε στις 180.000 ευρώ και χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από τον οργανισμό ΝΕΟΝ.