Για να φθάσεις στη Βικτώρια από την Πατησίων, το πιο απλό είναι να κατηφορίσεις την οδό Χέυδεν, αλλά σε μια παρόρμηση της στιγμής διάλεξα την οδό Γκυιλφόρδου. Ανέκαθεν τη συμπαθούσα. Είναι μια λωρίδα αθηναϊκής γης που από την 3ης Σεπτεμβρίου ανοίγει σταδιακά προς το φως της πλατείας Αιγύπτου. Ωστόσο, είναι μικρή, ίσως και ανήλιαγη, σχετικά άσημη, αλλά ιδιαιτέρως πυκνή. Ακόμη και αν δεν την έχει κανείς ακουστά, εύκολα την εντοπίζει, καθώς από τη μία γωνία είναι ο κινηματογράφος «Αλεξάνδρα» και από την άλλη γωνία, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια της Πατησίων. Λόγω χρώματος (τερακότα και ώχρα), θέσεως και μορφής. Είναι στενόμακρο και αν είχε 50 ορόφους θα μπορούσε να το παρουσιάσει κανείς ως αθηναϊκό Flatiron Building. To είδα για πρώτη φορά από μέσα (στεγάζει δερματολογική κλινική) και παρατήρησα το ύφος «πλατεία Αιγύπτου» όπως καθιερώθηκε τη δεκαετία του 1920.
Η πολυτέλεια των αστικών μεγάρων στην Πατησίων και στην 3ης Σεπτεμβρίου, όπως και στις καθέτους, ήταν μια καινοτομία σαν λάμψη σταδιακά λίγο πριν από το 1910 (Μέγαρο Λιβιεράτου, νυν Υπατία) και λίγο μετά το 1910 (κτίριο ΓΣΕΕ), αλλά κυρίως μετά το 1915-1920. Το γωνιακό στην Γκυιλφόρδου, με την υπογραφή του στυλίστα Κώστα Κιτσίκη, χτίστηκε το 1924 και ήταν ένα αθηναϊκό παλάτσο με εξαιρετικά υλικά και μεγάλους χώρους. Τα περισσότερα από αυτά τα εντυπωσιακά σπίτια σταδιακά γκρεμίστηκαν. Μέσα στην Γκυιλφόρδου, αριστερά και δεξιά, βλέπει κανείς μια ανθολογία της αθηναϊκής ζωής. Μόνο δύο παλιά σπίτια έχουν μείνει αλλά, λίγο πολύ, όλα, παλαιότερα και νεότερα, έχουν διαγράψει κύκλους αστικής ζωής. Στον αριθμό 7 είναι ένα από τα σπίτια που είχε σχεδιάσει ο Βασίλης Τσαγρής, το 1921. Σήμερα στεγάζει ξενώνες της Καθολικής Εκκλησίας και ναό, αλλά, όταν χτίστηκε με εκείνο το χαρακτηριστικό μεταβατικό ύφος, με τον απόηχο της σχολής του Οτο Βάγκνερ της Βιέννης, που έμεινε ως «στυλ Τσαγρή», ήταν ένα ακόμη αστικό μέγαρο. Σαν το απέναντι, στον αριθμό 10, σε πιο εκλεκτικιστικό ύφος, ένα ιδιαίτερης γοητείας και αρμονίας, διώροφο με τέσσερα παράθυρα στο μέτωπο και μεγάλο εξώστη. Από τη μνήμη ανακλήθηκε και το διπλανό του, ένα σπίτι που δεν υπάρχει πια, αλλά επιβιώνει ως παιδική ανάμνηση από σχολικό πάρτι. Γίνονταν πάρτι κάποτε σε εκλεκτικιστικά αρχοντόσπιτα… με καθρέφτες και παρκέ ψαροκόκκαλο.
Παρατηρούσα την οδό Γκυιλφόρδου καθώς απλώνεται σε 100 μέτρα. Το μικρό της μέγεθος με καθησύχαζε, καθώς μπορούσα να την περιλάβω ολόκληρη και να νιώσω το αποτύπωμά της. Πολυκατοικίες του Μεσοπολέμου και πολυκατοικίες της περιόδου 1955-1960, εκείνου του ιδιαίτερου ύφους, που σήμερα αποζητεί νέα αποτίμηση. Ενα ανακάτεμα σε 100 μέτρα, από το παλάτσο στη γωνία έως τα στέρεα αρχοντικά λίγο παρακάτω, τα αρ ντεκό του 1935 και τα κλασικά μοντέρνα του ‘50, όλα βαθιά, σχεδόν επώδυνα, αθηναϊκά. Με μια δυο παραφωνίες ενδιάμεσα να επιτείνουν και αυτές, με ρεαλισμό, το αθηναϊκό κλίμα.
Αφησα πίσω μου τη μικρή αλλά πυκνή οδό Γκυιλφόρδου, που ανήκει και αυτή στην όμορφη εκείνη οικογένεια των μικρών οδών, όπως οι γειτονικές Αινιάνος και Πολυτεχνείου. Είναι ισχνές γραμμές στη γεωγραφία της Αθήνας, αλλά πατρίδα πολλών γενεών Αθηναίων. Και τώρα, ακόμη, ακτινοβολούν κάτι ευρύτερο, ανεξήγητα βαθύ, που μοιάζει αμετάκλητα αθηναϊκό.