Ενα σπίτι στην οδό Θεοτοκοπούλου, κάτω από την Πατησίων, κοντά στο παλιό εργοστάσιο Κλωναρίδη-Φιξ, σε μια περιοχή γεμάτη άλλοτε μονοκατοικίες και κήπους. Το βλέπεις και σήμερα, σε μια εντυπωσιακή μοναξιά, ανάμεσα κυρίως σε πολυκατοικίες. Εμεινε σχεδόν μόνο στην οδό Θεοτοκοπούλου να θυμίζει το αστικό παρελθόν των Πατησίων, διώροφο, αρχοντικό, ευγενές. Αν υπάρχει κάτι που δύσκολα φαντάζεται κανείς είναι ότι κάποτε ήταν ονομαστό για τον κατάφυτο με μοβ ζουμπούλια κήπο του ή ότι για να χτιστεί στις αρχές του 20ού αιώνα είχαν φωνάξει τους μάστορες του Τσίλλερ. Η μαστοράντζα του Τσίλλερ έχτισε το όμορφο σπίτι της οδού Θεοτοκοπούλου, στα χέρια του Δήμου Αθηναίων από το 2005. Αν δει κανείς τη σκάλα, καταλαβαίνει. Και τις διακοσμήσεις, και το φουρούσι.
Την ιστορία αυτού του σπιτιού την ακούω από τη Ρέα Βιτάλη, τη δημοσιογράφο και συγγραφέα. Η ίδια και ο σύζυγός της Γιάννης Βιτάλης (της εταιρείας «Δωδώνη») έχουν πολλές ιστορίες να αφηγηθούν, καθώς από γενιά σε γενιά ο θρύλος του σπιτιού έγινε κομμάτι της ιστορίας της Αθήνας. Ηταν ο παππούς του Γιάννη Βιτάλη που έχτισε το σπίτι. Είχε έρθει από τη Νάξο στην Αθήνα. Ο Γιάννης Τζανής ήταν ο νησιώτης της εποχής, γύρω στο 1900, με τις 7-8 αδελφές, που χρειάζονταν όλες προίκα. Ηρθε στην Αθήνα για να αγοράσει εκτάσεις στα Πατήσια με σκοπό να φυτέψει πατάτες, να έχει έσοδα, να γίνει ένας κτηματίας της πρωτεύουσας (πρόσφατα παλαιός κάτοικος της οδού Βασιλειάδου μού έλεγε για τις «φυτείες» με πατάτες στο κτήμα Δρακόπουλου).
Ο Γιάννης Τζανής, όμως, ερωτεύτηκε την Ελένη, που για να την κερδίσει έπρεπε να κάνει κάτι εντυπωσιακό και να «ψηλώσει» στα μάτια της. «Αφησε, λοιπόν, για λίγο τις πατάτες και φώναξε το συνεργείο του Τσίλλερ», μου λέει σε μία εξαιρετική αφήγηση η Ρέα Βιτάλη. Οταν τέλειωσε το σπίτι, σωστό παλατάκι, η Ελένη είδε τον Γιάννη Τζανή «πανύψηλο» και τον παντρεύτηκε. Ο παππούς Γιάννης και η γιαγιά Ελένη έζησαν ευτυχισμένοι στην οδό Θεοτοκοπούλου και έκαναν οικογένεια. Η κόρη τους, Αθηνά, που παντρεύτηκε τον Αριστείδη Βιτάλη, συνέβαλε σημαντικά στη συλλογή των στοιχείων της ιστορίας μας.
Το σπίτι είχε ένα μεγάλο καταφύγιο, και πολλές μαρτυρικές αναμνήσεις από την Κατοχή συνδέονται με αυτό. Αλλά το σπίτι, γεροχτισμένο και καλλιτεχνημένο, μέσα σε μια έκταση τεσσάρων φυτεμένων στρεμμάτων, ανοιγόταν σε μια ευωδιασμένη Αθήνα. Πολύ αργότερα, λίγο πριν από το 1970, με τις αλλαγές των οικοδομικών κανονισμών, ένα μέρος του κήπου γίνεται ο κινηματογράφος «Α-Β» (ένας από τους ωραιότερους της Αθήνας). Για τον Γιάννη Βιτάλη, η ανάμνηση του κήπου με τα μοβ ζουμπούλια παραμένει ανεξίτηλη. Η πληροφορία αυτή θα μπορούσε να παρακινήσει τον Δήμο Αθηναίων να φυτέψει ένα παρτέρι ζουμπούλια ως φόρο τιμής στους παλιούς κτήτορες αλλά και σε όλους τους Αθηναίους που βίωσαν μια άλλη πόλη.
Η οικογένεια πούλησε το προγονικό σπίτι τη δεκαετία του 1990 όταν πλέον η περιοχή είχε γίνει αγνώριστη. Ο Δήμος Αθηναίων αγόρασε το σπίτι το 2005 από τους νέους, πλέον, ιδιοκτήτες. Η μνήμη του παλιού σπιτιού όμως επιζεί. Ακούω στην άλλη άκρη της γραμμής να μου περιγράφεται κάθε λεπτομέρεια…